«Σήμερον τω Ναώ προσάγεται η πανάμωμος Παρθένος»

 

 ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – καθηγητού/ Αφιέρωμα στην εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου.

ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ – Η εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου είναι μια σημαντική θεομητορική εορτή, την οποία εορτάζουν με σεβασμό και λαμπρότητα οι ορθόδοξοι πιστοί σε όλο τον κόσμο. Καθιερώθηκε γύρω στον 6ο αιώνα στην Ιερουσαλήμ με βάση την αρχαία παράδοση της Εκκλησίας μας.

Ο άγιος Σωφρόνιος Ιεροσολύμων (634-638) κάνει λόγο στα γραπτά του για την εορτή αυτή. Στην Κωνσταντινούπολη καθιερώθηκε γύρω στα τέλη του Ζ΄ ή τις αρχές του Η΄ αιώνα. Κατ’ αυτήν εορτάζεται το γεγονός της εισόδου της Παναγίας μας στο Ναό του Σολομώντος, όταν ήταν τριών ετών.

Βεβαίως δεν υπάρχουν βιβλικές μαρτυρίες για το γεγονός αυτό. Πληροφορίες αντλούμε από την παράδοση της Εκκλησίας μας, η οποία διέσωσε πάμπολλα γεγονότα, τα οποία δεν ιστορούνται στα Ιερά Ευαγγέλια. Επί τη ευκαιρία θα θέλαμε να τονίσουμε για μια ακόμα φορά πως τα Ευαγγέλια δεν είναι ιστορικά κείμενα με την αυστηρή έννοια του όρου, αλλά είναι κατά κύριο λόγο ιεραποστολικά κείμενα, τα οποία γράφηκαν για να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένες ιεραποστολικές και ποιμαντικές ανάγκες της αρχαίας Εκκλησίας. Έτσι, λοιπόν, έμεινε έξω από τις ευαγγελικές διηγήσεις το μεγαλύτερο μέρος της επί γης παρουσίας του Κυρίου και της ζωής των άλλων ιερών προσώπων, που σχετίζονται με το έργο της σωτηρίας. Αντίθετα, μέρος αυτών των πληροφοριών διέσωσε η Ιερά Παράδοση, η οποία είναι, όπως γνωρίζουμε, ισόκυρη με την αγία Γραφή.

Σύμφωνα, λοιπόν, με την Ιερά Παράδοση, οι γονείς της Θεοτόκου Ιωακείμ και Άννα ήταν άνθρωποι ευσεβείς και δίκαιοι. Ανήκαν στη μικρή εκείνη μερίδα των πιστών και ευσεβών Ιουδαίων, οι οποίοι περίμεναν εναγωνίως  την έλευση του Μεσσία. Πάσχιζαν οι ευλαβείς αυτοί άνθρωποι να αποκτήσουν παιδιά, ελπίζοντας πως από τους απογόνους τους θα γεννιόταν ο Μεσσίας.

Οι γονείς της Θεοτόκου ζούσαν με την προσδοκία της τεκνογονίας, όμως δυστυχώς, ήταν άτεκνοι. Είκοσι ολόκληρα χρόνια επιχειρούσαν να τεκνοποιήσουν χωρίς αποτέλεσμα. Το όνειδος της ατεκνίας και η κατάσταση της μοναξιάς δημιουργούσαν στην ψυχή τους αφόρητη πικρία. Όμως δεν έχασαν την πίστη τους στο Θεό ούτε στιγμή. Είχαν την πεποίθηση πως ο Θεός είναι ο χορηγός όλων των αγαθών και κύρια της τεκνογονίας. Η ζωή τους κυλούσε με προσευχή, νηστεία και έντονη προσδοκία, ότι ο Θεός θα άκουγε τις ικεσίες τους και θα τους ελεούσε εν τέλει.

Πράγματι, ο Θεός εισάκουσε τις προσευχές τους. Άγγελος Κυρίου παρουσιάστηκε στην Αγία Άννα και της ανήγγειλε το ευχάριστο γεγονός, ότι θα γίνει μητέρα. Το γηραιό ζευγάρι απέκτησε επί τέλους κλήρα. Η ευσεβής γηραιά Άννα γέννησε ένα χαριτωμένο κορίτσι, το οποίο ονόμασαν Μαρία (εβραϊκά Μαριάμ), που σημαίνει Κυρία. Την ανέλπιστη χαρά τους εξέφρασαν με αίνους και ευχαριστίες στο Θεό. Θεώρησαν το νεογέννητο βρέφος ως δικό Του δώρο και γι’ αυτό, από την πρώτη στιγμή, το αφιέρωσαν με όλη τους την ψυχή σ’ Αυτόν

Η μικρή Μαρία από βρέφος ήταν στολισμένη με χάριτες και ιδιότητες λογικά ανεξήγητες. Φάνηκε από τότε πως ήταν ξεχωρισμένη από το Θεό να υπηρετήσει το σχέδιο της σωτηρίας του κόσμου. Η σύνεση, η  πραότητα, η ταπείνωση και η υπακοή Της κατέπλησσε τους γονείς Της και τον κοινωνικό τους περίγυρο.

Όταν η Μαρία έγινε τριών ετών, οι ευσεβείς γονείς της αποφάσισαν να  πραγματοποιήσουν την υπόσχεσή τους προς το Θεό, να Του προσφέρουν ως δώρο την αγαπημένη τους θυγατέρα. Άλλωστε, όπως λέει η παράδοση, βρισκόταν σε τέτοια προχωρημένη ηλικία και οι δυο τους, ώστε δεν μπορούσαν πια να φροντίσουν τη μικρή Μαρία. Έτσι όδευσαν προς το Ναό του Κυρίου στην Ιερουσαλήμ. Εκεί συνάντησαν το συγγενή τους ιερέα Ζαχαρία, πατέρα του Ιωάννου του Προδρόμου, ο οποίος ήταν άτεκνος και αυτός ως τότε. Υπηρετούσε με φόβο Θεού το ιερό και προσευχόταν αδιάκοπα να τον ελεήσει ο Θεός και να αποκτήσει και αυτός παιδί με την αγαπημένη του σύζυγο Ελισάβετ.

Η άφιξή τους στον περικαλλή Ναό γέμισε την ψυχή τους με κατάνυξη και ευλάβεια. Πατούσαν τον ιερό χώρο, όπου η παρουσία του Κυρίου ήταν αισθητή. Οι Ιουδαίοι πίστευαν πως ο Ναός ήταν η κατοικία του Θεού και θρόνος του τα Άγια των Αγίων, γι’ αυτό το διαμέρισμα εκείνο θεωρείτο χώρος δέους και τρόμου. Κανένας δεν έμπαινε εκεί, παρά μονάχα ο αρχιερέας του έτους μια φορά το χρόνο, την ημέρα του Εξιλασμού, για να θυμιάσει, ανυπόδητος, ασκεπής και με ένα λιτό χιτώνα.

Ο ιερέας Ζαχαρίας τους υποδέχτηκε σε κάποια από τις μεγάλες πύλες της μεγάλης αυλής. Ο λαός δεν επιτρεπόταν να εισέλθει στο Ναό. Μόνο ο αρχιερέας, οι ιερείς και λευίτες εισέρχονταν στον πρόναο και τα Άγια, για να προσφέρουν τις καθιερωμένες από το Μωυσή θυσίες και να επιτελέσουν τις τελετουργίες. Ο λαός στεκόταν στην ευρύχωρη αυλή και στις απειράριθμες παρακείμενες στοές, όπου παρακολουθούσε τις θυσίες, τις προσευχές και τις άλλες διάφορες τελετές των ιερέων.

Με έκπληξη και θαυμασμό παρατήρησαν πως η μικρή Μαρία όχι μόνο δεν έφερε κάποια αντίσταση, όπως ήταν φυσικό, να αποχωριστεί τους γονείς της, αλλά με χαρά ακολούθησε τον σεβάσμιο Ζαχαρία στο Ναό του Κυρίου. Η χάρις του Θεού είχε σκεπάσει κάθε φυσική Της αντίδραση, την είχε καταστήσει ήδη πολύτιμο σκεύος εκλογής. Η παμπάλαια χριστιανική παράδοση αναφέρει πως ο γέρων Ζαχαρίας, κατά θείαν έμπνευση, οδήγησε τη Μαρία στα Άγια των Αγίων. Εκεί, στο ιερότατο, θεοσκότεινο και απρόσιτο διαμέρισμα του Ναού εισήλθε για να περάσει τα παιδικά Της χρόνια αμόλυντη από την ανθρώπινη αμαρτία, ως πολύτιμος θησαυρός σε ασφαλές θησαυροφυλάκιο!

Οι συνθήκες ζωής στο χώρο εκείνο ήταν λίαν δυσμενείς για ένα κοινό θνητό. Όπως είπαμε, βασίλευε πυκνό σκοτάδι και η είσοδος οποιουδήποτε ήταν αυστηρά απαγορευμένη, για τη χορήγηση τροφής. Όμως η μικρή Μαρία δεν ήταν μια οποιαδήποτε κοινή θνητή. Είχε κληθεί από τη γαστέρα της μητέρας Της να γίνει η μητέρα του Θεού. Ο αφιλόξενος χώρος του άδυτου του Ναού μεταβλήθηκε για χάρη Της σε παραδείσιο περιβάλλον. Ουράνιο άκτιστο φως, που μόνο Αυτή έβλεπε, φώτιζε άπλετα και εκτυφλωτικά το χώρο. Άγγελοι του Θεού βρίσκονταν αδιάκοπα κοντά Της και της κρατούσαν συντροφιά. Άλλοι άγγελοι της κουβαλούσαν μυστική ουράνια τροφή και άλλοι την υπηρετούσαν.

Αυτό κράτησε δώδεκα ολόκληρα χρόνια, μέχρι την ηλικία των δεκαπέντε χρόνων Της. Τότε ο Ζαχαρίας μαζί με άλλους σεβάσμιους και ευλαβείς ιερείς του Ναού αποφάσισαν να βγάλουν τη Μαρία από τα Άγια των Αγίων και να την οδηγήσουν στον κόσμο. Για προστασία την αρραβώνιασαν με τον ευσεβή και μεστό ηλικίας Ιωσήφ, ο οποίος, σύμφωνα με την παράδοση, διατελούσε σε χηρεία και είχε την προστασία παιδιών του από την πρώτη γυναίκα του. Εγκαταστάθηκαν στην όμορφη και ήσυχη κώμη Ναζαρέτ, όπου εκεί λίγο καιρό αργότερα έγινε ο άγιος Ευαγγελισμός Της.

Η μεγάλη και παγκόσμια θεομητορική εορτή των Εισοδίων εορτάζεται λαμπρά από την Εκκλησία μας. Οι ιερές ακολουθίες έχουν πανηγυρικό χαρακτήρα. Μεγάλοι υμνογράφοι, όπως ο Γεώργιος Νικομηδίας, Λέων ο Μάγιστρος, Ιωσήφ ο Υμνογράφος, Σέργιος ο Αγιοπολίτης και ο Βασίλειος ο Πηγορίτης συνέθεσαν ύμνους μεγάλης ποιητικής και θεολογικής αξίας. «Χαίρει ο ουρανός και η γη τον ουρανόν τον νοητόν πορευόμενον ορώντες εις θείον οίκον ανατραφήναι σεπτώς» αναφέρει ένας ύμνος. Οι πιστοί κατακλύζουμε τους ναούς και τιμούμε την Αειπάρθενο, η

Οποία έγινε αιτία της σωτηρίας μας και μας σκεπάζει κάτω από τις αέναες προσευχές Της στον Υιό Της και Σωτήρα μας Ιησού Χριστό.

ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΩΝ ΕΙΣΟΔΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Η Θεοτόκος είναι η αγιότερη ανθρώπινη ύπαρξη, η Οποία επιλέχτηκε από το Θεό ανάμεσα σε εκατομμύρια άλλα κορίτσια, για να παίξει ρόλο πρωταγωνιστικό στη διαδικασία της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους και ολοκλήρου της δημιουργίας. Η θεία πανσοφία διείδε στο ιερότατο πρόσωπό Της την άκρα καθαρότητα και αγιότητα, η οποία ήταν απαραίτητη για να καταστεί μητέρα του απόλυτα αγίου Θεού.

Η εορτή των Εισοδίων έχει ως στόχο να μας διδάξει πολύ υψηλές έννοιες γύρω από την προσωπικότητα της Θεοτόκου. Να μας μυήσει στην ασύλληπτα βαθιά θεολογία γύρω από την ανεπανάληπτη συμβολή Της στην υλοποίηση του θείου σχεδίου της σωτηρίας του κόσμου.

Ο ιστορικός πυρήνας του γεγονότος των Εισοδίων ελάχιστα απασχολεί την Εκκλησία, όσο η θεολογική του σημασία. Κάποιοι υποστηρίζουν, πως, επειδή η πρώτη γραπτή μαρτυρία του γεγονότος αναφέρεται στο απόκρυφο «Πρωτοευαγγέλιο του Ιακώβου», δεν θα πρέπει να θεωρείται αξιόπιστη. Για την ορθόδοξη θεολογία μας όμως αυτό καθ’ εαυτό το ιστορικό γεγονός έχει ελάχιστη σημασία σε σχέση με τη θεολογική και ηθική του σημασία.

Ο Ναός της Ιερουσαλήμ είναι εικόνα της Θεομήτορος. Είναι γνωστή η πίστη στην ιερότητα του Ναού από τους Ιουδαίους. Πίστευαν ότι μέσα σ’ αυτόν κατοικεί ο Θεός, γι’ αυτό ανέβαιναν στο λόφο Σιών, που ήταν κτισμένος με σεβασμό και τρόμο, σαν να προσεγγίζουν τον Ίδιο το Θεό. Η Κιβωτός της Διαθήκης θεωρείτο ο θρόνος του Θεού και η ορατή παρουσία Του στη γη. Ουδείς τολμούσε να προσεγγίσει στο διαμέρισμα του Ναού, που ονομαζόταν Άγια των Αγίων, παρά μόνο ο αρχιερέας του έτους, μια φορά το χρόνο, κατά την πένθιμη ημέρα του Εξιλασμού. Εισερχόταν  ανυπόδητος στο φοβερό εκείνο χώρο, ντυμένος ένα λινό ποδήρη χιτώνα, για να θυμιάσει. Έκτοτε κανένας δεν τολμούσε να πλησιάσει εκεί.

Ο απλός λαός δεν επιτρεπόταν να εισέρχεται σε κανένα διαμέρισμα του Ναού, αλλά μόνο το ιερατείο στον πρόναο και τα Άγια. Οι προσκυνητές λαϊκοί στέκονταν στο τεράστιο προαύλιο και τις διάφορες παρακείμενες στοές, από όπου προσεύχονταν και παρακολουθούσαν τις τελετουργίες των ιερέων.

