Κυριακὴ Δ΄ Λουκᾶ – Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 13 Ὀκτωβρίου 2024

 

Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 13 Ὀκτωβρίου 2024, Δ΄ Λουκᾶ (Λουκ. η΄ 4-15)

4 Συνιόντος δὲ ὄχλου πολλοῦ καὶ τῶν κατὰ πόλιν ἐπιπορευομένων πρὸς αὐ-τὸν εἶπε διὰ παραβολῆς· 5 ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ. καὶ ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν ὃ μὲν ἔπεσε παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ κατεπατήθη, καὶ τὰ πε­τεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατέφαγεν αὐτό· 6 καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐπὶ τὴν πέτραν, καὶ φυὲν ἐξηράνθη διὰ τὸ μὴ ἔχειν ἰκμάδα· 7 καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐν μέ­σῳ τῶν ἀκανθῶν, καὶ συμ­φυεῖσαι αἱ ἄκανθαι ἀ­πέ­πνιξαν αὐτό· 8 καὶ ἕτερον ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν ἀγαθήν, καὶ φυὲν ἐποίησε καρπὸν ἑκατοντα­πλασίονα. ταῦτα λέγων ἐ­­­φώνει· ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω. 9 Ἐπηρώτων δὲ αὐτὸν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες· τίς εἴη ἡ παραβολὴ αὕτη; 10 ὁ δὲ εἶπεν· ὑμῖν δέδοται γνῶναι τὰ μυστήρια τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ, τοῖς δὲ λοιποῖς ἐν παραβολαῖς, ἵνα βλέποντες μὴ βλέπωσι καὶ ἀκούοντες μὴ συνιῶσιν. 11 ἔστι δὲ αὕτη ἡ παραβολή· ὁ σπόρος ἐστὶν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ· 12 οἱ δὲ παρὰ τὴν ὁδόν εἰσιν οἱ ἀκούσαντες, εἶτα ἔρ­­- χεται ὁ διάβολος καὶ αἴρει τὸν λόγον ἀπὸ τῆς καρδίας αὐτῶν, ἵνα μὴ πιστεύσαν­τες σωθῶσιν. 13 οἱ δὲ ἐπὶ τῆς πέτρας οἳ ὅ­ταν ἀκούσωσι, μετὰ χαρᾶς δέχονται τὸν λόγον, καὶ οὗ­τοι ρίζαν οὐκ ἔχουσιν, οἳ πρὸς καιρὸν πιστεύουσι καὶ ἐν καιρῷ πειρασμοῦ ἀφί­σταν­ται. 14 τὸ δὲ εἰς τὰς ἀκάνθας πεσόν, οὗτοί εἰσιν οἱ ἀκού­σαντες, καὶ ὑπὸ μεριμνῶν καὶ πλούτου καὶ ἡ­­δο­νῶν τοῦ βίου πορευόμε­νοι συμπνί­γονται καὶ οὐ τελε­­­σφοροῦ­σι. 15 τὸ δὲ ἐν τῇ καλῇ γῇ, οὗτοί εἰσιν οἵτινες ἐν καρδίᾳ καλῇ καὶ ἀγαθῇ ἀκούσαν­τες τὸν λόγον κατέχουσι καὶ καρποφοροῦσιν ἐν ὑπομο­νῇ.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ

4 Κι ἐνῶ μαζευόταν πολύς λαός κι ἔρχονταν ἀπό κά­θε πόλη κοντά του γιά νά τόν ἀκούσουν, ὁ Κύριος τούς εἶπε μέ παραβολή: 5 Βγῆκε ὁ σποριάς στό χωράφι του, γιά νά σπεί­ρει τό σπόρο του. Καί καθώς ἔσπερνε, μερικοί σπό­ροι ἔπε­σαν κοντά στό δρόμο τοῦ χωραφιοῦ καί καταπατήθηκαν ἀπό τούς διαβάτες, καί τούς κατέφαγαν τά πουλιά τοῦ οὐρανοῦ. 6 Ἄλλοι σπόροι πάλι ἔπεσαν πάνω σέ πετρῶδες ἔδα­φος, κι ἀφοῦ φύτρωσαν, ξεράθηκαν, ἐπειδή δέν εἶχαν ὑγρασία. 7 Κι ἄλλοι σπόροι ἔπεσαν σέ ἔδαφος γεμάτο ἀπό σπόρους ἀγκαθιῶν, κι ὅταν τά ἀγκάθια φύτρωσαν μαζί τους, τούς ἔπνιξαν τελείως. 8 κι ἄλλοι σπόροι ἔπεσαν μέσα στή γῆ τή μαλακή καί εὔφορη, καί ὅταν φύτρωσαν, ἔκαναν καρπό ἑκατό φορές περισσότερο ἀπ’ τό σπόρο. Κι ἐνῶ τά ἔλεγε αὐτά, γιά νά δώσει μεγαλύτερο τόνο στούς λόγους του καί γιά νά διεγείρει τήν προσοχή τῶν ἀκροατῶν του, φώναζε δυνατά: Αὐτός πού ἔχει αὐτιά πνευματι­κά καί ἐνδιαφέρον πνευματικό γιά νά ἀκούει καί νά ἐγ­κολ­πώ­νε­ται αὐτά πού λέω, ἄς ἀκούει. 9 Οἱ μαθητές του τότε τόν ρωτοῦσαν καί τοῦ ἔλεγαν: Ποιά εἶναι ἡ ἔννοια καί ἡ σημασία αὐτῆς τῆς παραβο­λῆς; 10 Κι αὐτός τούς ἀπάντησε: Σέ σᾶς πού ἔχετε ἐν­δι­α­φέ­ρον καί καλή διάθεση σᾶς ἔδωσε ὁ Θεός τή χάρη του νά μάθετε τίς μυστηριώδεις ἀλήθειες τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ· στούς ἄλλους ὅμως μιλάω μέ παραβολές. Αὐτοί δέν ἔχουν ἐνδιαφέρον νά γνωρίσουν καί νά δεχθοῦν τίς πνευματικές ἀλήθειες, καί ὁ νοῦς τους εἶναι ἀμαθής καί ἀνίκανος γιά πνευματική διδασκαλία. Γι’ αὐτό διδάσκω μέ τόν τρόπο αὐτό, γιά νά μήν μποροῦν νά δοῦν βαθύ­τε­ρα καί καθαρότερα, ἄν καί θά βλέπουν μέ τά σωματικά τους μάτια, καί γιά νά μήν μποροῦν νά καταλάβουν, ἄν καί θά ἀκοῦν τή διδασκαλία πού τούς ἐξηγεῖ τά μυστήρια. Καί τό κάνω αὐτό ὄχι μόνο γιά λόγους δικαιοσύνης, ἀλλά καί ἀπό ἀγαθότητα, γιά νά μήν ἐπιβαρύνουν τή θέση τους περιφρονώντας τήν ἀλήθεια, καί σκληρυνθοῦν πε­ρισ­σότερο. 11 Ἡ σημασία τῆς παραβολῆς εἶναι αὐτή: Ὁ σπόρος συμβολίζει τό λόγο τοῦ Θεοῦ. 12 Τό ἔδαφος πού εἶναι κοντά στό δρόμο συμβολίζει αὐτούς πού ἄκουσαν ἁπλῶς καί μόνο τό λόγο. Ἔπειτα ἔρχεται ὁ διάβολος καί ἀφαιρεῖ τό λόγο ἀπό τίς καρδιές τους, γιά νά μήν πιστέψουν καί σωθοῦν. 13 Τό πετρῶδες ἔδαφος ἐξάλλου πού δέχθηκε τό σπό­ρο συμβολίζει αὐτούς οἱ ὁποῖοι ὅταν ἀκού­σουν τό λόγο τοῦ Θεοῦ τόν δέ­χονται μέ χαρά καί ἐν­θου­­σι­α­σμό. Μέσα τους ὅμως δέν ἔχει αὐτός βαθιά ρίζα, γιά νά στε­ρε­ωθεῖ. Γι’ αὐτό ἀκριβῶς αὐ­τοί γιά λίγο χρό­νο πιστεύουν, ὅταν ὅμως ἔλθει καιρός πει­ρα­σμοῦ ἤ διωγ­μοῦ ἀπομακρύνονται ἀπό τήν πίστη. 14 Οἱ σπόροι πού ἔπεσαν στά ἀγκάθια συμβολίζουν ἐκεί­νους πού ἄκουσαν τό λόγο τοῦ Θεοῦ κι ἀρχίζουν μέ κάποια προθυμία νά βαδίζουν στό δρόμο τῆς πίστε­ως. Πνίγονται ὅμως ἀπό τίς ἀγωνιώδεις φροντίδες γιά νά ἀποκτήσουν πλούτη, καθώς κι ἀπό τίς ἀπολαύσεις τῆς σαρ­­­­­­κι­κῆς ζωῆς, στήν ὁποία διευκολύνουν τά πλούτη πού ἀπέκτησαν, κι ἔτσι δέν προκόπτουν οὔτε φτάνουν μέ­χρι τό τέλος, προκειμένου νά δώσουν τόν καρπό. 15 Οἱ σπόροι τώρα πού ἔπεσαν στήν εὔφορη γῆ συμ-βο­λί­ζουν τούς ἀνθρώπους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι μέ καρδιά κα­­­­­­λοπροαίρετη, εὐθεία καί ἀγαθή ἄκουσαν καί κατανό­η­σαν τό λόγο καί τόν κρατοῦν σφιχτά μέσα τους, καί καρ­­­ποφοροῦν τίς ἀρετές δείχνοντας ὑπομονή καί καρτε­ρία στίς θλίψεις καί τούς πειρασμούς καί σ’ ὅλα τά ἐμπόδια πού συναντοῦν στήν ἄσκηση τῆς πνευματικῆς ζωῆς.

Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 13 Ὀκτωβρίου 2024, Τῶν Πατέρων (Τίτ. γ΄ 8-15)

Τέκνον Τίτε, πιστὸς ὁ λόγος· καὶ περὶ τούτων ­βούλομαί σε διαβεβαιοῦσθαι, ἵνα φρον­τί­ζωσι καλῶν ἔργων προ­ΐστασθαι οἱ πεπιστευκότες τῷ Θεῷ. ταῦτά ἐστι τὰ καλὰ καὶ ὠφέλιμα τοῖς ἀνθρώποις· μωρὰς δὲ ζητήσεις καὶ γενεαλογίας καὶ ἔρεις καὶ μάχας νομικὰς ­περιίστασο· εἰσὶ γὰρ ἀνωφελεῖς καὶ μάταιοι. αἱ­ρετικὸν ­ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν ­νουθεσίαν παραιτοῦ, εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁμαρ­τάνει ὢν αὐτοκατά­κριτος. Ὅταν πέμψω ᾿Αρτεμᾶν πρός σε ἢ Τυχικόν, σπούδασον ἐλθεῖν πρός με εἰς Νικόπο­λιν· ἐκεῖ γὰρ κέκρικα παραχειμάσαι. Ζηνᾶν τὸν νομικὸν καὶ Ἀπολλὼ σπουδαί­ως πρόπεμψον, ἵνα μη­δὲν αὐτοῖς λείπῃ. μανθανέτωσαν δὲ καὶ οἱ ἡμέτεροι καλῶν ἔργων προΐστασθαι εἰς τὰς ἀ­­ναγκαίας χρείας, ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι. Ἀσπάζον­ταί σε οἱ μετ᾿ ἐμοῦ πάντες. ἄσπασαι τοὺς φιλοῦντας ἡμᾶς ἐν πίστει. Ἡ χάρις μετὰ πάντων ὑμῶν· ἀμήν.

Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΛΗΘΕΙΑ

«Πιστὸς ὁ λόγος».

Ἡ σημερινὴ Κυριακή, ποὺ ὀνομάζεται Κυριακὴ τοῦ Σπορέως ἐξαιτίας τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς τῆς θείας Λειτουργίας, εἶναι ἀφιερωμένη στοὺς θεοφόρους Πατέρες ποὺ συγκρότησαν τὴν Ζ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο στὴ Νίκαια τῆς Βιθυνίας τὸ 787, γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσουν τὴν αἵρεση τῆς Εἰκονομαχίας. Ἡ ἀποστολικὴ περικοπὴ τῆς ἡμέρας ἀναγινώσκεται πρὸς τιμὴν τῶν θεοφόρων Πατέρων.

