Κυριακὴ Z΄ Λουκᾶ – Εὐαγγελικὸ καί Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 9 Νοεμβρίου 2025

  

Ευαγγέλιο - ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ Η’ 41-56

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἄνθρωπός τις προσῆλθε τῷ Ιησοῦ, ᾧ ὄνομα
Ἰάειρος, καὶ αὐτὸς ἄρχων τῆς συναγωγῆς ὑπῆρχε· καὶ πεσὼν παρὰ
τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ παρεκάλει αὐτὸν εἰσελθεῖν εἰς τὸν οἶκον
αὐτοῦ, ὅτι θυγάτηρ μονογενὴς ἦν αὐτῷ ὡς ἐτῶν δώδεκα, καὶ αὕτη
ἀπέθνησκεν. Ἐν δὲ τῷ ὑπάγειν αὐτὸν οἱ ὄχλοι συνέπνιγον αὐτόν.
Καὶ γυνὴ οὖσα ἐν ρύσει αἵματος ἀπὸ ἐτῶν δώδεκα, ἥτις ἰατροῖς
προσαναλώσασα ὅλον τὸν βίον οὐκ ἴσχυσεν ὑπ᾿ οὐδενὸς
θεραπευθῆναι, προσελθοῦσα ὄπισθεν ἥψατο τοῦ κρασπέδου τοῦ
ἱματίου αὐτοῦ, καὶ παραχρῆμα ἔστη ἡ ρύσις τοῦ αἵματος αὐτῆς. Καὶ
εἶπεν ὁ Ἰησοῦς· τίς ὁ ἁψάμενός μου; ἀρνουμένων δὲ πάντων εἶπεν ὁ
Πέτρος καὶ οἱ σὺν αὐτῷ· ἐπιστάτα, οἱ ὄχλοι συνέχουσί σε καὶ
ἀποθλίβουσι, καὶ λέγεις τίς ὁ ἁψάμενός μου; Ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν·
ἥψατό μού τις· ἐγὼ γὰρ ἔγνων δύναμιν ἐξελθοῦσαν ἀπ᾿ ἐμοῦ.
Ἰδοῦσα δὲ ἡ γυνὴ ὅτι οὐκ ἔλαθε, τρέμουσα ἦλθε καὶ προσπεσοῦσα
αὐτῷ δι᾿ ἣν αἰτίαν ἥψατο αὐτοῦ ἀπήγγειλεν αὐτῷ ἐνώπιον παντὸς
τοῦ λαοῦ, καὶ ὡς ἰάθη παραχρῆμα. Ὁ δὲ εἶπεν αὐτῇ· θάρσει,
θύγατερ, ἡ πίστις σου σέσωκέ σε· πορεύου εἰς εἰρήνην. Ἔτι αὐτοῦ
λαλοῦντος ἔρχεταί τις παρὰ τοῦ ἀρχισυναγώγου λέγων αὐτῷ ὅτι
τέθνηκεν ἡ θυγάτηρ σου· μὴ σκύλλε τὸν διδάσκαλον. Ὁ δὲ Ἰησοῦς
ἀκούσας ἀπεκρίθη αὐτῷ λέγων· μὴ φοβοῦ· μόνον πίστευε, καὶ
σωθήσεται. Ἐλθὼν δὲ εἰς τὴν οἰκίαν οὐκ ἀφῆκεν εἰσελθεῖν οὐδένα εἰ
μὴ Πέτρον καὶ Ἰωάννην καὶ Ἰάκωβον καὶ τὸν πατέρα τῆς παιδὸς καὶ
τὴν μητέρα ἔκλαιον δὲ πάντες καὶ ἐκόπτοντο αὐτήν. Ὁ δὲ εἶπε· μὴ
κλαίετε· οὐκ ἀπέθανεν, ἀλλὰ καθεύδει. Καὶ κατεγέλων αὐτοῦ,
εἰδότες ὅτι ἀπέθανεν. Αὐτὸς δὲ ἐκβαλὼν ἔξω πάντας καὶ κρατήσας
τῆς χειρὸς αὐτῆς ἐφώνησε λέγων· ἡ παῖς, ἐγείρου. Καὶ ἐπέστρεψε τὸ
πνεῦμα αὐτῆς, καὶ ἀνέστη παραχρῆμα, καὶ διέταξεν αὐτῇ δοθῆναι
φαγεῖν. Καὶ ἐξέστησαν οἱ γονεῖς αὐτοῖς. Ὁ δὲ παρήγγειλεν αὐτοῖς
μηδενὶ εἰπεῖν τὸ γεγονός.