Η Παναγία μας είναι ο νοητός ναός του Θεού. Το ιερότατο νοητό τέμενος, μέσα στο οποίο καταδέχτηκε να οικήσει ο αιώνιος και άπειρος Θεός. Ο ιερός υμνογράφος της εορτής, θέλοντας να τονίσει αυτήν την καταπληκτική παρομοίωση, έγραψε πως η Θεοτόκος είναι, «Ο καθαρότατος ναός του Σωτήρος, η πολυτίμητος παστάς και παρθένος, το ιερόν θησαύρισμα της δόξης του Θεού». Αν θεωρείτο ιερός ο Ναός της Ιερουσαλήμ, στον οποίο υποτίθεται ότι κατοικούσε, σύμφωνα με την πίστη των Ιουδαίων, ο Θεός, ας σκεφτούμε πόσο πιο άγια και ιερή θα μπορούσε να θεωρείται η Θεοτόκος, η Οποία κράτησε πραγματικά στα πάναγνα σπλάχνα Της το σαρκωμένο Λόγο και τον έθρεψε από τα τίμια αίματά Της! Ο Ναός της Ιερουσαλήμ καταστράφηκε και αφανίστηκε από τους Ρωμαίους κατακτητές. Αντίθετα ο νοητός ναός του Θεού, η Παρθένος Μαρία, μένει στους αιώνες και απολαμβάνει ύψιστες τιμές από τους μυριάδες πιστούς όλων των εποχών.

Η είσοδος της Θεοτόκου στο Ναό της Ιερουσαλήμ θέλει να φανερώσει το ακατανόητο ύψος της αγνότητας και αγιότητάς Της. Μέσα στα απρόσιτα Άγια των Αγίων διαφυλάχτηκε η αγνότητά της και καλλιεργήθηκε η αγιότητά Της. Μόνο μέσα σε ένα τέτοιο ιερό χώρο μπορούσε να προφυλαχτεί η απαιτούμενη αγνότητά Της από την αφάνταστη αμαρτωλότητα του κόσμου. Μόνο η συνοίκηση με τους αγίους

αγγέλους θα μπορούσε να καλλιεργήσει την αγιότητά Της. Η ανθρώπινη ανομία είχε τέτοια δύναμη και ορμή ώστε αν η Παρθένος Μαρία βρισκόταν στον κόσμο δε γνωρίζουμε αν θα μπορούσε να διατηρήσει το ύψος της αγιότητας που χρειαζόταν να δεχτεί τον απόλυτα άγιο Θεό στα σπλάχνα Της.

Στο πρόσωπο της Θεοτόκου έχουμε υπέρβαση της πεπτωκυίας ανθρωπίνης φύσεως και αποκατάσταση της πρότερης προπτωτικής. Αυτή γεννήθηκε βεβαίως με την πτωτική φύση, ως κληρονόμος της αμαρτίας των πρωτοπλάστων γεναρχών μας. Όμως η θεία χάρις σταδιακά την εξύψωνε από τη νηπιακή Της ηλικία μέχρι τον Ευαγγελισμό Της, οπότε με την επισκίαση του Αγίου Πνεύματος, καθαρίστηκε απόλυτα από το προπατορικό αμάρτημα και πήρε την προπτωτική αδιάφθορη φύση. Μόνο έτσι απαλλαγμένη από το άχθος της πτωτικής φύσεως και τη φθορά της αμαρτωλότητας, μπορούσε να επιτελέσει την υπέρτατη αποστολή Της. Οι ευσεβείς διηγήσεις περί της θαυμαστής διαμονής Της στο Ναό εκφράζουν ακριβώς αυτή την πίστη της προοδευτικής καθάρσεώς Της.

Η ευλογημένη είσοδος της Παρθένου Μαρίας στο Ναό αποτελεί την απαρχή της πραγματοποιήσεως της προαιώνιας βουλής του Τριαδικού Θεού για τη σωτηρία του κόσμου. Στην υμνολογία της μεγάλης εορτής ψάλλουμε πως «Σήμερον της ευδοκίας Θεού το προοίμιον και της των ανθρώπων σωτηρίας η προκήρυξις». Αποτελεί τη χαραυγή της λυτρώσεως του ανθρωπίνου γένους από τη δουλεία της αμαρτίας   Γι’ αυτό η Εκκλησία μας εορτάζει λαμπρά το γεγονός. Ως συνειδητοί πιστοί του Χριστού, είμαστε θερμοί και αέναοι τιμητές του ιερού προσώπου της Θεομήτορος, διότι η συμβολή Της στο έργο της σωτηρίας μας υπήρξε καθοριστικός. Με άκρατο ενθουσιασμό υμνούμε τη μεγάλη εορτή και γεραίρουμε τη Θεοτόκο, ψάλλοντας «εν ενί στόματι» μαζί με τον ιερό υμνογράφο της ημέρας «Χαίρε, της οικονομίας του Κτίστου η εκπλήρωσις».

Άγιος Παΐσιος o Αγιορείτης: Τις γιορτές για να τις ζήσουμε πρέπει να έχουμε τον νου μας στις Άγιες ημέρες

 

Ο Άγιος Παΐσιος o Αγιορείτης (ο κατά κόσμον Αρσένιος Εζνεπίδης) o Έλληνας μοναχός που με το βίο του και το έργο του ενέπνευσε τον ελληνισμό, τα λόγια του οποίου παραμένουν διαχρονικά και αποτελούν βάλσαμο σε όλους όσοι αντιμετωπίζουν προβλήματα, έχει μιλήσει και για τα Χριστούγεννα.

Τα Χριστούγεννα δεν είναι μόνο πλούσια εδέσματα και πολύχρωμα λαμπιόνα αλλά μια ευκαιρία για ενδοσκόπηση και πνευματικότητα.

Να λοιπόν τι έλεγε ο Άγιος για τα Χριστούγεννα:

«Ο Χριστός με τη μεγάλη Του αγάπη και με την μεγάλη Του αγαλλίαση που σκορπάει στις ψυχές των πιστών με όλες τις άγιες γιορτές Του, μας ανασταίνει αληθινά αφού μας ανεβάζει ψηλά πνευματικά. Αρκεί να συμμετέχουμε και να έχουμε όρεξη πνευματική να τις πανηγυρίζουμε πνευματικά. τότε τις γλεντάμε πνευματικά και μεθάμε πνευματικά από το παραδεισένιο κρασί που μας φέρνουν οι Άγιοι και μας κερνούν.

Τις γιορτές για να τις ζήσουμε, πρέπει να έχουμε τον νου μας στις άγιες ημέρες και όχι στις δουλειές που έχουμε να κάνουμε για τις άγιες ημέρες. Να σκεφτόμαστε τα γεγονότα της κάθε αγίας ημέρας και να λέμε την ευχή δοξολογώντας τον Θεό. Έτσι θα γιορτάζουμε με πολύ ευλάβεια κάθε γιορτή.

Να μελετάει και να ζει τα θεία γεγονότα συνέχεια. Όταν κανείς μελετάει τα γεγονότα της κάθε γιορτής, φυσιολογικά θα συγκινηθεί και με ιδιαίτερη ευλάβεια θα προσευχηθεί. Έπειτα στις Ακολουθίες ο νους να είναι στα γεγονότα που γιορτάζουμε και με ευλάβεια να παρακολουθούμε τα τροπάρια που ψέλνονται. Όταν ο νους είναι στα θεία νοήματα, ζει τα γεγονότα ο άνθρωπος, και έτσι αλλοιώνεται.

-Γέροντα, μετά την Αγρυπνία των Χριστουγέννων δεν κοιμόμαστε;

-Χριστούγεννα και να κοιμηθούμε! Η μητέρα μου έλεγε: «Απόψε μόνον οι Εβραίοι κοιμούνται». Βλέπεις, την νύχτα που γεννήθηκε ο Χριστός οι άρχοντες κοιμόνταν βαθιά, και οι ποιμένες «αγραυλούσαν». Φύλαγαν τα πρόβατα την νύχτα παίζοντας την φλογέρα. Κατάλαβες; Οι ποιμένες πού αγρυπνούσαν είδαν τον Χριστό.

-Πώς ήταν Γέροντα, το σπήλαιο;

-Ήταν μία σπηλιά μέσα σε έναν βράχο και είχε μία φάτνη, τίποτε άλλο δεν είχε. Εκεί πήγαινε κανένας φτωχός και άφηνε τα ζώα του. Η Παναγία με τον Ιωσήφ, επειδή όλα τα χάνια ήταν γεμάτα και δεν είχαν πού να μείνουν, κατέληξαν σε αυτό το σπήλαιο. Εκεί ήταν το γαϊδουράκι και το βοϊδάκι, που με τα χνώτα τους ζέσταναν τον Χριστό! «Ἔγνω βοῦς τον κτησάμενον και όνος την φάτνην του κυρίου αὐτοῦ», δεν λέει ο Προφήτης Ησαΐας;

-Σε ένα τροπάριο, Γέροντα, λέει ότι η Υπεραγία Θεοτόκος βλέποντας τον νεογέννητο Χριστό, «χαίρουσα ὁμοῦ καὶ δακρύουσα» ἀναρωτιόταν:… «Ἐπιδώσω σοι μαζόν, τῷ τὰ σύμπαντα τρέφοντι, ἢ υμνήσω σε, ὡς Υἱὸν καὶ Θεόν μου; ποίαν εὕρω ἐπὶ σοί προσηγορίαν;»

-Αυτά είναι τα μυστήρια του Θεού, η πολύ μεγάλη συγκατάβαση του Θεού, την οποία δεν μπορούμε εμείς να συλλάβουμε!

–Γέροντα, πώς θα μπορέσουμε να ζήσουμε το γεγονός της Γεννήσεως, ότι δηλαδή ο Χριστός «Σήμερον γεννάται εκ Παρθένου»;

-Για να ζήσουμε αυτά τα θεία γεγονότα, πρέπει ο νους να είναι στα θεία νοήματα. Τότε αλλοιώνεται ὁ άνθρωπος. «Μέγα και παράδοξον θαύμα τετέλεσται σήμερον», ψάλλουμε. Άμα ο νους μας είναι εκεί, στο «παράδοξον», τότε θα ζήσουμε και το μεγάλο μυστήριο της Γεννήσεως του Χριστού.

Εγώ θα εύχομαι η καρδιά σας να γίνη Αγία Φάτνη και το Πανάγιο Βρέφος της Βηθλεέμ να σας δώση όλες τις ευλογίες Του.

Άρχισε η νηστεία των Χριστουγέννων- Αυτό πρέπει να κάνουμε

 

Νηστεία Χριστουγέννων: Γίνε κουφός, μουγγός, τυφλός και αναίσθητος προς όλα τα πράγματα της ζωής αυτής.

Αυτός είναι ο καλύτερος δρόμος προς την σωτηρία σου. Διότι είναι αδύνατον να σωθεί κανείς, αν δεν αποσπάσει το νου του από την ματαιότητα και κάθε μέριμνα και δεν τον συγκεντρώσει σε ένα μοναδικό σκοπό: την εν Χριστώ σωτηρία.

Γιατί ο νους είναι απλός: Είτε παραδίδεται ολοκληρωτικά στον Χριστό, είτε παραδίδεται στις μάταιες μέριμνες.

Όσιος Παΐσιος Βελιτσκόφσκυ

ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2024 Θ΄ ΛΟΥΚΑ (Λουκ. ιβ΄ 16-21) (Γαλ. β’ 16-20)

  

 "Ο Λόγος του Θεού στον Λαό του Θεού"

Ο κατά Θεόν πλούτος

«Άφρον, ταύτη τη νυκτί την ψυχήν σου απαιτούσιν από σου, α δε ητοίμασας τίνι έσται; Ούτως ο θησαυρίζων εαυτώ, και μή εις Θεόν πλουτών».

Η σημερινή ευαγγελική παραβολή είχε σαν αφορμή τη φιλονικία δύο αδελφών πάνω σε κληρονομικά ζητήματα. Ο Κύριος γνώριζε ότι και οι δυο τους είχαν κυριευθεί από την πλεονεξία. Για να βοηθήσει, λοιπόν, όλους μας να αποφύγουμε την αδυναμία αυτή, μας πρόσφερε την παραβολή του άφρονος πλουσίου, με τα τόσα διδακτικά μηνύματα και νοήματά της.

Η υποδούλωση στην ύλη

Στη συγκεκριμένη παραβολή, βλέπουμε ότι ο Χριστός δεν κάνει λόγο για τον πλούτο, αλλά για την πλεονεξία του πλουσίου, η οποία τον οδήγησε στην αφροσύνη. Η πλεονεξία είναι πάθος φοβερό που εμπλέκει τον άνθρωπο στα πλοκάμια της αμαρτίας. Τον εγκλωβίζει στα όρια της ειδωλολατρίας και τον καθιστά εντελώς ανελεύθερο. Και όμως, η αγάπη του Θεού τον έταξε να είναι κυρίαρχος και διαχειριστής των υλικών αγαθών. Η απομάκρυνση όμως του ανθρώπου από αυτή την αγάπη τον έφερε σε αποκοπή της ύπαρξής του από το Δημιουργό του και την απόλυτη εξάρτηση της ζωής του από τα υλικά αγαθά. Με αυτό τον τρόπο βλέπουμε πως η αμαρτία εκδηλώνεται ως ασθένεια της βουλήσεως, που προκαλεί σοβαρές διαταραχές στις σχέσεις του ανθρώπου με το Θεό, με το συνάνθρωπό του, αλλά και με τα αγαθά της δημιουργίας. Είναι πολύ χαρακτηριστικό ένα παράδειγμα που θα μπορούσαμε να παραθέσουμε. Στα χέρια του σωστού ανθρώπου το σίδερο γίνεται αλέτρι, ένα πολύ χρήσιμο μηχάνημα για την καλλιέργεια των χωραφιών. Στα χέρια όμως του αμαρτωλού ανθρώπου, μπορεί να μετατραπεί σε φονικό όργανο που σκοτώνει. Το ίδιο γίνεται με τα χρήματα και τον πλούτο. Η χρήση τους κινείται μέσα στα όρια της αγάπης του Θεού, ενώ η κατάχρησή τους συνδέεται με την αμαρτία και τα πάθη.

Πλούτος  και φτώχεια

Μια σημαντική διάσταση που θα πρέπει να προσέξουμε, είναι ότι η πλεονεξία μόνο στη σφαίρα των ψευδαισθήσεων δίνει την αίσθηση της επάρκειας και της πληρότητας. Αντίθετα, η παρουσία της αποκαλύπτει φτώχεια, κενά και ελλείψεις. Ο πλούσιος της παραβολής είχε τόσα αγαθά, αλλά ήταν ανήσυχος και ταραγμένος: «Τί να κάνω; Έχω τόσα αγαθά και δεν έχω πού να τα μαζέψω». Όλες αυτές οι μέριμνες, οι ανησυχίες, οι φροντίδες και οι αγωνίες φθείρουν τελικά τον άνθρωπο και ψυχικά και σωματικά. Αντίθετα, ισχυρό είναι το παράδειγμα που μπορεί να μας δίνουν φτωχοί άνθρωποι που η καρδιά τους όμως είναι γεμάτη υπομονή και αγάπη: «Δόξα τω Θεώ», λένε εκ βάθους καρδίας. Και έτσι τους βλέπουμε με μεγάλες αντοχές να πλουτίζουν μέσα από την ολιγάρκειά τους.