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀπευθύνεται στὸν μαθητή του Τίτο καὶ μεταξὺ ἄλλων τοῦ γράφει μιὰ πολὺ σύντομη καὶ περιεκτικὴ φράση: «Πιστὸς ὁ λόγος». Δηλαδή, τὸ κήρυγμά μου εἶναι ἀξιόπιστο. Ὅλα ὅσα σοῦ ἔγραψα νωρίτερα, εἶναι ἀναμφίβολες ἀλήθειες τῆς πίστεως. Ἂς δοῦμε λοιπὸν μὲ τὴν ἀφορμὴ αὐτή, ποιό εἶναι τὸ περιεχόμενο τοῦ κηρύγματος αὐτοῦ καὶ ποιά εἶναι ἡ εὐθύνη μας ἀπέναντί του.

1. Ὁ Χριστὸς χαρίζει τὴ σωτηρία

Ποιό εἶναι τὸ περιεχόμενο τοῦ κηρύγματος τοῦ Ἀποστόλου; Εἶναι ὅσα ἔχει ἀναφέρει νωρίτερα στὴν ἐπιστολή του, καὶ συγκεκριμένα ὅτι ὁ Θεὸς μᾶς χάρισε τὴ σωτηρία ὄχι ἐξαιτίας τῆς ἀρετῆς μας, ἀλλὰ «κατὰ τὸν αὐτοῦ ἔλεον»· ἀπὸ τὸ πλούσιο ἔλεός του, τὸ ὁποῖο μᾶς πρόσφερε «διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν». Ἀπὸ τὴν ἄπειρη ἀγάπη του ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς ἔγινε ἄνθρωπος καὶ μᾶς πρόσ­φερε τὴ Χάρι του, μὲ τὴν ὁποία μᾶς ἐξαγιάζει καὶ μᾶς ἀνακαινίζει. Ἐκεῖνος θὰ μᾶς καταστήσει κληρονόμους καὶ τῆς αἰώνιας ζωῆς.

Ἡ ἀπολύτως ἀξιόπιστη αὐτὴ ἀλήθεια εἶναι τὸ μυστήριο τῆς θείας Οἰκονομίας, ὅπως ὀνομάζεται στὴν Ἐκκλησία μας. Τὴν ἴδια αὐτὴ ἀλήθεια ὑπογραμμίζει καὶ σὲ ἄλλη ἐπιστολή του ὁ Ἀπόστολος: «Πιστὸς ὁ λόγος καὶ πάσης ἀποδοχῆς ἄξιος, ὅτι Χριστὸς Ἰησοῦς ἦλθεν εἰς τὸν κόσμον ἁμαρτωλοὺς σῶσαι» (Α΄ Τιμ. α΄ 15). Ἡ ἀλήθεια αὐτὴ εἶναι ἀξιόπιστη καὶ ἄξια κάθε ἀποδοχῆς: ὅτι δηλαδὴ ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ἦλθε στὸν κόσμο γιὰ νὰ σώσει τοὺς ἁμαρτωλούς. Ὅποιος πιστεύει σ᾿ Ἐκεῖνον καὶ λαμβάνει τὴ Χάρι του διὰ τῆς Ἐκκλησίας, γίνεται νέος ἄνθρωπος, ἀναγεννᾶται. Ἔχει δὲ προορισμὸ νὰ ἀπολαύσει τὴν αἰώνια ζωὴ κοντὰ στὸν Κύριο· νὰ ζεῖ μέσα στὴν αἰώνια χαρὰ τῆς Βασιλείας του. Αὐτὸ εἶναι τὸ μυστήριο τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτὴ εἶναι ἡ πιὸ ἀναμφίβολη ἀλήθεια στὸν κόσμο αὐτό.