 Ευαγγέλιο – Μετάφραση, ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ Η’ 41-56

Εκείνο τον καιρό, πλησίασε τον Ιησού ένας άνθρωπος που τον έλεγαν Ιάειρο
και ήταν άρχοντας της συναγωγής. Αυτός έπεσε στα πόδια του Ιησού και
τον παρακαλούσε να πάει στο σπίτι του, γιατί είχε μια μοναχοκόρη ως
δώδεκα χρονών που ήταν ετοιμοθάνατη. Την ώρα που ο Ιησούς βάδιζε προς
το σπίτι, τα πλήθη τον περιέβαλλαν ασφυκτικά. Κάποια γυναίκα, που
υπέφερε από αιμορραγία δώδεκα χρόνια και είχε ξοδέψει όλη της την
περιουσία στους γιατρούς, χωρίς κανένας να μπορέσει να την κάνει καλά,
πήγε πίσω από τον Ιησού, άγγιξε την άκρη του ρούχου του, κι αμέσως η
αιμορραγία της σταμάτησε. Τότε ο Ιησούς είπε: «Ποιος με άγγιξε;» Ενώ όλοι
αρνιούνταν, ο Πέτρος και όσοι ήταν μαζί του έλεγαν: «Διδάσκαλε, οι όχλοι
έχουν στριμωχτεί κοντά σου και σε πιέζουν, κι εσύ λες ποιος με άγγιξε;» Ο
Ιησούς όμως είπε: «Κάποιος με άγγιξε, γιατί εγώ ένιωσα να βγαίνει από
μένα δύναμη». Μόλις η γυναίκα είδε ότι δεν ξέφυγε την προσοχή του, ήρθε
τρέμοντας κι έπεσε στα πόδια του και μπροστά σ’ όλο τον κόσμο του είπε
για ποια αιτία τον άγγιξε κι ότι είχε γιατρευτεί αμέσως. Εκείνος της είπε:
«Θάρρος, κόρη μου, η πίστη σου σε έσωσε∙ πήγαινε στο καλό». Ενώ ο Ιησούς
ακόμα μιλούσε, ήρθε κάποιος από το σπίτι του άρχοντα της συναγωγής και
του λέει: «Η κόρη σου πέθανε∙ μην ενοχλείς πια τον διδάσκαλο». Όταν το
άκουσε ο Ιησούς, του είπε: «Εσύ μη φοβάσαι, μόνο πίστευε, και θα σωθεί».
Φτάνοντας στο σπίτι, δεν άφησε κανέναν να μπει μέσα μαζί του, εκτός από
τον Πέτρο, τον Ιωάννη και τον Ιάκωβο, καθώς και τον πατέρα και τη μητέρα
του κοριτσιού. Όλοι έκλαιγαν και τη θρηνολογούσαν. Ο Ιησούς όμως τους
είπε: «Μην κλαίτε∙ δεν πέθανε, αλλά κοιμάται». Εκείνοι τον περιγελούσαν,
βέβαιοι πως είχε πεθάνει. Ο Ιησούς, αφού τους έβγαλε όλους έξω, έπιασε το
κορίτσι από το χέρι και του είπε δυνατά: «Κορίτσι, σήκω!» Το πνεύμα της
επέστρεψε κι αυτή αμέσως σηκώθηκε. Ο Ιησούς τότε διέταξε να της δώσουν
να φάει. Οι γονείς της έμειναν κατάπληκτοι. Εκείνος όμως τους είπε να μην
πουν σε κανέναν τι είχε γίνει.