Όταν μάθει ο άνθρωπος να ελέγχει τις απαιτήσεις του, τότε γίνεται αυτάρκης και αποφεύγει την πλεονεξία. Στην αντίπερα όχθη, ο πλεονέκτης επιζητεί ολοένα και περισσότερα για τον εαυτό του, αφήνοντάς τον συνεχώς ανικανοποίητο. Γι’ αυτό και ο Απόστολος Παύλος μας συμβουλεύει: «Νεκρώσατε τα μέλη υμών… και την πλεονεξίαν, ήτις εστίν ειδωλολατρία».

Η αφροσύνη

Ο πλεονέκτης αναζητεί την ευτυχία στα υλικά αγαθά. Στην πραγματικότητα όμως εμφανίζεται σαν μια διαταραγμένη προσωπικότητα, που κυριεύεται ολοένα και περισσότερο από ανησυχία, φόβο, αγωνία και άγχος. Είναι εδώ ακριβώς που βλέπουμε να επιχειρείται ένα αναποδογύρισμα στην όλη πορεία της φυσικής δημιουργίας. Ανταλλάσσουμε το Θεό– Δημιουργό με τα δημιουργήματα. Αυτή η αλλοίωση και εκτροπή είναι «παρά φύσιν». Γι’ αυτό και η λατρεία της φύσεως που συνιστά στάση ειδωλολατρίας, οδηγεί στην αυτοκαταστροφή και κυρίως σε μια απειλητική οικολογική αναστάτωση, τις παρενέργειες της οποίας γευόμαστε με τον πιο οδυνηρό τρόπο στις μέρες μας.

Η υπέρβαση

Με τη σημερινή παραβολή, ο Κύριος μας εισάγει σε μια προοπτική που τη χαρακτηρίζει η υπέρβαση. Ο άνθρωπος δεν αντιμετωπίζει το θάνατο με τα χρήματα και τα υλικά αγαθά. Η αυτονόμησή τους παραπέμπει σε σπέρματα της φθοράς και του θανάτου. Γι’ αυτό και ο άνθρωπος, όταν πεθαίνει, ούτε και αυτό το σώμα του δεν παίρνει μαζί του. Το εμπιστεύεται στη γη μέχρι τη Δευτέρα Παρουσία και την ανάσταση των νεκρών.

Όλες αυτές τις αλήθειες υπενθυμίζει ο Κύριος στον πλούσιο της παραβολής, όταν του λέει: «Άφρων, ταύτη τη νυκτί την ψυχήν σου απαιτούσιν από σου, α δε ητοίμασας τίνι έσται;» Ο Χριστός με την αγάπη του θέλει να μας κρατήσει κοντά του για να απολαμβάνουμε την κοινωνία του παραδείσου. Γι’ αυτό και μας προειδοποιεί: «ίνα μή υπνώσωμεν εν αμαρτίαις εις θάνατον. Γρηγορείτε ουν, ότι ούκ οίδατε ποία ώρα ο Κύριος υμών έρχεται».

Αγαπητοί αδελφοί, ο Κύριος μέσα από την αγάπη της Εκκλησίας του, μάς προσκαλεί για να εγκολπωθούμε τους αληθινούς θησαυρούς που συνιστούν τον «κατά Θεό πλούτο». Η αγάπη και η ελεημοσύνη, ως αντίδοτα της πλεονεξίας, διευρύνουν απεριόριστα τους ορίζοντες για τη διάχυση της αγάπης του Θεού στους ανθρώπους. Σ΄ αυτήν ακριβώς την ευλογημένη προοπτική, ο άνθρωπος γεμίζει με το πλήρωμα της ζωής του Θεού. Γεύεται της μακαριότητας της αιώνιας και αληθινής ζωής.

 

Χριστάκης Ευσταθίου,

Θεολόγος

Κυριακὴ Θ΄ Λουκᾶ – Εὐαγγελικὸ καί Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 17 Νοεμβρίου 2024

 Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 17 Νοεμβρίου 2024, Θ΄ Λουκᾶ (Λουκ. ιβ΄ 16-21)

16 Εἶπε δὲ παραβολὴν πρὸς αὐτοὺς λέγων· ἀνθρώπου τινὸς πλουσίου εὐφόρησεν ἡ χώρα· 17 καὶ διελογίζετο ἐν ἑαυτῷ λέγων· τί ποιήσω, ὅτι οὐκ ἔχω ποῦ συνάξω τοὺς καρπούς μου; 18 καὶ εἶπε· τοῦτο ποιήσω· καθελῶ μου τὰς ἀποθήκας καὶ μείζονας οἰκοδομήσω, καὶ συνάξω ἐκεῖ πάντα τὰ γενήματά μου καὶ τὰ ἀγαθά μου, 19 καὶ ἐρῶ τῇ ψυχῇ μου· ψυχή, ἔχεις πολλὰ ἀγαθὰ κείμενα εἰς ἔτη πολλά· ἀναπαύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου. 20 εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ Θεός· ἄφρον, ταύτῃ τῇ νυκτὶ τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸ σοῦ· ἃ δὲ ἡτοίμασας τίνι ἔσται; 21 οὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ, καὶ μὴ εἰς Θεὸν πλουτῶν.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ

16 Τούς εἶπε μάλιστα καί μία παραβολή: Κάποιου πλου­­σίου ἀνθρώπου τά ἐκτεταμένα του χωράφια ἀπέδωσαν ἄφθονη σοδειά καί μεγάλη παραγωγή. 17 Ἀντί ὅμως νά εὐχαριστήσει τόν Θεό καί νά εὐχα­ριστηθεῖ κι ὁ ἴδιος γιά τήν εὐφορία αὐτή, συλλογιζόταν μέ­­σα του, ἀγωνιοῦσε κι ἀναστατωνόταν λέγοντας: Τί νά κάνω, διότι δέν ἔχω ποῦ νά μαζέψω τούς καρπούς τῶν χω­ρα­φιῶν μου πού μοῦ περισσεύουν; Θέλω νά γί­­­­­νουν ὅλοι δικοί μου, γιά νά τούς ἀπολαύσω μόνος μου. 

18 Τελικά, ὕστερα ἀπό μεγάλη σκέψη καί συλλογισμό, εἶπε: Αὐτό θά κάνω: Θά γκρεμίσω τίς ἀπο­θῆκες μου καί θά κτίσω μεγαλύτερες καί πιό εὐρύχωρες. Καί θά μαζέψω ἐκεῖ ὅλη τή σοδειά μου καί τά ἀγαθά μου, 19 καί σάν ἄνθρωπος πού μόνο τίς ἀπολαύσεις τῆς κοι­λι­ᾶς γνώρισα θά πῶ στήν ψυχή μου: Ψυχή, ἔχεις πολλά ἀγαθά, πού εἶναι ἀποθηκευμένα καί σοῦ φτάνουν γιά πολλά χρόνια. Μή σκοτίζεσαι πλέον γιά τίποτε, ἀλλά ἀπό­­λαυσε μιά ζωή ἀναπαυτική· φάε, πιές, γέμισε χαρά. 20 Ἀφοῦ ὅμως τά ἑτοίμασε ὅλα, πρίν ἀκόμη προφθάσει νά πεῖ στήν ψυχή του τά ὅσα σχεδίαζε, τοῦ εἶπε ὁ Θεός εἴτε μέσα ἀπό τή συνείδησή του εἴτε στόν ὕπνο του: Ἄμυαλε καί ἀνόητε ἄνθρωπε, πού στήριξες τήν εὐτυχία σου μόνο στίς ἀπολαύσεις τῆς κοιλιᾶς καί νόμισες ὅτι ἡ μακροζωία σου ἐξαρτιόταν ἀπό τά πλούτη σου καί ὄχι ἀπό μένα· τή νύχτα αὐτή, πού ἐδῶ καί πολύ καιρό ὀνειρευόσουν ὡς νύχτα εὐτυχίας καί νόμιζες ὅτι θά ἄρχιζε ἀπό δῶ καί πέρα ἡ ἀναπαυτική καί ἀπολαυστική ζωή σου, οἱ φοβεροί δαίμονες ἀπαιτοῦν νά πάρουν τήν ψυχή σου. Σέ λίγο θά πεθάνεις. Αὐτά λοιπόν πού ἑτοίμασες καί ἀποθήκευσες σέ ποιόν θά ἀνήκουν καί σέ ποιούς κληρονόμους θά περιέλθουν; 

21 Ἔτσι θά τήν πάθει καί τέτοιο τέλος θά ἔχει ἐκεῖνος πού θησαυρίζει γιά τόν ἑαυτό του, γιά νά ἀπολαμβάνει ἐγωιστικά αὐτός καί μόνο τά ἀγαθά τῆς γῆς, καί δέν ἀπο­ταμιεύει μέ τά ἔργα τῆς ἀγάπης στόν οὐρανό θη­σαυ­ρούς πνευματικούς. Μόνο σ’ αὐτούς τούς θησαυρούς εὐ­α­ρε­στεῖται ὁ Θεός.

 

 Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 17 Νοεμβρίου 2024, ΚΑ΄ Κυριακῆς Ἐπιστολῶν (Γαλ. β΄ 16-20)

Ἀδελφοί, εἰδότες ὅτι οὐ δικαιοῦται ἄνθρωπος ἐξ ἔργων νόμου ἐὰν μὴ διὰ πίστεως ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, καὶ ἡ­μεῖς εἰς Χριστὸν Ἰησοῦν ἐπι­στεύ­σαμεν, ἵνα δικαιωθῶμεν ἐκ πίστεως Χριστοῦ καὶ οὐκ ἐξ ἔργων νόμου, διότι οὐ δικαιωθήσεται ἐξ ἔργων νόμου πᾶσα σάρξ. εἰ δὲ ζητοῦντες δικαιωθῆναι ἐν Χριστῷ εὑρέθημεν καὶ αὐτοὶ ἁμαρτωλοί, ἆρα Χριστὸς ἁμαρτίας διάκονος; μὴ γένοιτο. εἰ γὰρ ἃ κατέλυσα ταῦτα πάλιν οἰκοδομῶ, παραβάτην ἐμαυτὸν συνίστημι. ἐγὼ γὰρ διὰ νόμου νόμῳ ἀπέθανον, ἵνα Θεῷ ζήσω. Χριστῷ συνεσταύρωμαι· ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός· ὃ δὲ νῦν ζῶ ἐν σαρκί, ἐν πίστει ζῶ τῇ τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀγαπήσαντός με καὶ παραδόντος ἑαυτὸν ὑπὲρ ἐμοῦ.

ΓΙΑ ΜΕΝΑ!

«…ἐν πίστει ζῶ τῇ τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀγαπήσαντός με καὶ παραδόντος ἑαυτὸν ὑπὲρ ἐμοῦ»

Μὲ τὸν λόγο αὐτὸ ποὺ ἀκούσαμε στὴ σημερινὴ ἀποστολικὴ περικοπή, ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀναφέρεται στὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία φανερώνεται στὴ θυσία του γιὰ τοὺς ἀνθρώπους. Κάνει δὲ ἐντύπωση ὅτι ὁ Ἀπόστολος προσδίδει ἕναν τόνο προσωπικὸ στὸν λόγο του. Σὰν νὰ θυ­σιάσθηκε ὁ Κύριος προσωπικὰ γι᾿ αὐτὸν καὶ ἔδειξε ἔτσι τὴν ξεχωριστὴ ἀγάπη του γιὰ τὸν Παῦλο. Ὁ λόγος αὐτὸς τοῦ Ἀ­ποστόλου μᾶς δίνει ἀφορμὴ νὰ δοῦμε ὅτι ὁ Κύριος ἀγαπᾶ τὸν καθένα μας προσωπικά, καὶ ὅτι ἀνταποκρινό­μαστε στὴν ἀγάπη του μὲ τὴν εὐγνωμοσύνη καὶ τὴν τήρηση τῶν ἐντολῶν του.

1. Ἀγάπη προσωπικὴ

Ἀσφαλῶς ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ δὲν μπορεῖ νὰ ἐκφρασθεῖ μὲ λέξεις μέσα σὲ λίγες γραμμές. Ἄλλωστε τὸ μέγεθός της δὲν χωρεῖ στὸν μικρὸ ἀνθρώπινο νοῦ. Κάτι ἴσως κατανοοῦμε, ὅταν ἀναλογιζόμαστε τὴ θυσία τοῦ Χριστοῦ γιὰ τὴ σωτηρία μας. Ἐκεῖ ὅμως ποὺ παραλύει κάθε ἀνθρώπινος συλλογισμός, εἶναι στὸ ὅτι ὁ Κύριος ἐνήργησε ὅλο τὸ σχέδιο τῆς θείας Οἰκονομίας του γιὰ τὸν κάθε ἄνθρωπο ξεχωριστά. Μὲ ἁπλὰ λόγια, ὅλα τὰ ὑπέστη προσωπικὰ γιὰ μένα! «Νηπιάζει δι᾿ ἐμὲ ὁ Παλαιὸς τῶν ἡμερῶν», ἀναφέρει ἕνα τροπάριο τῆς Ὑπαπαντῆς. Γεννήθηκε, ἔγινε νήπιο γιὰ τὴ δική μου σωτηρία ὁ Ἄναρχος Θεός. Ἐπιπλέον δὲ θυσιάσθηκε, σταυρώθηκε γιὰ μένα. «Ἐσταυρώθης δι᾿ ἐμέ, ἵνα ἐμοὶ πηγάσῃς τὴν ἄφεσιν», ψάλλουμε στὴν ὑμνολογία τοῦ Ὄρθρου τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς. Σὰν νὰ ἤμουν ὁ μόνος ἄνθρωπος ἐπάνω στὴ γῆ. Μᾶλλον, ἀκόμη κι ἂν ἤμουν ὁ μόνος ἄνθρωπος ἐπάνω στὴ γῆ, ὁ Κύριος θὰ γινόταν ἄνθρωπος καὶ θὰ θυσιαζόταν ἀπὸ ἄπειρη ἀγάπη γιὰ μένα, γιὰ τὴ δική μου σωτηρία.

Ἡ ἀλήθεια αὐτὴ ἀποτυπώνεται στὴ θαυμάσια παραβολὴ τοῦ «ἀπολωλότος προβάτου», τὴν ὁποία διηγήθηκε κάποτε ὁ Κύριος. Περιγράφει ἐκεῖ ὅτι ὁ Καλὸς Ποιμένας, δηλαδὴ ὁ Θεός, ἀφήνει τὰ ὑπόλοιπα πρόβατα τῆς ποίμνης του καὶ «πορεύεται ἐπὶ τὸ ἀπολωλὸς ἕως οὗ εὕρῃ αὐτό» (Λουκ. ιε΄ 4). Τρέχει νὰ ἀναζητήσει αὐτὸ τὸ ἕνα ποὺ χάθηκε, ποὺ παραστράτησε. Κι ὅταν τὸ βρεῖ, μὲ στοργὴ τὸ παίρνει στοὺς ὤμους του καὶ τὸ ἐπαναφέρει χαρούμενος στὴν ποίμνη του.