2. Ὁμολογία τῆς ἀλήθειας

Ποιά εἶναι ὅμως ἡ εὐθύνη μας ἀπέναν­τι στὴν ἀλήθεια τῆς πίστεώς μας; Εἶναι ἡ ὁμολογία. Αὐτὸ συνιστᾶ στὸν Τίτο ὁ θεόπνευστος Ἀπόστολος, λέγοντας «περὶ τούτων βούλομαί σε διαβεβαιοῦσθαι». Δηλαδή, θέλω νὰ μιλᾶς γιὰ τὴν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου μὲ βεβαιότητα καὶ κύρος. Ὁ Τίτος βέβαια, ὡς ἐπίσκοπος τῆς Κρήτης, εἶχε τὴν εὐθύνη νὰ διατυπώνει τὴν ἀλήθεια τῆς πίστεως καὶ νὰ λυτρώνει ἀπὸ τὸ σκοτάδι τῆς ἄγνοιας καὶ τῆς πλάνης τοὺς ἀνθρώπους. Ἀντίστοιχη εὐθύνη ἔχουν καὶ σήμερα οἱ ἐπίσκοποι, οἱ ἱερεῖς καὶ οἱ θεολόγοι τῆς Ἐκκλησίας, νὰ διατυπώνουν δηλαδὴ μὲ παρρησία τὴν ἀλήθεια, χωρὶς νὰ ὑπολογίζουν τὸ κόστος καὶ τὶς συνέπειες. Ἰδιαίτερα μάλιστα στὴν ἐποχή μας, ποὺ ἡ διδασκαλία τοῦ Εὐαγγελίου περιφρονεῖται ὡς ἀνούσια, χλευάζεται ὡς ἀναχρονιστική, ἐμπαίζεται ὡς παρωχημένη ἰδεολογία.

Παράλληλα ὅμως καὶ ὅλο τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ὅλοι οἱ πιστοὶ ἔχουμε τὴν εὐθύνη νὰ ὁμολογοῦμε τὴν ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ στοὺς ἀνθρώπους ποὺ μᾶς περιβάλλουν. Νὰ ὁμολογοῦμε καὶ μὲ τὰ λόγια μας, ὅταν μᾶς δίνεται ἡ εὐκαιρία, ὅτι «οὐκ ἔστιν ἐν ἄλλῳ οὐδενὶ ἡ σωτηρία» (Πράξ. δ΄ 12). Μόνο διὰ τοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦ Εὐαγγελίου του σώζεται ὁ ἄνθρωπος. Νὰ ἐκφράζουμε ἐπιπλέον τὴν ἀλήθεια αὐτὴ μὲ τὴ ζωή μας, «ὅπως ἴδωσιν ἡμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ἡμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Ματθ. ε΄ 16), κατὰ τὴν προτροπὴ τοῦ Κυρίου. Δηλαδή, νὰ βλέπουν τὰ καλὰ ἔργα μας οἱ ἐκτὸς τῆς Ἐκκλησίας ἄνθρωποι καὶ νὰ δοξάζουν τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου. Ὅλη ἡ ἀναστροφή μας νὰ εἶναι μιὰ θαρρετὴ ὁμολογία, ὅτι ἡ μόνη σωτηρία τοῦ κόσμου εἶναι ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός. «Καθάπερ ὁ βασιλεὺς τὸ διάδημα ἐπὶ τῆς κεφαλῆς, οὕτω καὶ ἡμεῖς τὴν ὁμολογίαν πανταχοῦ» (ΕΠΕ 37, 48), μᾶς προτρέπει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Δηλαδή, ὅπως ὁ βασιλιὰς φορεῖ πάντοτε τὸ στέμμα στὸ κεφάλι του, ἔτσι κι ἐμεῖς νὰ ἐκφράζουμε παντοῦ τὴν ὁμολογία μας.

Αὐτὴ τὴν ὁμολογία τῆς ἀλήθειας τῆς πίστεώς μας ἐξέφραζαν μὲ παρρησία οἱ θεοφόροι Πατέρες, τοὺς ὁποίους τιμοῦμε σήμερα. Ἐπιτέλεσαν ἔργο ποιμαντικό, καλλιέργησαν τοὺς πιστοὺς διδάσκοντας τὴ μόνη ἀλήθεια μὲ τοὺς φωτισμένους λόγους τους· ὅταν δὲ τοὺς κάλεσε ἡ Ἐκκλησία, ἔδωσαν μάχη γιὰ τὴν προάσπιση τῆς ἀλήθειας, κάποιοι ἀπὸ αὐτοὺς θυσιάζον­τας καὶ τὴ ζωή τους ἀκόμη. Παρέδωσαν ἔτσι καθαρὴ καὶ ἀνόθευτη τὴν ὀρθὴ πίστη στὴν Ἐκκλησία μας. Ἂς δοξάζουμε τὸν Θεὸ ποὺ μᾶς ἀποκάλυψε τὴν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου του κι ἂς ὁμολογοῦμε τὴν ἀλήθεια αὐτὴ μὲ τὴ ζωὴ καὶ τὰ λόγια μας.