 

ΣΚΕΨΕΙΣ – ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ – ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

1. Ἡ εὐεργεσία τοῦ πόνου

Τὸ δράμα δύο ἀνθρώπων μᾶς περιέγραψε ἡ εὐαγγελικὴ περικοπὴ ποὺ ἀκούσαμε σήμερα· τὸν ἀβάσταχτο πόνο τους, τὴν ὀδύνη ποὺ ξεχείλιζε ἀπὸ τὴν καρδιά τους. Ὁ πρῶτος, ὁ ἀρχισυνάγωγος Ἰάειρος, ἔβλεπε τὸ παιδί του, τὴ μονάκριβη δωδεκάχρονη κόρη του ἀσθενὴ νὰ παλεύει μὲ τὸν θάνατο. Ἡ δεύτερη, μιὰ γυναίκα ποὺ ὑπέφερε ἀπὸ αἱμορραγία ἐπὶ δώδεκα ὁλόκληρα χρόνια. Εἶχε ξοδέψει ὅλα τὰ χρήματά της στοὺς γιατρούς, χωρὶς ἀποτέλεσμα.

Οἱ δύο αὐτοὶ πονεμένοι ἄνθρωποι ἀναζήτησαν στήριγμα καὶ βοήθεια στὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό. Κατέφυγαν στὸν φιλάνθρωπο καὶ θαυματουργὸ Διδάσκαλο, γιὰ νὰ βροῦν τὴ χαμένη ἐλπίδα τους καὶ νὰ λάβουν τὴν ἴαση. Ὁ μὲν Ἰάειρος «πεσὼν παρὰ τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ παρεκάλει αὐτὸν εἰσελθεῖν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ». Ἔπεσε στὰ πόδια τοῦ Κυρίου καὶ Τὸν παρακαλοῦσε νὰ ἐπισκεφθεῖ στὸ σπίτι τὴν ἀσθενὴ κόρη του. Ἡ δὲ αἱμορροούσα «προσελθοῦσα ὄπισθεν ἥψατο τοῦ κρασπέδου τοῦ ἱματίου αὐτοῦ». Τὸν πλησίασε καὶ ἄγγιξε μόνο τὴν ἄκρη τοῦ ἐνδύματός του.

Ὁ πόνος ἀσφαλῶς δὲν εἶναι εὐχάριστο συναίσθημα. Ὅλοι μας τὸν ἀποστρεφόμαστε καὶ τὸν ἀποφεύγουμε. Ἔχει ὅμως κάποτε εὐεργετικὴ ἐπίδραση στὴν ψυχή μας. Διότι μᾶς βοηθεῖ νὰ κατανοήσουμε τὴν ἀνθρώπινη ἀδυναμία μας καὶ νὰ καταφύγουμε στὸν Κύριο. Προσπίπτουμε τότε γονατιστοὶ ἐνώπιόν Του, Τοῦ καταθέτουμε τὴ δυσκολία μας καὶ ζητοῦμε τὴ θεία ἐπέμβασή του. Ὁ πόνος συχνὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὸν Χριστό, μᾶς στρέφει στὸν οὐρανό.

2. Ἄγγιγμα ἐσωτερικὸ

Καθὼς ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς κατευθυνόταν πρὸς τὸ σπίτι τοῦ Ἰάειρου, πλῆθος ἀνθρώπων Τὸν περιέβαλλε ἀσφυκτικά. Ἀνάμεσά τους καὶ ἡ αἱμορροούσα γυναίκα, ἡ ὁποία Τὸν πλησίασε διακριτικὰ καὶ ἄγγιξε τὴν ἄκρη τοῦ ἐνδύματός του. Πίστευε ἀκράδαντα ὅτι ἀρκοῦσε καὶ μόνο αὐτὸ τὸ ἄγγιγμα γιὰ νὰ τὴ θεραπεύσει. Πράγματι, τὴ στιγμὴ ἐκείνη σταμάτησε ἡ αἱμορραγία της. Ὁ Κύριος τότε ρώτησε: «Ποιός μὲ ἄγγιξε;» Καὶ ἐπειδὴ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τριγύρω ἀρνοῦνταν, ἀπάν­τησαν οἱ Μαθητές: «Διδάσκαλε, τόσος κόσμος Σὲ πιέζει ἀσφυκτικὰ καὶ ρωτᾶς, ποιός μὲ ἄγγιξε;» Τότε ὁ Ἰησοῦς ἀποκρίθηκε: «Κάποιος μὲ ἄγγιξε, διότι ἔνιωσα δύναμη θαυματουργικὴ νὰ βγαίνει ἀπὸ Ἐμένα».