Γιὰ τὸν Θεό, λοιπόν, δὲν εἴμαστε ἀ­ρι­θμοὶ ἑνὸς μεγάλου συνόλου, ἀλλὰ πρόσ­ωπα μοναδικά, ποὺ τὸ καθένα ἀξίζει περισσότερο ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν κτίση. «Οὕτως ἕκαστον ἄνθρωπον τοσούτῳ μέτρῳ ἀγάπης φιλεῖ, ὅσῳ τὴν οἰκουμένην ἅπασαν», ὑπογραμμίζει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος (ΕΠΕ 20, 280). Τόσο πολὺ ἀγαπᾶ τὸν κάθε ἄνθρωπο ὁ Θεός, ὅσο ὁλόκληρη τὴν οἰκουμένη. Πῶς μπορῶ, ἀλήθεια, νὰ ἀνταποκριθῶ στὴν ἀγάπη του, στὴ θυσία του γιὰ μένα;

2. Ἡ ἀνταπόδοση

Νὰ ἀνταποδώσω πλήρως ὅσα ὁ Κύριος πρόσφερε γιὰ μένα, δὲν μπορῶ. Ἡ θυσία του ἔχει ἀξία ἄπειρη. Αὐτὸ ποὺ μπορῶ νὰ κάνω ὅμως εἶναι νὰ συναισθάνομαι, νὰ ἀναλογίζομαι τὴ θυσία τοῦ Κυρίου, ὅλα αὐτὰ ποὺ ὑπέστη γιὰ μένα ὁ Χριστός, γιὰ τὴ δική μου λύτρωση, γιὰ τὴ δική μου σωτηρία. «Μνείᾳ μνησθήσῃ ὅσα ἐποίησε Κύριος ὁ Θεός σου» (Δευτ. ζ΄ 18). Νὰ θυμᾶσαι ὅσα ἔκανε γιὰ χάρη σου ὁ Κύριος, μᾶς ἐπισημαίνει ὁ αἰώνιος λόγος του στὴν Παλαιὰ Διαθήκη. Νὰ τὰ θυμᾶμαι ἑπομένως καὶ νὰ Τὸν εὐγνωμονῶ.

Ἐπιπλέον δὲ νὰ Τοῦ προσφέρω κι ἐγὼ ὅ,τι πιὸ πολύτιμο ἔχω· τὴ δική μου ἀγάπη, τὴν καρδιά μου. Ἐκεῖ ἀναπαύεται ὁ Θεός. «Δός μοι, υἱέ, σὴν καρδίαν, οἱ δὲ σοὶ ὀφθαλμοὶ ἐμὰς ὁδοὺς τηρείτωσαν» (Παρ. κγ΄ 26), μᾶς καλεῖ. Παιδί μου, δῶσε μου τὴν καρδιά σου, ὥστε νὰ κατοικήσω μέσα σου. Τὰ μάτια σου ἂς προσέχουν μόνο τὶς ἐντολές μου καὶ ὄχι τὴ ματαιότητα τοῦ κόσμου. Ἡ ἀγάπη μας στὸν Θεὸ θὰ ἀποτυπώνεται στὴν τήρηση τῶν ἐντολῶν του· στὴν ἐφαρμογὴ τοῦ δικοῦ του θείου θελήματος ἀκόμη καὶ στὶς λεπτομέρειες τῆς ζωῆς μας. «Ὁ ἔχων τὰς ἐντολάς μου καὶ τηρῶν αὐτάς, ἐκεῖνός ἐστιν ὁ ἀγαπῶν με» (Ἰω. ιδ΄ 21), εἶχε πεῖ ὁ Χριστός. Δηλαδή, ἐκεῖνος ποὺ ἐγκολπώθηκε τὶς ἐντολές μου καὶ τὶς τηρεῖ, ἐκεῖνος μόνο μὲ ἀγαπᾶ πραγματικά.

Αὐτὴ εἶναι λοιπὸν ἡ καλύτερη ἀνταπόδοση στὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν καθένα μας· ἡ εὐγνωμοσύνη καὶ ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν του. Ὅταν εὐγνωμονῶ τὸν Θεὸ γιὰ τὶς ἀναρίθμητες εὐεργεσίες του σὲ μένα καὶ ἀκολουθῶ τὸ δικό του θέλημα, τότε μπορῶ νὰ ὁμολογῶ κι ἐγὼ μαζὶ μὲ τὸν ἀπόστολο Παῦλο, ὅτι ζῶ σύμφωνα μὲ τὴν πίστη μου στὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, ὁ Ὁποῖος μὲ ἀγάπησε καὶ παρέδωσε τὸν Ἑαυτό του γιὰ τὴ δική μου σωτηρία.

Τρεις ημέρες στο Άγιον Όρος

 Άγιον Όρος: Ήταν μια ξαφνική πρόταση από τον Κώστα η επίσκεψη στον Άθω, στο Άγιο Όρος. Πολλές φορές είχε περάσει από τη σκέψη μου, αλλά ποτέ δεν υπήρξαν οι κατάλληλες προϋποθέσεις.

Ο χρόνος, η καλή παρέα, οι καιρικές συνθήκες. Αυτή τη φορά υπήρχαν όλα, άρα δεν μπορούσα να αρνηθώ. Κι έτσι βρεθήκαμε η μικρή παρέα των τεσσάρων το βράδυ της Τετάρτης στη Θεσσαλονίκη, γιατί έπρεπε την επόμενη το πρωί να είμαστε στην Ουρανούπολη.

 Δεν είμαι ίσως ο κατάλληλος να γράψω αυτά που πολλοί θα ήθελαν για το Όρος. Το Άγιο Όρος, ως λίκνο της ορθοδοξίας και ιερός τόπος για πολλούς. Η δική μας επίσκεψη ήταν περισσότερο ορειβατική και λιγότερο θρησκευτική. Πολλά πράγματα που θα διαβάσετε, δεν είναι απαραίτητο να εκφράζουν ακριβώς τις σκέψεις και τις απόψεις του γράφοντα, γιατί υπάρχουν και ορισμένα, που πρέπει να τα δει κανείς κάτω από το πρίσμα της φιλοξενίας, του σεβασμού στον ιδιαίτερο χαρακτήρα της περιοχής και προπαντός να τα δει κάτω από το πρίσμα του τι αντιπροσωπεύει για πολλούς σήμερα η ορθόδοξη χριστιανική πίστη. Γίνεται προσπάθεια να μείνει το κείμενο μακριά από κρίσεις και προσωπικές απόψεις.

Το Όρος, πέρα από οτιδήποτε άλλο, έχει μια τεράστια πολιτισμική, ιστορική και γραμματειακή αξία, έναν αμύθητο πολιτιστικό και ιστορικό πλούτο και εκφράζει έναν άλλο κόσμο στην κυριολεξία. Έρχεται από το παρελθόν και προσπαθεί να κρατήσει το παρόν του σαν μια συνέχεια. Θεωρείται κέντρο του ορθόδοξου μοναχισμού και κέντρο διατήρησης και συντήρησης πλούσιου υλικού, μουσείο μοναδικού θησαυρού ελληνικής τέχνης και γραμμάτων.

Φθάσαμε στην Ουρανούπολη στις 23/7/2008 κατά τις 8:30 το πρωί και πήγαμε κατ’ ευθείαν να πάρουμε τα διαμονητήρια (κόστος 25 ευρώ το άτομο). Η επίσκεψη στο Άγιο Όρος επιτρέπεται όπως είναι γνωστό, σύμφωνα με τον Καταστατικό χάρτη, το Τυπικό της Μοναστικής Πολιτείας, μόνο στους άντρες. Στις γυναίκες δεν επιτρέπεται ούτε η προσέγγιση στις ακτές του Όρους. Οι Έλληνες επισκέπτες πρέπει να έχουν μαζί τους ταυτότητα και απαραιτήτως τα διαμονητήρια (τηλέφωνο για έκδοση διαμονητηρίων 2310252575). Η δήλωση πρέπει να γίνει τουλάχιστον 2 μήνες πριν, καθώς και ο ακριβής αριθμός των επισκεπτών και των στοιχείων τους, και οι οποίοι δεν πρέπει να ξεπερνούν τους πέντε. Οι αλλοδαποί επισκέπτες γίνονται δεκτοί σε περιορισμένο αριθμό ημερησίως, γύρω στους δέκα. Έτσι λένε τα χαρτιά.

Φύγαμε με το μικρό φεριμπότ «ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ» στις 9:45 για τη Δάφνη (εισιτήριο 7 ευρώ το άτομο). Η πρώτη εμπειρία να ταξιδεύεις ανάμεσα μόνο σε άντρες, χωρίς την παρουσία του θηλυκού. Σκέψεις ανάκατες για το αλάτι της γης, το ένστικτο της αναπαραγωγής, το αφύσικο και τη φύση σε καταπίεση.

Σε δύο ώρες περίπου φθάσαμε στη Δάφνη και αναχωρήσαμε με το «ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ» (εισιτήριο 4,40 ευρώ) για τον προορισμό μας, τον αρσανά (λιμανάκι) των Καυσοκαλυβίων. Από κει αρχίζει το περπάτημα στις 2:30 το μεσημέρι, ανεβαίνοντας ένα ανηφορικό μονοπάτι με καλντερίμι και σκαλιά. Η ζέστη στο ζενίθ… φορτωμένοι με τα σακίδια των 15 και 18 κιλών ο καθένας.

Σε 25 λεπτά βγήκαμε στη σκήτη των Καυσοκαλυβίων και κατευθυνόμαστε στο αρχονταρίκι, στο Κυριακό, όπου είχαμε την πρώτη καλή φιλοξενία και μας προσφέρθηκε από τον μοναχό καφές, κουλούρι και νερό. Συνεχίζουμε το μονοπάτι. Ένα αρκετά ταλαιπωρημένο από τα μουλάρια -κι αυτά όλα αρσενικά- που με τη συνοδεία των αλβανών εργατών κουβαλάνε τα υλικά και τα τρόφιμα για τις απομακρυσμένες σκήτες και για τα έργα που γίνονται στην πλευρά αυτή του Όρους.

Σε δύο ώρες περίπου φθάνουμε στον Άγιο Νείλο. Μια σκήτη με μερικές «καλύβες» μοναχών και βρύση με άφθονο νερό. Κατεβήκαμε στη σπηλιά όπου ασκήτεψε ο Άγιος Νείλος. Τα σκαλιά έχουν γίνει ωραία με πέτρα στο βράχο με φόντο το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου. Βλέπουμε νοτιοανατολικά στο βάθος τα μικρά νησιά των ανατολικών Σποράδων και δεξιά τη χερσόνησο της Σιθωνίας. Η θέα είναι επιβλητική. Ανεβαίνοντας ξανά, βρεθήκαμε σε μια συκιά για ένα σύκο δροσερό, το φρούτο της εποχής.

Περνώντας τα μουλάρια, ακούστηκε η ρήση του προφήτη: κάποτε θα φθάσουν οι άνθρωποι να είναι φορτωμένοι σαν τα μουλάρια. Και να, εμείς τώρα έτσι φαντάζαμε. Φορτωμένοι όπως ήμασταν με τα σακίδια των 15 και 18 κιλών…

Διαπιστώνουμε πολύ γρήγορα τη δουλειά που κάνουν οι αλβανοί εργάτες στο Όρος. «Ο άγιος αλβανός». Στα μονοπάτια, στις ανακατασκευές και συντηρήσεις των μονοπατιών, των κτιρίων και των μονών γενικά. Και βέβαια με τη συνεισφορά της «Αγίας Ευρωπαϊκής Ένωσης» και των ΚΠΣ.

Φεύγουμε από τον Άγιο Νείλο στις 4:30, ντάλα ο ήλιος, για τη Μονή Μεγίστης Λαύρας. Το μονοπάτι ανηφορικό ανάμεσα σε πουρνάρια κατά το πλείστον και σχίνα. Περάσαμε τη σάρα με τις κοτρόνες και σε μία ώρα φθάνουμε στον αυχένα. Απέναντί μας ξεχωρίζουν αρκετά η Θάσος και η Λήμνος και κάτω, στο ακρωτήρι, η σκήτη του Τιμίου Προδρόμου, όπου και η Σπηλιά του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη. Όπως μας είπε αργότερα ο ηγούμενος της Μεγίστης Λαύρας, είναι κλειδωμένη, γιατί κάηκε δύο φορές από τα κεριά, που τα αφήνουν αναμμένα οι προσκυνητές. Τώρα για να πάει κανείς πρέπει να πάρει το κλειδί από τον υπεύθυνο της σκήτης.

Η Σκήτη του Τιμίου Προδρόμου Μεγίστης Λαύρας είναι ρουμάνικη και απέχει γύρω στη μισή ώρα από την κυρίαρχη μονή. Είναι σε στυλ μοναστηριού. Στη θέση της ήταν μέχρι το 1854 Κελί του Τιμίου Προδρόμου με μοναχούς καταγόμενους από τη Χίο. Η Μεγίστη Λαύρα με έγγραφό της επέτρεψε τη μετατροπή του Κελιού σε Σκήτη. Με Πατριαρχικό Σιγίλιο το 1856 επί Πατριάρχου Κυρίλλου Ζ΄ τελικά επικυρώθηκε η ίδρυση και η κοινοβιακή οργάνωση της Σκήτης από Μολδαβούς μοναχούς. Εγκαινιάστηκε το 1866. Σήμερα εγκαταβιούν 25 μοναχοί Ρουμανικής καταγωγής. Το Κυριακό της Σκήτης είναι αφιερωμένο στη βάπτιση του Χριστού. Έχει μήκος 30 και ύψος 18 μέτρα. Πηγή el.wikipedia.org

Κατηφορίζουμε ελαφρά το καλντερίμι μέσα στο πυκνό δάσος. Κάποια στιγμή το βρίσκουμε χαλασμένο, γιατί το κατάστρεψε η χιονοστιβάδα που κατέβηκε από τον Άθω και «κούρεψε» εντελώς τα δέντρα, γεμίζοντας με κορμούς το μονοπάτι. Ίχνη από αγριογούρουνα μας δείχνει ότι σε όλο το Όρος υπάρχουν αρκετά από αυτά, όπως είναι επόμενο, γιατί υπάρχει και πυκνό δάσος και αρκετή τροφή από τα αγριοκάστανα και τους βολβούς του δάσους.

Συναντάμε τον αμαξιτό δρόμο και περνάμε καμιά τρακοσαριά μέτρα τσιμέντο. Μια παραφωνία, που σχολιάστηκε αρνητικά από όλους μας. Αυτοκίνητα πηγαινοέρχονται, τα περισσότερα 4×4 τζιπ. Τελικά το αυτοκίνητο κατέκτησε και το Άγιο Όρος με αρκετές δυσάρεστες επιπτώσεις στο φυσικό τοπίο. Όλα τα μοναστήρια έχουν πια αυτοκινητόδρομο και αυτοκίνητα. Όπως μας είπε χαρακτηριστικά ο ηγούμενος της Μεγίστης Λαύρας, «εκεί που πριν λίγα χρόνια είχαμε ένα αυτοκίνητο για όλα τα μοναστήρια, τώρα έχουμε 4-5 το καθένα και πάλι δεν μας φτάνουν». Οι μπουλντόζες, τα διάφορα σκαπτικά μηχανήματα και οι γερανοί είναι ακόμα σε πολλούς αρσανάδες ή κοντά στα μοναστήρια. Αυτοκίνητα, ηλεκτρικό ρεύμα, κινητά τηλέφωνα, και τώρα κομπιούτερς και Internet, η εισβολή της τεχνολογίας στο Όρος.

Η συντήρηση και η αναπαλαίωση των μοναστηριών επέβαλαν ίσως την παρουσία όλων αυτών των μηχανημάτων και επόμενα τη διάνοιξη των δρόμων. Ίσως σε πολλές περιπτώσεις θα μπορούσε να αποφευχθεί. Η συντήρηση θεωρείται αναγκαία και επιβεβλημένη. Σε ένα μεγάλο βαθμό έγινε. Όμως σε πολλά μοναστήρια συνεχίζεται με κονδύλια του Γ’ ΚΠΣ και θα συνεχιστεί και στο Δ’ ΚΠΣ, όπως μας τόνισε και ο ηγούμενος.

Η Μονή Μεγίστης Λαύρας
Φθάνουμε στη Μονή Μεγίστης Λαύρας, στον προορισμό μας, στις 6:30 ακριβώς, σε 4 ώρες απ’ τον αρσανά των Καυσοκαλυβίων. Πλησιάζοντας μας συναρπάζει η εικόνα της επιβλητικής Μονής. Στο μυαλό μου έρχεται η ιστορία των 1000 και πάνω χρόνων της, που διάβασα στα διάφορα sites, με τις καλές και τις κακές της στιγμές, τους αγώνες με τους πειρατές. Δείγμα ο πύργος, ως το τελευταίο προπύργιο της άμυνας. Όπως είναι γνωστό το μεγαλύτερο κίνδυνο που αντιμετώπιζαν οι μονές, ήταν αυτός των πειρατών. Οι περισσότεροι κατακτητές σεβάστηκαν τον μοναχικό βίο και τα μοναστήρια. Και ειδικά του Αγίου Όρους, ήταν στο απυρόβλητο.

Γύρω από τη Μονή είναι αρκετές καλλιέργειες, κυρίως αμπέλια, ελιές, κηπευτικά της εποχής, ακόμα και θερμοκηπίου. Πηγαίνοντας στο Αρχονταρίκι, ο υπεύθυνος μας παροτρύνει να πάμε κατ’ ευθείαν στον εσπερινό, μετά στην Τράπεζα για φαγητό και στη συνέχεια να μας δείξει πού θα κοιμηθούμε. Αρχίζω να περιεργάζομαι τη Μονή. Εκτός από μένα, οι άλλοι είχαν επισκεφθεί πολλές φορές το Μοναστήρι. Άρα ο «περίεργος» ήμουνα εγώ. Τα κτίρια, ο πύργος, το Ηγουμενείο, ο ναός, η τράπεζα, το αρχονταρίκι, τα κελιά, τα τεράστια δέντρα.

Η λειτουργία του εσπερινού με την παρουσία των επισκεπτών και αρκετών μοναχών έγινε με τη γνωστή κατάνυξη. Για μένα ήταν εντυπωσιακό γιατί έμοιαζε με θεατρικό δρώμενο. Οι μοναχοί ανάμεσα στους προσκυνητές, να μπαινοβγαίνουν, να ανεβάζουν και να κατεβάζουν τα καντήλια, να σβήνουν τα κεριά, να σηκώνονται και να κάθονται στα στασίδια κρατώντας το κομποσκοίνι, να περνάνε και να ασπάζονται τις εικόνες. Στο τέλος, ανακοινώθηκε στους επισκέπτες ότι μπορούν, όσοι θέλουν, να προσκυνήσουν τα λείψανα των αγίων, που βρίσκονται στη Μονή. Η συνέχεια στην Τράπεζα για το φαγητό με την παρουσία του ηγουμένου, όλων των μοναχών και των επισκεπτών. Μερικές φορές μου ερχόταν στο μυαλό το «Όνομα του Ρόδου» του Ουμπέρτο Έκο και το αντίστοιχο ιταλικό μοναστήρι των Βενιδικτίνων, που περιγράφει ο συγγραφέας.

Το νόστιμο φαγητό -φασουλάκια με κολοκυθάκια (τουρλού), ψωμί, σαλάτα ντομάτα, φέτα, κρασί, καρπούζι- ήταν σερβιρισμένο σε μαρμάρινα τραπέζια των 10 περίπου ατόμων. Κατά τη διάρκεια του φαγητού ένας μοναχός διάβαζε από τον άμβωνα αποσπάσματα από γραπτά αγίων. Τελειώνοντας το φαγητό πήγαμε στο Αρχονταρίκι, όπου ενημερωθήκαμε για τον χώρο που θα κοιμηθούμε. Κρεβάτια σε δωμάτιο των 15 περίπου ατόμων με καθαρά σεντόνια, τουαλέτες και μπάνια κάτω και νιπτήρες χωρίς καθρέφτες.

Την άλλη μέρα το πρωί κατά τις 7:30 στον όρθρο. Το καμπανάκι χτύπησε κανονικά στις τέσσερις. Πολλοί επισκέπτες πρέπει να πήγαν εκείνη την ώρα μαζί με τους μοναχούς για την λειτουργία του όρθρου. Υποψιάζομαι ότι οι μοναχοί έχουν ανάλογη «υπηρεσία» και ο καθένας έχει το ρόλο του στη διάρκεια της λειτουργίας. Ποιος θα έχει τον κεντρικό ρόλο, ποιοι τον ρόλο του ψάλτη, ποιοι θα ψάλουν το απολυτίκιο, κλπ.

Μετά τον όρθρο, ακολούθησε η Τράπεζα. Είναι το κυρίως γεύμα – πιλάφι με γαριδόζουμο, σαλάτα αγγουροντομάτα, ελιές, παραδοσιακό ψωμί, πεπόνι, κρασί και γλυκό τυλιγμένο – πάλι με την παρουσία όλων, του ηγουμένου, των μοναχών και των επισκεπτών. Πάλι κατά τη διάρκεια του φαγητού ένας μοναχός διάβαζε κείμενα αγίων.

Αμέσως μετά επισκεφθήκαμε τον ηγούμενο στο ηγουμενείο. Ο ηγούμενος Πρόδρομος είναι απλός, ζεστός, δραστήριος και φιλόξενος. Με τρόπο μας ενημέρωσε για τις δραστηριότητες της Μονής, τα έργα συντήρησης, αλλά και γενικότερα απάντησε σε ερωτήσεις μας σχετικά με το Άγιο Όρος και τις μονές. Από τα είκοσι μοναστήρια στο Όρος, τα δεκαεννιά είναι μεν με το «παλιό» ημερολόγιο, αλλά δεν είναι «παλαιοημερολογίτικα», άλλωστε ανήκουν στο Πατριαρχείο, το οποίο είναι με το «καινούργιο». Παλαιοημερολογίτικο είναι μόνο η μονή Εσφιγμένου, οι μοναχοί του οποίου δεν αναγνωρίζουν τον Πατριαρχείο. Οι μονές δεν εισπράττουν τίποτα από τους επισκέπτες. Τα έσοδα από τα διαμονητήρια τα διαχειρίζεται η Κοινότητα του Όρους για τις δικές της υποχρεώσεις. Βέβαια η κάθε μονή έχει αρκετά έσοδα από τα μετόχια στη Χαλκιδική και αλλού στην Ελλάδα. Στο βιβλίο επισκεπτών της Μονής καταγράφονται περίπου 15.000 επισκέπτες το χρόνο. Πούτιν, Καραμανλής και άλλες προσωπικότητες της πολιτικής, όλοι από δω περάσανε και θα περάσουν…

Μου έκανε εντύπωση οι προσπάθειες που καταβάλουν στη Μονή για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών με τη μικρή υδροηλεκτρική μονάδα. Συγκεντρώνεται το νερό ψηλά σε μεγάλη υδατοδεξαμενή και από κει, με αγωγό και αρκετή κλίση, το νερό έρχεται στη μονάδα δίπλα στο μοναστήρι, όπου παράγεται το ρεύμα. Βέβαια τώρα το καλοκαίρι ενισχύεται και με τη γεννήτρια πετρελαίου.

Δεχθήκαμε τα δώρα και τις ευχές του ηγουμένου και αναχωρήσαμε κατά τις 11:15 με προορισμό την κορυφή του Άθω. Ξεκινάμε σχεδόν από μηδέν υψόμετρο για να φθάσουμε στις 7 το απόγευμα στα 2033 μέτρα της κορυφής μετά από 8 ώρες περίπου. Φορτωθήκαμε για φαγητό ένα καρπούζι, ντομάτες, ελιές και ψωμί (ξερό, ότι απέμεινε από την Τράπεζα).

Η διαδρομή για την κορυφή
Η διαδρομή ξεκινάει νοτιοδυτικά προς Καυσοκαλύβια. Το τμήμα αυτό της δυτικής πλευράς του Όρους το λένε «έρημο», γιατί δεν έχει αμαξιτούς δρόμους. Κι εδώ είναι και τα περίφημα «καρούλια», τα ασκηταριά των μοναχών στο βράχο. Φθάνοντας στον αυχένα (μια ώρα περίπου από τη Μονή) παίρνουμε το μονοπάτι προς Αγία Άννα, διασχίζοντας το πυκνό δάσος με τις καστανιές, βελανιδιές, οξιές, σκλήθρα, αριές, πλατάνια στις ρεματιές. Μια μικρή ζούγκλα. Από άποψη χλωρίδας το Άγιο Όρος χαρακτηρίζεται για την πυκνή του βλάστηση. Αφθονούν σε μεγάλο βαθμό η καστανιά, η οξιά, η δρυς, το πουρνάρι, η κουμαριά καθώς και άπειρα πλήθη βοτάνων.

Σταματήσαμε στα Καλά Νερά. Μια πυκνοδασωμένη περιοχή με αρκετά νερά, όπου πριν 5-6 χρόνια, όπως λέει ο Κώστας, η χιονοστιβάδα «ξύρισε» κυριολεκτικά όλα τα δέντρα. Η αναδάσωση είναι πλέον πολύ πυκνή και πλούσια σε όλα τα είδη. Φάγαμε το καρπούζι, γεμίσαμε κρύο νερό, και συνεχίσαμε φθάνοντας, σε 4 ώρες από τη Μονή, στο Σταυρό, υψόμετρο 850 μέτρα περίπου. Είναι η διασταύρωση προς Κερασιά, Αγία Άννα και κορυφή. Έχει νερό με λάστιχο. Μέχρι εδώ μας ακολουθεί και το τηλεφωνικό καλώδιο, που σχεδόν έρπον συνεχίζει το δρόμο του για την Κερασιά.

Παίρνουμε ξανά το κακοτράχαλο ανηφορικό μονοπάτι στο πυκνό πουρναρόδασος. Το μονοπάτι βγαίνει στην αρχή λίγο ανοιχτά, αριστερά, με θέα τη Σιθωνία, τη Σκήτη της Αγίας Άννας και τη Μικρή Σκήτη και πιο πέρα τους αρσανάδες των Μονών Αγίου Παύλου, Αγίου Διονυσίου και Αγίου Γρηγορίου. Δεν φαίνονται οι μονές.

Λίγη στάση στην Καστανιά για ξεκούραση με τον ιδρώτα να στάζει, και φθάνουμε στην Παναγιά, στα 1500 μέτρα περίπου σε 2,5 ώρες από το Σταυρό. Εδώ εργάζεται ένα μεγάλο συνεργείο με αλβανούς μαστόρους για την ανακατασκευή της εκκλησίας. Κατασκευάζεται μεγάλος ναός με βοηθητικούς χώρους, που θα λειτουργεί και ως καταφύγιο. Εικόνα εργοταξίου. Είκοσι τέσσερις μαστόροι και εργάτες. Παντού σκόρπια εργαλεία, υλικά και… μπόλικα σκουπίδια, πεταμένα στα πρανή. Ότι χειρότερο μπορούσα να δω σ’ αυτό το υψόμετρο.

Για την κορυφή, τα υπόλοιπα 500 περίπου μέτρα υψομετρική, είναι μια απότομη σχετικά ανάβαση στο γυμνό με πολλές τραβέρσες για φορτωμένα αρσενικά μουλάρια, όπως εμείς. Με τον Κώστα το κάναμε μια ανάσα σε μια ώρα ακριβώς με όλες τις τραβέρσες. Το έχει κάνει λέει ο Κώστας και 35 λεπτά χωρίς σακίδιο, και κόβοντας τις τραβέρσες. Τελικά Κώστα είσαι καλός ορειβάτης…

Στην κορυφή του Άθω
Φθάσαμε στην κορυφή κατά τις 7. Μαζί μας έφθασε και ένας Ρώσος, επισκέπτης του Όρους, με τον οποίο «συγκατοικήσαμε» το βράδυ μέσα στο ναΐσκο. Δεν ήξερε γρι ελληνικά ούτε αγγλικά. Άντε να συνεννοηθείς… Ξαναθυμηθήκαμε τα «σπασίμπα» και «νταβάρις». Λένε ότι το Όρος για τους Ρώσους είναι ότι τα Ιεροσόλυμα για τους άλλους ορθόδοξους ή η Μέκκα για τους Μωαμεθανούς. Αυτό σημαίνει ότι θα ανεβεί αρκετά η επισκεψιμότητά του τα επόμενα χρόνια. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ταμπέλες στην Ουρανούπολη είναι στα ελληνικά και στα Ρώσικα. Άντε αυτά να τα έλεγες πριν 20 χρόνια.

Κι εδώ συνεργείο αλβανών για ανακατασκευή του μικρού ναού προκειμένου να γίνει μεγάλος και επιβλητικός. Επικίνδυνο… Ίσως δεν έπρεπε. Συνήθως στις κορυφές θέλουμε ένα μικρό και ταπεινό εκκλησάκι, χωρίς πολλά. Άλλωστε οι κορυφές δεν είναι να μένει κανείς πολύ. Χάνουν έτσι την αίγλη τους και τη γοητεία. Τα καταφύγια συνήθως γίνονται χαμηλότερα, όπως, ας πούμε, η Παναγιά. Συζητήσαμε με τους αλβανούς, οι οποίοι έρχονται 15 χρόνια οι περισσότεροι στο Όρος και έχουν συνεργαστεί με τα περισσότερα μοναστήρια και τις Σκήτες. Οι ίδιοι δηλώνουν μωαμεθανοί. Μια ειρηνική συνεργασία των δύο θρησκειών στο επίπεδο της μαστορικής και της τέχνης. Όλα γίνονται…

Θαυμάσαμε τη δύση του ηλίου πάνω από τη Χαλκιδική και τη σκιά του Άθω στο Αιγαίο. Απέραντο γαλάζιο. Από τα παράλια της Καβάλας, τη Θάσο και τη Λήμνο μέχρι τις Σποράδες, τον Όλυμπο και τον Κίσσαβο, τη Σιθωνία, την Αμουλιανή, τη Διώρυγα του Ξέρξη και το Παγγαίο. Ξαπλώσαμε σχετικά νωρίς με τους υπνόσακους στο κρύο τσιμέντο, αφού έξω φύσαγε και έκανε αρκετό κρύο. Προσέχαμε να μη χτυπήσουμε τον Ρώσο με τα πόδια μας. Και πώς να διαμαρτυρηθεί ο άνθρωπος. Τη νύχτα μπαινόβγαιναν 2-3 μολδαβοί μοναχοί με τους φακούς, ψάχνοντας κι αυτοί καμιά γωνιά να κοιμηθούν. Ήρθαν αργά…

Η Σκήτη της Αγίας Άννας
Το πρωί, αφού απολαύσαμε την ανατολή, φύγαμε κατά τις 7 στο κατηφορικό, δύσκολο για τα γόνατα, μονοπάτι. Στο Σταυρό πήραμε το μονοπάτι για την Αγία Άννα και μετά από ένα τέταρτο περίπου ξεκίνησε η απότομη κατηφόρα και τα σκαλιά. Βάλθηκε να τα μετράει ο Κώστας. Δεν τον ρώτησα πόσα τα έβγαλε. Φθάσαμε στην Σκήτη της Αγίας Άννας, ένα πανέμορφο μπαλκόνι πάνω από τη θάλασσα. Στο Κυριακό είχαμε την καλή φιλοξενία του λαϊκού, που υπηρετεί εθελοντικά τους επισκέπτες. Τσίπουρο, λουκούμι, καφέ και νερό τα κεράσματά του.