Τὸ ἄγγιγμα τοῦ πλήθους ἦταν διαφορετικὸ ἀπὸ αὐτὸ τῆς αἱμορροούσας. Τὸ πλῆθος ἀκουμποῦσε ἐπὶ ὥρα τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου· Τὸν ἄγγιζε ἐξωτερικά. Ἡ γυναίκα δὲν ἄγγιξε τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ, παρὰ μόνο τὴν ἄκρη τοῦ ἐνδύματός του καὶ μάλιστα στιγμιαῖα. Τὸν ἄγγιξε ὅμως ἐσωτερικὰ μὲ τὴ θερμὴ πίστη καὶ τὴν καρδιά της. Ὁ Κύριος λοιπὸν τὴν ἐπαίνεσε γι᾿ αὐτὸ καὶ τῆς χάρισε τὴ θεραπεία.

Τὸν Θεὸ δὲν Τὸν ἀγγίζει κανεὶς ἐξωτερικά, μὲ τὰ χέρια. Δὲν ἀρκεῖ μιὰ ἁπλὴ ἁφὴ γιὰ νὰ ἑλκύσει τὴ Χάρι καὶ τὴν εὐλογία του. Οὔτε ἀκόμη ἡ θεία Μετάληψη τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματός του κατὰ τὸ φοβερὸ Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας ἀπὸ μόνη της εἶναι ἀρκετή, ἂν δὲν ὑπάρχει στὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου πίστη θερμή, «καρδία ζῶσα». Τὸν Θεὸ Τὸν ἀγγίζει κανεὶς μὲ τὴν πίστη, Τὸν ψηλαφᾶ ἐσωτερικὰ μὲ τὴν καρδιά. Μόνο τότε νιώθει τὴν παρουσία του καὶ δέχεται τὴ θεία δύναμή του.

3. Ἐμπιστοσύνη στὰ λόγια του

Μόλις ὁ Χριστὸς θεράπευσε τὴν αἱ­μορροούσα, κατέφθασε κάποιος καὶ πληροφόρησε τὸν ἀρχισυνάγωγο ὅτι ἡ κόρη του εἶχε πεθάνει. Ἀκούγοντας τὴν εἴδηση ὁ Κύριος, εἶπε στὸν Ἰάειρο: «Μὴ φοβοῦ· μόνον πίστευε, καὶ σωθήσεται». Μὴ φοβᾶσαι· μόνο νὰ πιστεύεις, καὶ θὰ σωθεῖ ἡ κόρη σου. Μετέβη κατόπιν στὸ σπίτι τῆς νεκρῆς καὶ εἶδε ἐκεῖ ἀνθρώπους νὰ θρηνοῦν γιὰ τὸν θάνατό της. Ὁ Ἰησοῦς τότε τοὺς εἶπε ὅτι ἡ μικρὴ κόρη δὲν εἶχε πεθάνει, ἀλλὰ κοιμόταν. Ἐκεῖνοι ὡστόσο «κατεγέλων αὐτοῦ, εἰδότες ὅτι ἀπέθανεν». Ἄρχισαν νὰ Τὸν περιγελοῦν καὶ νὰ Τὸν εἰρωνεύονται, διότι ἦταν ἀπόλυτα βέβαιοι γιὰ τὸν θάνατο τοῦ παιδιοῦ.