Η Σκήτη της Αγίας Άννας βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά του Αγίου Όρους, μισή ώρα από τη Νέα Σκήτη και μια ώρα από τη Μονή Αγίου Παύλου. Το Κυριακό της είναι αφιερωμένο στην Θεοπρομήτορα Αγία Άννα. Το 1686 ο Ματθαίος, πνευματικός του βοεβόδα Σερμπάν Καντακουζηνού (1678-88) και κτήτορας του κελιού Άγιος Γεώργιος στην Προβάτα, αφιερώνει στη Σκήτη το πόδι της Αγίας Άννας. Υπάγεται στη Μονή Μεγίστης Λαύρας. Η Μικρά Αγία Άννα βρίσκεται σε απόσταση 15 λεπτών από τη σκήτη. Αποτελείται από επτά καλύβες. Εδώ μόνασε ο μεγάλος υμνογράφος της Εκκλησίας Γεράσιμος ο Μικραγιαννανίτης. Πηγή: el.wikipedia.org

Συνεχίσαμε με τον Κώστα για τη Μονή Αγίου Παύλου, αφού συμφωνήσαμε με τον έτερο Κώστα και τον Βαγγέλη να συναντηθούμε στο καραβάκι αλλάζοντας το πρόγραμμά μας λόγω μικρού τραυματισμού του Κώστα. Το μονοπάτι συνεχίζει μέσα στο πουρναρόδασος με μπόλικη ζέστη αλλά με θέα τη θάλασσα. Κακή εντύπωση ξανά τα σκουπίδια πεταμένα κοντά στον οικισμό στα απόκρημνα βράχια και μέσα στα πουρνάρια, δίπλα στο μονοπάτι. Γενικά υπάρχει θέμα με τα σκουπίδια στο Όρος. Στην κορυφή σκουπίδια, στην Παναγιά, στο Σταυρό γεμάτη η ξεραμένη ποτίστρα με σκουπίδια, στην Αγία Άννα ανεξέλεγκτη χωματερή. Μα και η «αγία μπουλντόζα» που έκανε τη δουλειά της φτιάχνοντας τους δρόμους για τα μοναστήρια, τα στείρα τα πέταξε κάνοντας μικρές σάρες πληγώνοντας το τοπίο.

Κάτω στη θάλασσα, εκτός από τα δύο καραβάκια, ταχύπλοα συνδέουν τις μονές με την Δάφνη και την Ουρανούπολη. Για να κλείσει κανείς θέση σ΄ αυτά πρέπει να τηλεφωνήσει έγκαιρα. Φθάσαμε στον αρσανά του Αγίου Παύλου σε 45 λεπτά περίπου, όπου και περιμέναμε το καραβάκι για την επιστροφή στη Δάφνη και Ουρανούπολη.

Μια όμορφη ορειβατική και πολιτιστική εμπειρία και μια απομυθοποίηση του Όρους. Είναι η εξαιρετική γεωγραφική θέση, είναι το άγριο και όμορφο τοπίο, η θέα του γαλάζιου και ο πλούτος των μονών, που σε κάνει να σκέφτεσαι την επόμενη επίσκεψη.

Η ωφέλεια από τα Ιερά Σαρανταλείτουργα..

Το Ιερό Σαρανταλείτουργο, κατά την διάρκεια της νηστείας των Χριστουγέννων, υπέρ υγείας ζώντων και υπέρ αναπαύσεως των κεκοιμημένων αδελφών μας.

Στο υπέροχο βιβλίο «Ιωάννης της Κροστάνδης», (έκδ. Ιεράς Μονής Παρακλήτου), διαβάζουμε: «Στην Θεία Λειτουργία τελείται το μυστήριο τής αγάπης. Και ή αγάπη στην ουσία της είναι μεταδοτική. Ή αγάπη, ιδιαίτερα ή θεία, σπεύδει να σκορπίσει το φώς της, την χαρά της όλους… Και συμπληρώνει: ώ αγάπη τελειότατη! ώ αγάπη, πού τα πάντα αγκαλιάζεις! Ώ αγάπη ισχυρότατη! Τί να προσφέρουμε σαν ευγνωμοσύνη στον Θεό για την αγάπη Του προς εμάς; Ή αγάπη αυτή βρίσκεται στην θυσία τού Χριστού, πού προσφέρεται για την άπελευθέρωσι όλων από κάθε κακία…».

Και ό μακαριστός π. Παΐσιος, σχετικά με την ανάγκη προσευχής για τούς κεκοιμημένους, έλεγε: «…να αφήνετε μέρος τής προσευχής σας για τούς κεκοιμημένους. Οι πεθαμένοι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα (για τούς εαυτούς τους). Οι ζωντανοί μπορούν… Να πηγαίνετε στην εκκλησία λειτουργία, δηλαδή πρόσφορο, και να δίνετε το όνομα τού κεκοιμημένου, να μνημονευθή από τον ιερέα στην προσκομιδή. Επίσης, να κάνετε μνημόσυνα και τρισάγια. Σκέτο το τρισάγιο, χωρίς Θεία Λειτουργία, είναι ελάχιστο.

Το μέγιστο, πού μπορούμε να κάνουμε για κάποιον, είναι το Σαράντα-Λείτουργο. Καλό θα είναι να συνοδευθή και με ελεημοσύνη. Αν έχεις ένα νεκρό, ό όποιος έχει παρρησία στον Θεό, και τού ανάψεις ένα κερί, αυτός έχει υποχρέωση να προσευχηθεί για σένα στον Θεό.

Αν πάλι, έχεις ένα νεκρό, ό όποιος νομίζεις ότι δεν έχει παρρησία στον Θεό, τότε, όταν τού ανάβεις ένα αγνό κερί, είναι σαν να δίνης ένα αναψυκτικό σε κάποιον πού καίγεται (από δίψα). Οι άγιοι δέχονται ευχαρίστως την προσφορά του κεριού και είναι υποχρεωμένοι να προσευχηθούν γι’ αυτόν πού το ανάβει. Ο Θεός ευχαρίστως το δέχεται…». (Μαρτυρίες προσκυνητών, Ζουρνατζόγλου Νικ.)

Για την ωφέλεια από τα Ιερά Σαρανταλείτουργα και τα μνημόσυνα, αξιομνημόνευτο είναι και το περιστατικό πού ακολουθεί από το βιβλίο «Θαύματα και αποκαλύψεις από την Θεία Λειτουργία», (έκδ. Ιεράς Μονής Παρακλήτου).

«Κάποιος άρχοντας από την Νικομήδεια αρρώστησε βαριά και, βλέποντας πώς πλησιάζει στον θάνατο, κάλεσε την γυναίκα του για να τής εκφράσει τις τελευταίες του επιθυμίες: Την περιουσία μου να την μοιράσεις στους φτωχούς και τα ορφανά. Τούς δούλους να τούς ελευθερώσεις. Αλλά στους ιερείς δεν θέλω να δώσεις χρήματα για λειτουργίες. Σ’ αυτή του την μεγάλη θλίψη ό ετοιμοθάνατος επικαλέστηκε με πίστη την ευχή τού άββά Ησαΐα, ενός άγιου μοναχού πού ασκήτευε κοντά στην Νικομήδεια, και αμέσως -ώ τού θαύματος!- έγινε καλά. Σηκώθηκε λοιπόν και πασίχαρος έτρεξε στον όσιο. Εκείνος τον καλοδέχτηκε, δοξάζοντας τον Θεό για το μεγάλο θαύμα.

-Θυμάσαι, παιδί μου, τον ρώτησε, ποιά ώρα συνήλθες από την αρρώστια;

-Την ώρα πού επικαλέστηκα την ευχή σου, απάντησε εκείνος. Ό όσιος, με τον φωτισμένο του νου, γνώριζε τί είχε λεχθεί στην διάρκεια τής αρρώστιας του και ξαναρώτησε:

-Άφησες, παιδί μου, χρήματα στους ιερείς, να λειτουργούν για την σωτηρία τής ψυχής σου;

-Όχι, γέροντα. Τί θα είχα να ωφεληθώ άν άφηνα κάτι; Δεν θα πήγαινε χαμένο;
-Μην το λες αυτό.
Ό άδελφόθεος Ιάκωβος γράφει: «Ασθενεί τις έν ύμίν; προσκαλεσάσθω τούς πρεσβυτέρους της εκκλησίας, και προσευξάσθωσαν έπ’ αυτόν άλείψαντες αυτόν έλαίω έν το ονόματι του Κυρίου και ή ευχή της πίστεως σώσει τον κάμνοντα, και έγερεί αυτόν ό Κύριος· καν αμαρτίας ή πεποιηκώς, άφεθήσεται αύτώ». Να λοιπόν πού οι ευχές των ιερέων είναι αποτελεσματικές, για όποιον τις ζητάει με πίστη. Δώσε τώρα κι εσύ ένα ποσό, για λειτουργίες, και θα λάβεις από τον Θεό την πρέπουσα πληροφορία.

Έτσι κι έκανε. Έδωσε χρήματα σ’ έναν ιερέα για να του κάνει σαρανταλείτουργο, και γύρισε στον σπίτι του. Όταν συμπληρώθηκαν οι λειτουργίες, μετά από σαράντα μέρες, κι ενώ σηκωνόταν από τον ύπνο, βλέπει ξαφνικά ν’ ανοίγουν οι πόρτες του σπιτιού του και να μπαίνουν σαράντα άνδρες έφιπποι, λαμπροί και αγγελόμορφοι, είκοσι από δεξιά και είκοσι από αριστερά. -Κύριοι μου, φώναξε έκπληκτος ό άρχοντας, πώς μπήκατε σε σπίτι ανθρώπου αμαρτωλού;

-Εμείς οι σαράντα, πού βλέπεις, του απάντησαν εκείνοι, αντιπροσωπεύουμε τις λειτουργίες πού έγιναν για σένα στον φιλάνθρωπο Θεό. Μάς έστειλε Εκείνος, για να σε συνοδεύσουμε μέχρι την εκκλησίας. Πήγαινε μέσα χαρούμενος, χωρίς δισταγμό. Να, με τα πρεσβυτικά χέρια συμπληρώθηκαν οι σαράντα λειτουργίες, πού έγιναν για να ενωθεί ό Χριστός μαζί σου και να κατοικήσει στην καρδιά σου.

Ύστερα από αυτά, ό άρχοντας μοίρασε την περιουσία του σε ευλαβείς ιερείς, για να γίνουν λειτουργίες «υπέρ αφέσεως των αμαρτιών αυτού», διακηρύσσοντας πώς οι θείες λειτουργίες και οι αγαθοεργίες μπορούν να ανεβάσουν την ψυχή του ανθρώπου από τα καταχθόνια στα επουράνια.

Εἶναι ἡ μέγιστη καὶ πιὸ ἰσχυρὴ προσευχή καθὼς ἀποτελεῖ συμμετοχὴ στὴν προσευχὴ καὶ τὴ θυσία τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων διδάσκει σχετικά: «Μέγιστη ὠφέλεια πιστεύουμε ὅτι θὰ λάβουν αὐτοί, γιὰ τοὺς ὁποίους δεόμαστε κατὰ τὴν ἁγία καὶ φοβερὴ θυσία τῆς Θείας Λειτουργίας, ἀκόμα κι ἂν εἶναι ἁμαρτωλοί, ἀφοῦ Χριστὸν ἐσφαγιασμένον ὑπὲρ τῶν ἡμετέρων ἁμαρτημάτων προσφέρομεν ἐξιλεούμενοι ὑπὲρ αὐτῶν τε καὶ ἡμῶν τὸν φιλάνθρωπον Θεόν». Καὶ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: «Δὲν νομοθέτησαν τυχαία οἱ Ἀπόστολοι νὰ μνημονεύουμε κατὰ τὰ φρικτὰ μυστήρια (Θεία Λειτουργία) τοὺς κεκοιμημενούς. Γνωρίζουν ὅτι εἶναι πολὺ μεγάλη ἡ ὠφέλεια γι’ αὐτούς».

Ἡ ἐμπειρία μαρτυρεῖ γιὰ τὴ δύναμη αὐτῆς τῆς προσευχῆς, ποὺ δὲν εἶναι «ἀτομικὴ προσευχὴ» ἀλλὰ ἡ προσευχὴ ὁλόκληρης τῆς Ἐκκλησίας.
 

Άγιος Νεομάρτυρας Κωνσταντίνος ο Υδραίος

 

 

Του ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού.

 ΑΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΥΔΡΑΙΟΣ: Ένας από τους εξισλαμισμένους χριστιανούς αγίους Νεομάρτυρες είναι και ο άγιος Νεομάρτυρας Κωνσταντίνος ο Υδραίος, ο οποίος πλήρωσε με το μαρτυρικό του θάνατο την απόφασή του να εγκαταλείψει το Ισλάμ και να επιστρέψει στην Εκκλησία

Γεννήθηκε στην Ύδρα το 1770, από ευσεβείς γονείς, τον Μιχαήλ και την Μαρίνα Δημαρά. Όταν έγινε δεκαοχτώ χρονών αποφάσισε να φύγει από το άγονο νησί και να πάει στη Ρόδο για καλλίτερη ζωή, παρ’ όλες τις αντιρρήσεις της μητέρας του.

Εκεί συνάντησε κάποιους πατριώτες του και άλλαξε διάφορες εργασίες. Κατέληξε στη δούλεψη ενός παντοπώλη, όπου είχε την ευκαιρία να γνωρίσει πολλούς Τούρκους και Εβραίους και έκανε μαζί τους παρέα. Μάλιστα ένας τούρκος, ονόματι Χασάν Κιρζά, του πρότεινε να παντρευτεί την αδελφή του Μενιρέμ. Ύστερα από αυτό ο παντοπώλης τον απέλυσε και ο Κωνσταντίνος έμεινε άνεργος. Ένας φίλος του Τούρκος μεσολάβησε να γνωρισθεί με τον Τούρκο διοικητή της νήσου Χασάν Καπιτάν, να τον πάρει στην υπηρεσία του στο αρχοντικό του. Ο εργοδότης του εκτίμησε τα χαρίσματά του και τον έκαμε ιπποκόμο του.

Έμεινε κοντά του τρία χρόνια, όπου έζησε στην τρυφή, με τιμές και απολαύσεις. Σε ένα τρικούβερτο γλέντι, κατά τη διάρκεια ενός Ραμαζανιού, μέθυσε και τότε βρήκαν την ευκαιρία οι τούρκοι να τον ντύσουν μουσουλμάνο και να του κάμουν περιτομή, δίνοντάς του το μουσουλμανικό όνομα Χασάν. Το γεγονός μαθεύτηκε σε όλη τη Ρόδο και έφτασε μέχρι την Ύδρα, γεμίζοντας με πίκρα τους γονείς του. Ο πατέρας του δεν άντεξε και πέθανε σε λίγο καιρό και έμεινε η μητέρα του μόνη να θρηνεί μέρα και νύχτα το χαμένο παιδί της! Κάποια χρήματα που της έστειλε δεν τα δέχτηκε και του τα επέστρεψε.

Σε λίγο καιρό αποφάσισε να μεταβεί στην Ύδρα, ντυμένος με τα μουσουλμανικά ενδύματα. Όμως συνέβη το απροσδόκητο, κανένας δεν του μιλούσε. Οι γυναίκες στα σοκάκια έκλειναν τις πόρτες τους να μην τον δουν. Όταν έφτασε στο πατρικό του η μητέρα του δεν του άνοιξε και του είπε: «φύγε ξένε εγώ δεν γέννησα γιο Χασάν, ο γιός μου ο Κωσταντής πέθανε»! Η στάση της μητέρας του τον συγκλόνισε. Αισθάνθηκε ίλιγγο και ζήτησε λίγο νερό από μια γειτόνισσα, εκείνη του έδωσε, αλλά έσπασε τη στάμνα γιατί τη θεώρησε μολυσμένη από τον εξωμότη! Αυτό ήταν, συνήλθε και συνειδητοποίησε το μεγάλο κρίμα του!

Γύρισε στη Ρόδο και έκλαιγε απαρηγόρητα για την άρνηση της πίστης του στον αληθινό Θεό. Τα χρήματά του τα μοίραζε στους φτωχούς. Μέσα στην αφόρητη θλίψη του πήρε τη μεγάλη απόφαση να ξεπλύνει με το αίμα του την άφρονα επιλογή του. Βρήκε έναν καλό πνευματικό στον οποίο εξομολογήθηκε το σφάλμα του και του κοινοποίησε την απόφασή του να ομολογήσει δημόσια την μεταστροφή του στο Χριστό. Ο εξομολόγος τον συμβούλεψε να φύγει μακριά και να αποφύγει το μαρτύριο, διότι φοβόταν πως δεν θα άντεχε τα μαρτύρια και θα εξισλαμίζονταν για δεύτερη φορά.

Ο Κωνσταντίνος υπάκουσε, πέταξε την τούρκικη αμφίεση και έφυγε για την Κριμαία, όπου δεν υπήρχαν τούρκοι, ζώντας ως συνειδητός Χριστιανός με προσευχή, νηστεία και ασταμάτητα δάκρυα μετανοίας. Μετά από καιρό κατέβηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου αναζήτησε έμπειρο πνευματικό να τον συμβουλευτεί πως θα έφτανε στο μαρτύριο. Εκείνος τον παρουσίασε στον Πατριάρχη, άγιο Γρηγόριο Ε΄, ο οποίος τον άκουσε με προσοχή και του σύστησε να μεταβεί στο Άγιο Όρος για να ενισχυθεί πνευματικά και να πάρει δύναμη, αποτρέποντάς τον να οδηγηθεί στο μαρτύριο, με το φόβο μήπως δειλιάσει.

Ακολουθώντας τις προτροπές του αγίου Πατριάρχη, πήγε στο Άγιο Όρος το 1799, στη Μονή Ιβήρων, όπου έμεινε πέντε μήνες προσευχόμενος και κλαίγοντας νυχθημερόν. Είχε την ευλογία να γνωρίσει τον άγιο Νικόδημο Αγιορείτη (1749-1809), ο οποίος έγινε ο «αλείπτης» του, δηλαδή αυτός που τον προετοίμασε για το μαρτύριό του. Έλαβε μάλιστα και το μοναχικό σχήμα.

Τον επόμενο χρόνο πήρε τις ευλογίες των πατέρων της Μονής και αψηφώντας στις νουθεσίες τους να μείνει κοντά τους, αναχώρησε για τη Ρόδο, για να τακτοποιήσει τη μεγάλη εκκρεμότητά του, έχοντας μαζί του τη δύναμη της Υπεραγίας Θεοτόκου Πορταΐτισσας. Τράβηξε ίσια για το αρχοντικό του Χασάν, στον οποίο γνωστοποίησε ότι είναι ο Κωνσταντίνος και πρώην Χασάν, που ξανάγινε Χριστιανός. Ο τούρκος αξιωματούχος προσπάθησε να τον πείσει να ασπασθεί ξανά το Ισλάμ, τάζοντάς του χρήματα, τιμές και αξιώματα.

Εκείνος όμως έμεινε αμετάπειστος και μάλιστα παρότρυνε τον Χασάν να γίνει και αυτός Χριστιανός, για να απολαύσει την Βασιλεία των Ουρανών! Ο τούρκος έγινε έξαλλος από το θυμό του και έδωσε εντολή να τον ρίξουν στη φυλακή του «Ζιντανίου» στον Πύργο των Ιπποτών και να αρχίσουν τα πιο φρικτά βασανιστήρια, ώσπου να αλλάξει γνώμη.

Σε τρείς ημέρες τον οδήγησαν πάλι μπροστά του, αλλά και πάλι δοκίμασε την απόλυτη άρνηση του Μάρτυρα να μείνει πιστός στο Χριστό. Τότε έδωσε εντολή για πιο επώδυνα βασανιστήρια. Του ξερίζωσαν τα μαλλιά του, του ξέσκισαν τις σάρκες του με σιδερένια νύχια, του έσπασαν τα σαγόνια με πέτρες. Τον λοιδορούσαν λέγοντάς του: «Ας έλθει ο Χριστός σου, να σε σώσει»!

Του φόρεσαν χονδρές αλυσίδες και τον έριξαν ξανά στη φυλακή. Κάθε μέρα τον ρωτούσαν αν άλλαξε γνώμη και τον ράβδιζαν ανελέητα πεντακόσιες φορές. Του ξερίζωσαν τα νύχια και τον πέταξαν αιμόφυρτο στη φυλακή, όπου αξιώθηκε να δει ένα βράδυ τον Κύριο, ο Οποίος τον θεράπευσε από τις πληγές του! Μάλιστα το θαύμα αυτό το είχαν δει και οι άλλοι κρατούμενοι, όπως και τούρκοι, οι οποίοι απέδωσαν το θαύμα της θεραπείας του στον Αλλάχ, για να εξισλαμισθεί!

Όμως ο μάρτυρας έμεινε εδραίος! Ένα άλλο βράδυ ουράνιο φως έλουσε το κελί του. Το φως αυτό το είδαν όλοι και το πληροφορήθηκε και ο Χασάν. Κάποιος Χριστιανός του πήγαινε κρυφά τη Θεία Κοινωνία στη φυλακή.

Το μαρτύριο κράτησε πέντε μήνες. Ο Χασάν τον κάλεσε για τελευταία φορά να αρνηθεί το Χριστό. Αλλά εκείνος ομολόγησε με μεγαλύτερη δύναμη την χριστιανική του πίστη. Έτσι αποφάσισε να τον θανατώσει, δι’ απαγχονισμού. Ο τριαντάχρονος Μάρτυρας ζήτησε και κοινώνησε τα Άχραντα Μυστήρια και οδηγήθηκε στον τόπο της εκτέλεσης και έλαβε το αμαράντινο στεφάνι του μαρτυρίου.

Ήταν 14 Νοεμβρίου του 1800. Πάνω από το κρεμασμένο άψυχο τίμιο λείψανό του φάνηκε φωτεινός σταυρός. Το σώμα του αγόρασαν οι πιστοί της Ρόδου, το οποίο έθαψαν με τιμές. Το 1803 ήρθες η μητέρα του στη Ρόδο να παραλάβει τα ιερά λείψανα του Μάρτυρα γιού της. Με καμάρι τα μετέφερε στην Ύδρα. Αλλά την ώρα που τα απίθωνε στο μητροπολιτικό ναό ξεψύχησε αγκαλιά με αυτά! Η μνήμη του εορτάζεται στις 14 Νοεμβρίου, την ημέρα του μαρτυρίου του.

 

 

ΙΕΡΟΝ ΣΑΡΑΝΤΑΛΕΙΤΟΥΡΓΟΝ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΜΑΣ.

  

ΙΕΡΟ ΣΑΡΑΝΤΑΛΕΙΤΟΥΡΓΟ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΜΑΣ.

Αγαπητοί μας αδελφοί,

Με την χάρη του Θεού,πλησιάζουμε όλο και περισσότερο,στην Αγία Τεσαρακοστή των Χριστουγέννων.

Από 15 Νοεμβρίου μέχρι και την ημέρα των Χριστουγέννων,καθημερινώς θα τελείται στον Ιερό Ναό μας  ο Όρθρος και η Θεία Λειτουργία.

Παρακαλείσθε ,να προσκομίσετε στον Ναό τα ονόματα Υπέρ Υγείας και Υπέρ Αναπαύσεως προσφιλών προσώπων έγκαιρα για να μνημονευθούν σε κάθε Θεία Λειτουργία.

Δίπτυχο για τα ονόματα μπορείτε να προμηθευτείτε από το Επιτροπάτο του Ιερού Ναού μας.

Σας ευχόμαστε Καλή Τεσσαρακοστή Χριστουγέννων!

Με το καλό τα Άγια Χριστούγεννα!

Καλόν πνευματικό Αγώνα!

Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινούπολης

 

Τη μνήμη του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου του Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τιμά σήμερα, 13 Νοεμβρίου, η Εκκλησία της Ελλάδος. Ο μεγάλος αυτός πατέρας και διδάσκαλος της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας γεννήθηκε στην Αντιόχεια το 347 μ.Χ.(κατά άλλους το 354 μ.Χ.). Πατέρας του ήταν ο στρατηγός Σεκούνδος και μητέρα του η Ανθούσα.

Γρήγορα έμεινε ορφανός από πατέρα, και η μητέρα του – χήρα τότε 20 ετών – τον ανέθρεψε και τον μόρφωσε κατά τον καλύτερο χριστιανικό τρόπο. Ήταν ευφυέστατο μυαλό και σπούδασε πολλές επιστήμες στην Αντιόχεια – κοντά στον τότε διάσημο ρήτορα Λιβάνια – αλλά και στην Αθήνα, μαζί με τον αγαπημένο του φίλο Μέγα Βασίλειο.

 Όταν αποπεράτωσε τις σπουδές του, επανήλθε στην Αντιόχεια και αποσύρθηκε στην έρημο για πέντε χρόνια, όπου ασκήτευε προσευχόμενος και μελετώντας τις Άγιες Γραφές. Ασθένησε όμως και επέστρεψε στην Αντιόχεια, οπού χειροτονήθηκε διάκονος – το 381 μ.Χ., σε ηλικία 34 ετών – από τον Αρχιεπίσκοπο Αντιοχείας Μελέτιο. Αργότερα δε από τον διάδοχο του Μελετίου Φλαβιανό πρεσβύτερος σε ηλικία 40 ετών.

Κατά την Ιερατική του διακονία ανέπτυξε όλα τα ψυχικά του χαρίσματα, πύρινο θείο ζήλο και πρωτοφανή ευγλωττία στα κηρύγματα του. Έσειε και συγκλόνιζε τα πλήθη της Αντιόχειας και συγκινούσε τις ψυχές τους βαθύτατα. Η φήμη του αυτή έφτασε μέχρι τη βασιλεύουσα και έτσι, την 15η Δεκεμβρίου 397 μΧ., με κοινή ψήφο βασιλιά Αρκαδίου και Κλήρου, έγινε Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης, κάτι που ο ίδιος δεν επεδίωξε ποτέ. Και από την θέση αυτή ο Ιερός Χρυσόστομος, εκτός άλλων, υπήρξε αυστηρός ασκητής και δεινός ερμηνευτής της Αγίας Γραφής, όπως φαίνεται από τα πολλά συγγράμματα του (διασώθηκαν 804, περίπου, ομιλίες του). Έργο επίσης του Χρυσοστόμου είναι και η Θεία Λειτουργία, που τελούμε σχεδόν κάθε Κυριακή, με λίγες μόνο, από τότε μετατροπές.

Ο ιερός Χρυσόστομος κατά τη διάρκεια της πατριαρχείας του, υπήρξε αδυσώπητος ελεγκτής κάθε παρανομίας και κακίας. Αυτό όμως έγινε αίτια να δημιουργήσει φοβερούς εχθρούς, και μάλιστα αυτήν την αυτοκράτειρα Ευδοξία, επειδή ήλεγχε τις παρανομίες της. Αυτή μάλιστα, σε συνεργασία με τον τότε Πατριάρχη Αλεξαδρείας Θεόφιλο (ενός μοχθηρού και άσεβους ανθρώπου), συγκάλεσε σύνοδο (παράνομη) από 36 επισκόπους (όλοι τους πνευματικά ύποπτοι και δυσαρεστημένοι από τον άγιο) στο χωριό Δρυς της Χαλκηδόνας και πέτυχε την καθαίρεση και εξορία του Αγίου σ’ ένα χωριό της Βιθυνίας.

Η απόφαση αυτή όμως, τόσο εξερέθισε τα πλήθη, ώστε αναγκάστηκε αυτή η ίδια η Ευδοξία να τον ανακαλέσει από την εξορία και να τον αποκαταστήσει στο θρόνο με άλλη συνοδική αθωωτική απόφαση (402 μ.Χ.). Αλλά λίγο αργότερα, η ασεβής αυτή αυτοκράτειρα, κατάφερε και πάλι να εξορίσει τον Άγιο (20 Ιουνίου 404 μ.Χ.) στην Κουκουσό της Αρμενίας και από κει στα Κόμανα, όπου μετά από πολλές κακουχίες και άλλες ταλαιπωρίες πέθανε το 407 μ.Χ.

Ο Μ. Ι. Γαλανός στον Συναξαριστή του, μεταξύ των άλλων, αναφέρει για τον Ιερό Χρυσόστομο, ότι υπήρξε και αναγνωρίζεται ως ο πιο άριστος και δημοφιλής διδάσκαλος της Χριστιανικής Εκκλησίας. Κανένας δεν εξήγησε όπως αυτός, με τόσο πλούτο και τόση σαφήνεια τα νοήματα των θείων Γραφών, ούτε δε υπήρξε εφάμιλλος του στην ετοιμολογία, την απλότητα, αλλά και στη φλόγα και τη δύναμη της ρητορείας. Υπήρξε ρήτορας θαυμαστός, λογοτέχνης απαράμιλλος, βαθύτατος και διεισδυτικότατος, ψυχολόγος και καταπληκτικός κοινωνιολόγος με αίσθημα χριστιανικής ισότητας, χωρίς προνομιούχους, με καθολική αδελφότητα. Ανήκει σ’ αυτούς που φαίνονται «ως φωστήρες εν κόσμω» (Προς Φιλιππησίους, 6′ 15.). Δηλαδή σαν φωτεινά αστέρια μέσα στον κόσμο.