Ἀσφαλῶς οἱ ἄνθρωποι αὐτοί, ποὺ ζοῦσαν στὴν Καπερναούμ, εἶχαν πληροφορηθεῖ τὰ πάμπολλα θαύματα τοῦ Κυρίου καὶ εἶχαν ἀκούσει τὶς θεῖες διδασκαλίες του. Θὰ ἔπρεπε συνεπῶς νὰ ἐμπιστευθοῦν κι αὐτὸ τὸν λόγο του, παρόλο ποὺ φαινόταν παράδοξος, ἢ ἔστω νὰ ἐκφράσουν μὲ εὐγένεια τὴν ἀπορία τους· ὄχι ὅμως νὰ Τὸν περιγελάσουν. Αὐτοὶ ἀντίθετα θέλησαν νὰ γελοιοποιήσουν τὸν Χριστὸ καὶ τελικὰ οἱ ἴδιοι ἐκτέθηκαν ἀπὸ ὅσα ἀκολούθησαν. Διότι ὁ Ἰησοῦς, ἀφοῦ μπῆκε στὸ δωμάτιο τῆς νεκρῆς, ἔπιασε τὸ χέρι της καὶ φώναξε: «Ἡ παῖς, ἐγείρου»! Κόρη, σήκω ἐπάνω! Τὴ στιγμὴ ἐκείνη τὸ παιδὶ ἀναστήθηκε.

Ἴσως καὶ σ᾿ ἐμᾶς κάποτε τὰ λόγια τοῦ Κυρίου ν᾿ ἀκούγονται παράδοξα ἢ ἀντιφατικά. Ἀκόμη καὶ τότε ὅμως ἂς Τὸν ἐμπιστευόμαστε ἀπόλυτα κι ἂς Τὸν ὑπακοῦμε τυφλά. Διότι κάθε λόγος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἔχει ξεχωριστὴ σημασία καὶ ἀπόλυτη ἐγκυρότητα. Δὲν ἐκφράζει ἀνθρώπινη σκέψη, ἀλλὰ εἶναι φωνὴ Θεοῦ. Ὁ κάθε λόγος του Κυρίου μᾶς κατευθύνει σὲ ὁδοὺς αἰώνιας σωτηρίας.

 

Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 9 Νοεμβρίου 2025, ΚΒ΄ Ἐπιστολῶν (Γαλ. ς΄ 11-18)

11 Ἴδετε πηλίκοις ὑμῖν γράμμασιν ἔγραψα τῇ ἐμῇ χειρί. 12 ὅσοι θέλουσιν εὐπροσωπῆσαι ἐν σαρκί, οὗτοι ἀναγκάζουσιν ὑμᾶς περιτέμνεσθαι, μόνον ἵνα μὴ τῷ σταυρῷ τοῦ Χριστοῦ διώκωνται. 13 οὐδὲ γὰρ οἱ περιτετμημένοι αὐτοὶ νόμον φυλάσσουσιν, ἀλλὰ θέλουσιν ὑμᾶς περιτέμνεσθαι, ἵνα ἐν τῇ ὑμετέρᾳ σαρκὶ καυχήσωνται. 14 ἐμοὶ δὲ μὴ γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ μὴ ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δι’ οὗ ἐμοὶ κόσμος ἐσταύρωται κἀγὼ τῷ κόσμῳ. 15 ἐν γὰρ Χριστῷ Ἰησοῦ οὔτε περιτομή τι ἰσχύει οὔτε ἀκροβυστία, ἀλλὰ καινὴ κτίσις. 16 καὶ ὅσοι τῷ κανόνι τούτῳ στοιχήσουσιν, εἰρήνη ἐπ’ αὐτοὺς καὶ ἔλεος, καὶ ἐπὶ τὸν Ἰσραὴλ τοῦ Θεοῦ. 17 Τοῦ λοιποῦ κόπους μοι μηδεὶς παρεχέτω· ἐγὼ γὰρ τὰ στίγματα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματί μου βαστάζω. 18 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ μετὰ τοῦ πνεύματος ὑμῶν, ἀδελφοί· ἀμήν.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ

11 Δεῖτε μέ πόσο μεγάλα γράμματα σᾶς ἔγραψα μέ τό ἴδιο μου τό χέρι. 12 Ὅσοι θέλουν νά κάνουν καλή ἐντύπωση καί νά ἀρέσουν σέ ἀνθρώπους γιά πράγματα πού ἀναφέρονται στή σάρκα, αὐτοί σᾶς παρακινοῦν καί σᾶς παρασύρουν νά περιτέμνεσθε, μόνο καί μόνο γιά νά μήν καταδιώκονται ἀπ’ τούς Ἰουδαίους γιά τό κήρυγμα πού ἀναφέρεται στό σταυρό τοῦ Χριστοῦ. 13 Γι’ αὐτό καί μόνο σᾶς ἀναγκάζουν νά περιτέμνεσθε. Κι αὐτό ἀποδεικνύεται ἀπό τό ὅτι οὔτε κι αὐτοί πού ἔχουν περιτμηθεῖ τηροῦν τίς τελετουργικές διατάξεις τοῦ νόμου, τίς καθάρσεις δηλαδή καί τίς ζωοθυσίες· ἀλλά θέλουν νά περιτέμνεσθε ἐσεῖς γιά νά καυχηθοῦν αὐτοί γιά τή δική σας σάρκα. Θέλουν δηλαδή νά καυχηθοῦν ὅτι σᾶς ἔπεισαν νά δεχθεῖτε τήν περιτομή. 14 Ἐγώ ὅμως δέν κινοῦμαι ἀπό τέτοια ἁμαρτωλά ἐλατήρια. Ποτέ νά μή συμβεῖ ἐγώ νά καυχηθῶ γιά τίποτε ἄλλο παρά μόνο γιά τό ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός γιά χάρη μου πῆρε μορφή δούλου καί σταυρώθηκε γιά τή σωτηρία μου. Μόνο καύχημά μου εἶναι ὁ σταυρικός θάνατος τοῦ Κυρίου. Καί μέ τήν πίστη στό θάνατό του αὐτόν ἔχει νεκρωθεῖ κι ἔχει χάσει τή δύναμή του ὁ κόσμος γιά μένα. Ἀλλά κι ἐγώ ἔχω νεκρωθεῖ γιά τόν κόσμο. 15 Εἶμαι νεκρωμένος γιά τόν κόσμο, καί τίποτε ἀπ’ αὐτόν δέν μέ δελεάζει οὔτε μέ φοβίζει. Διότι στήν κοινωνία καί τήν ἕνωση μέ τόν Χριστό οὔτε ἡ περιτομή ἔχει καμία ἀξία οὔτε ἡ ἀκροβυστία, ἀλλά ἰσχύει νέα κτίση καί δημιουργία. Ἡ καινή αὐτή κτίση εἶναι ἡ ἀναγέννηση πού δίνει ὁ Χριστός σέ κάθε πιστό μέ τή δύναμη τῆς ἀπολυτρωτικῆς του σταυρικῆς θυσίας. 16 Καί ὅσοι θ’ ἀκολουθήσουν τή διδασκαλία αὐτή γιά τή νέα κτίση καί θά τήν ἔχουν ὡς μέτρο καί ὑπόδειγμα γιά νά συμμορφώσουν τή ζωή τους μ’ αὐτή, ἄς ἔχουν ἐπάνω τους τήν εἰρήνη καί τό ἔλεος· ἀλλά καί γενικότερα ὅλος ὁ νέος Ἰσραήλ τῆς χάριτος, ὁ νέος λαός πού μέ τήν πίστη ἔγινε ἐκλεκτός στό Θεό καί ἀντικατέστησε τόν παλαιό κατά σάρκα Ἰσραήλ. 17 Στό ἑξῆς ἄς μή μοῦ δημιουργεῖ κανείς κόπους καί ἐνοχλήσεις, ζητώντας ἀπό μένα νά ἀπολογοῦμαι γιά ὅσα κάνω. Διότι ἐγώ βαστάζω στό σῶμα μου τά σημάδια τῶν πληγῶν πού δέχθηκα γιά τόν Κύριο Ἰησοῦ. Καί οἱ πληγές μου αὐτές εἶναι ἡ ἀπολογία μου. 18 Σᾶς εὔχομαι, ἀδελφοί, ἡ χάρις τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ νά ἐνισχύει καί νά ἐνδυναμώνει τίς πνευματικές σας δυνάμεις, ὥστε νά διατηρεῖτε πάντοτε τόν ἁγιασμό πού σᾶς ἔδωσε τό Ἅγιον Πνεῦμα. Ἀμήν.