Να σημειώσουμε εδώ, ότι ο ιερός Χρυσόστομος πέθανε την 14η Σεπτεμβρίου, αλλά λόγω εορτής της υψώσεως του Τιμίου Σταυρού μετατέθηκε η εορτή της μνήμης του την 13η Νοεμβρίου. Επίσης την 15η Δεκεμβρίου εορτάζουμε την χειροτονία του σε Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, την 27η Ιανουαρίου την ανακομιδή των λειψάνων του, αλλά η μνήμη του εορτάζεται και την 30η Ιανουαρίου μαζί με τον Μέγα Βασίλειο και τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο. Και τέλος την 26η Φεβρουαρίου εορτάζουμε την μνήμη της χειροτονίας του σε πρεσβύτερο.

Εορτολόγιο: Δαμασκηνός, Δαμασκηνή Χρυσόστομος, Χρυσοστόμης, Χρυσοστόμη, Χρυσοστομία, Χρυσοστομίτσα.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Ἡ τοῦ στόματός σου καθάπερ πυρσός ἐκλάμψασα χάρις, τὴν οἰκουμένην ἐφώτισεν, ἀφιλαργυρίας τῷ κόσμῳ θησαυροὺς ἐναπέθετο, τὸ ὕψος ἡμῖν τῆς ταπεινοφροσύνης ὑπέδειξεν. Ἀλλὰ σοῖς λόγοις παιδεύων, Πάτερ, Ἰωάννη Χρυσόστομε, πρέσβευε τῷ Λόγῳ Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν ὑπὲρ ἡμῶν.
Ἐκ τῶν οὐρανῶν ἐδέξω τὴν θείαν χάριν, καὶ διὰ τῶν σῶν χειλέων, πάντας διδάσκεις, προσκυνεῖν ἐν Τριάδι τὸν ἕνα Θεόν, Ἰωάννη Χρυσόστομε, παμμακάριστε Ὅσιε, ἐπαξίως εὐφημοῦμέν σε· ὑπάρχεις γὰρ καθηγητής, ὡς τὰ θεῖα σαφῶν.

Ὁ Οἶκος
Τῷ τῶν ὅλων Ποιητῇ κλίνω τὸ γόνυ, τῷ προαιωνίῳ Λόγῳ χεῖρας ἐκτείνω, λόγου ζητῶν χάρισμα, ἵνα ὑμνήσω τὸν Ὅσιον, ὃν αὐτὸς ἐμεγάλυνε· φησὶ γὰρ τῷ Προφήτῃ, ὁ ζῶν εἰς τοὺς αἰῶνας, Δοξάζω τοὺς ἐν πίστει δοξάζοντάς με· Ὁ οὖν ἐν τοῖς πάλαι τὸν Σαμουὴλ ἀνυψώσας, ἐδόξασε νῦν τὸν Ἱεράρχην· τὸ τάλαντον γὰρ ὃ ἐπιστεύθη, καλῶς ἐμπορευσάμενος, τῷ Βασιλεῖ προσήγαγε· διὸ καὶ ὑπερύψωσεν αὐτὸν ὁ ὑπερούσιος. Τούτου χάριν αἰτῶ ὁ ἀνάξιος ἐγὼ λόγον δοθῆναί μοι, ἵνα ἰσχύσω εὐσεβῶς ἀνυμνῆσαι αὐτόν. Τῶν περάτων γὰρ ὑπάρχει καθηγητής, ὡς τὰ θεῖα σαφῶν.

Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.
Τὴν σοφίαν ἐξ ὕψους καταμαθών, καὶ τὴν χάριν τῶν λόγων παρὰ Θεοῦ, τοῖς πᾶσιν ἐξέλαμψας, ὡς χρυσὸς ἐν καμίνῳ, καὶ τὴν Ἁγίαν Τριάδα, Μονάδα ἐκήρυξας, τήν φιλάργυρον πλάνην, τοξεύσας τοῖς λόγοις σου· ὅθεν καὶ πρὸς ζῆλον, Βασιλίδα ἐλέγξας, ἀδίκως τῆς ποίμνης σου, ἀπελάθης μακάριε, Ἰωάννη Χρυσόστομε· πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.

Έτερον Κάθισμα
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Σκεῦος ἔνθεον τῆς Ἐκκλησίας, πλοῦτος ἄσυλος τῆς εὐσεβείας, ἀνεδείχθης Ἱεράρχα Χρυσόστομε, ἐν ἀπαθείᾳ φαιδρύνας τὸν βίον σου, τοῖς δεομένοις ἐπαντλήσας τόν ἔλεον, Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Έτερον Κάθισμα
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Τοῖς χρυσέοις λόγοις σου, ἡ Ἐκκλησία, ἀρδομένη ἅπαντας, ποτίζει νάματα χρυσᾶ, καὶ ἰατρεύει νοσήματα, τῶν σὲ ὑμνούντων, παμμάκαρ Χρυσόστομε.

Έτερον Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λογον.
Τῆς ἀρρήτου σοφίας θεοπτικῶς, ἐξαντλήσας τὸν πλοῦτον τὸν γνωστικόν, πᾶσιν ἐθησαύρισας, ὀρθοδοξίας τὰ νάματα, τῶν μὲν πιστῶν καρδίας, ἐνθέως εὐφραίνοντα, τῶν δὲ ἀπίστων ἀξίως, βυθίζοντα δόγματα· ὅθεν δι’ ἀμφοτέρων, εὐσεβείας ἱδρῶσιν, ἐδείχθης ἀήττητος, τῆς Τριάδος ὑπέρμαχος, Ἰωάννη Χρυσόστομε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.

 

Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 10 Νοεμβρίου 2024, Η΄ Λουκᾶ (Λουκ. ι΄ 25-37)

"O Λόγος του Θεού στον Λαό του Θεού".

 

 Η ΑΓΑΠΗ ΜΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΥΝΑΝΘΡΩΠΟ

«Τίς ἐστί μου πλησίον;»

 Αὐτὸ τὸ παράδοξο ἐρώτημα ἔθεσε κάποτε ἕνας νομοδιδάσκαλος στὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, δίνοντάς Του τὴν ἀφορμὴ νὰ διηγηθεῖ τὴ θαυμάσια παρα­βολὴ τοῦ Καλοῦ Σαμαρείτη· τοῦ ἀν­θρώ­που αὐτοῦ ποὺ ἔδειξε ἔμπρακτη ἀ­γάπη στὸν τραυματισμένο ἀπὸ τοὺς ληστὲς Ἰουδαῖο καὶ τὸν περιποιήθηκε μὲ πνεῦμα αὐτοθυσίας, παρόλο ποὺ ἦταν ἀλ­λοεθνής. Τὸ ἐρώτημα αὐτό, «τίς ἐστί μου πλη­σίον;», ποὺ ἔθεσε στὸν Κύριο ὁ νομικός, μᾶς δίνει σήμερα μιὰ καλὴ ἀφορμὴ νὰ δοῦμε ­ποιός εἶναι ὁ «πλησίον» μας καὶ ποιό εἶναι τὸ χρέος μας πρὸς αὐτόν.

1. Χωρὶς διακρίσεις

Ποιός, ἀλήθεια, εἶναι ὁ «πλησίον μας»; Γιὰ τοὺς Ἰουδαίους στὴν ἐποχὴ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης «πλησίον» ἐθεωρεῖτο μόνο ὁ κάθε ὁμοεθνὴς καὶ ὁμόθρησκος Ἰουδαῖος καὶ ὄχι οἱ ἀλλόφυλοι εἰδωλολάτρες, οἱ ἐθνικοί. Αὐτοὶ ἀντιμετωπίζονταν ὡς ξένοι. Ἔτσι τὸ εἶχε ὁρίσει ὁ Θεὸς στὸν Νόμο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καὶ εἶχε σημασία αὐτό: Ἤθελε νὰ ἀποτρέψει τοὺς Ἰουδαίους ἀπὸ τὴν ἀναστροφή τους μὲ τοὺς ἀλλόφυλους καὶ νὰ τοὺς προστατέψει ἀπὸ τὶς συνήθειες τῶν εἰδωλολατρῶν.

Ὁ Κύριος ὅμως στὴν Καινὴ Διαθήκη ἀνατρέπει, ἢ μᾶλλον συμπληρώνει τὴν ἀντίληψη αὐτή. Στὴν παραβολὴ ποὺ ἀκούσαμε σήμερα μᾶς διδάσκει ὅτι «πλησίον» εἶναι ὁ κάθε συνάνθρωπος, ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὴν ἐθνικότητά του, τὸ θρήσκευμά του καὶ τὶς λοιπὲς ἀντιλήψεις του. Εἴτε εἶναι γνωστός μας εἴτε ἄγνωστος, συγγενὴς ἢ ξένος, εἴτε εἶναι συμπατριώτης μας εἴτε ἀλλοεθνής, ἀκόμη κι ἂν εἶναι ἀλλόθρησκος ἢ ἀλλόδοξος, εἶναι «πλησίον» μας.

Πιὸ συγκεκριμένα, «πλησίον» μπορεῖ νὰ εἶναι ὁ συνάδελφός μας στὴν ἐργασία, ὁ γείτονάς μας στὸ σπίτι, ἀνεξάρτητα ἂν μᾶς συμπαθεῖ ἢ ὄχι, ἂν ἔχει καλὲς σχέσεις μαζί μας, ἂν μᾶς δείχνει ἀγάπη ἢ μᾶς ἐχθρεύεται, μᾶς μισεῖ καὶ μᾶς ἀδικεῖ. «Πλησίον» εἶναι ἀκόμη καὶ ὁ ἐχθρός μας.

Ἄλλωστε εἴμαστε ὅλοι ἀδελφοί· παιδιὰ τοῦ ἴδιου ἐπουράνιου Πατέρα. «Ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ συνέχει ἡμᾶς» (Β΄ Κορ. ε΄ 14), ὅπως τονίζει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Ἡ ἀ­γάπη τοῦ Κυρίου, ὁ Ὁποῖος θυσιάσθηκε γιὰ ὅλους μας, μᾶς ἑνώνει μαζί Του καὶ μεταξύ μας. Ἄρα ὁ κάθε συνάνθρωπός μας εἶναι γιὰ ἐμᾶς «πλησίον». Ποιό λοιπὸν εἶναι τὸ χρέος μας πρὸς αὐτόν;

2. Ἀγάπη θυσιαστικὴ

Μᾶς τὸ τονίζει σαφῶς ἡ ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ: «Ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν». Δηλαδή, νὰ ἀγαπήσεις τὸν συνάνθρωπό σου, ὅπως ἀγαπᾶς τὸν ἑαυτό σου. Ἔχουμε συνεπῶς χρέος ἀγάπης πρὸς τὸν «πλησίον». Ὄχι ἀγάπης θεωρητικῆς, μόνο στὰ λόγια, ἀλλὰ ἀγάπης ἔμπρακτης, θυσιαστικῆς, ὅπως μᾶς τὴν ὑπέδειξε ὁ Κύριος μὲ τὸ παράδειγμα τοῦ Καλοῦ Σαμαρείτη. Ὁ ἀλλοεθνὴς αὐτὸς φρόντισε τὸν τραυματισμένο Ἰουδαῖο χωρὶς νὰ ὑπολογίσει τὸν κίνδυνο τῶν ληστῶν. Τὸν ἀνέβασε στὸ ζῶο του συνεχίζοντας ὁ ἴδιος πεζός. Τὸν πῆγε σὲ κοντινὸ πανδοχεῖο, ὅπου τὸν περιποιήθηκε ὅλη τὴ νύχτα καὶ ἔδωσε χρήματα στὸν πανδοχέα γιὰ τὴ νοσηλεία ἑνὸς ἀγνώστου.

Δὲν εἶναι βέβαια πάντοτε εὔκολο αὐτό. Κάποτε δυσκολευόμαστε, ἀκόμη κι ὅταν ὁ «πλησίον» μας εἶναι ἄνθρωπος πολὺ κοντινός μας. Ὅταν, γιὰ παράδειγμα, ζοῦμε στὸ ἴδιο σπίτι, ἐργαζόμαστε στὸ ἴδιο περιβάλλον καὶ συγκρούονται τὰ συμφέροντα καὶ οἱ ἐγωισμοί μας. Μπορεῖ νὰ εἴμαστε τόσο κοντά, ἀλλὰ στὶς καρδιές μας νὰ ὑπάρχει ἀπόσταση μεγάλη, χάσμα ἀδιαπέραστο.

Δὲν χρειάζεται λοιπὸν νὰ πᾶμε μακριὰ γιὰ νὰ δείξουμε ἀγάπη πρὸς τὸν «πλησίον» μας. Ἀρκεῖ νὰ πλησιάσουμε μὲ τὴν καρδιά μας τοὺς ἀνθρώπους ποὺ μᾶς περιβάλλουν, ἀκόμη κι ἂν αὐτοὶ μᾶς ἐχθρεύονται. Νά μεριμνήσουμε γι᾿ αὐτούς, ὅπως μεριμνοῦμε γιὰ τὸν ἑαυτό μας. Νὰ φροντίσουμε γιὰ τὶς ἀνάγκες τους, ὅπως ἀγωνιοῦμε γιὰ τὶς δικές μας ἀνάγκες, τὶς προτιμήσεις καὶ τὰ συμφέροντά μας. Νὰ χαιρόμαστε μὲ τὴ χαρά τους καὶ νὰ πονοῦμε στὴ λύπη τους.

Αγαπητοί μου Αδελφοί, σήμερα μάλιστα, ποὺ ζοῦμε στὴν ἐποχὴ τοῦ ἀτομισμοῦ καὶ τῆς φιλαυτίας καὶ οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι μεριμνοῦν μόνο γιὰ τὰ θελήματά τους, ἂς βγαίνουμε ἀπὸ τὰ στενὰ ὅρια τοῦ ἑαυτοῦ μας, τοῦ προγράμματός μας, τοῦ συμφέροντός μας. Ἂς ἀφήνουμε λίγο στὴν ἄκρη τὶς προτιμήσεις μας κι ἂς ἐκφράζουμε τὴν ἀγάπη μας πρὸς κάθε συνάνθρωπό μας. Ἂς ἔχουμε διάθεση αὐτοθυσίας καὶ πλατιὰ καρδιὰ πρὸς ὅλους, χωρὶς νὰ κάνουμε διακρίσεις, προκειμένου νὰ ἔρθουμε πιὸ κοντὰ στὸν «πλησίον» μας καὶ νὰ εὐαρεστοῦμε στὸν Κύριό μας μὲ τὴν θυσιαστικὴ ἀγάπη μας.