...

 

Ἡ πάλη τῆς προσευχῆς

  Εὐαγγελικὸ καί  Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα 

Κυριακῆς 3 Δεκεμβρίου 2023

Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 3 Δεκεμβρίου 2023, ΙΔ΄ Λουκᾶ (Λουκ. ιη΄ 35-43)

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐγένετο ἐν τῷ ἐγγίζειν τὸν ᾿Ιησοῦν εἰς ­῾Ιεριχὼ τυφλός τις ἐκάθητο παρὰ τὴν ὁδὸν προσαιτῶν· ἀ­­­­κού­σας δὲ ὄχλου διαπορευομένου ­ἐπυνθάνετο τί εἴη ταῦτα. ­ἀπήγγειλαν δὲ αὐτῷ ὅτι ᾿Ιησοῦς ὁ Ναζω­ραῖος ­παρέρχεται. καὶ ἐβόησε λέγων· ᾿Ιησοῦ υἱὲ Δαυΐδ, ἐλέησόν με. καὶ οἱ προάγοντες ἐπετίμων αὐτῷ ἵνα σιωπήσῃ· αὐτὸς δὲ πολλῷ μᾶλλον ἔκραζεν· υἱὲ Δαυΐδ, ἐλέησόν με· σταθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ἐκέλευσεν αὐτὸν ἀχθῆναι πρὸς αὐτόν. ἐγγίσαντος δὲ αὐτοῦ ἐπηρώτησεν αὐτὸν λέγων· τί σοι θέλεις ποιήσω; ὁ δὲ εἶπε· Κύριε, ἵνα ἀναβλέψω. καὶ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ· ἀνάβλεψον· ἡ πίστις σου σέσωκέ σε. καὶ παραχρῆμα ἀνέβλεψε, καὶ ἠκολούθει αὐτῷ δοξάζων τὸν Θεόν· καὶ πᾶς ὁ λαὸς ­ἰδὼν ἔδωκεν αἶνον τῷ Θεῷ.

 

Η ΠΑΛΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ

«Ἰησοῦ υἱὲ Δαυΐδ, ἐλέησόν με»

Ὁ τυφλὸς ζητιάνος τῆς σημερινῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς τὰ κατάφερε! Πάλεψε καὶ νίκησε! Μὲ τὶς ἐνοχλητικὲς ἴσως κραυγές του, μὲ τὴν ἄκαμπτη ἐπιμονή του, παρὰ τὶς ἐπιπλήξεις τῶν παρευρισκομένων, ξεπέρασε τὰ ἐμπόδια καὶ πλησίασε τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, ὅταν περιόδευε στὴν Ἱεριχώ. Τὸν ἱκέτευσε νὰ ἱκανοποιήσει τὸ αἴτημά του, εἵλκυσε δὲ τὸ ἔλεος τοῦ παντοδύναμου Θεοῦ καὶ κέρδισε τὴ θαυματουργικὴ θεραπεία τῶν ὀφθαλμῶν του. Τὸ πηχτὸ σκοτάδι του ἀντικαταστάθηκε ἀπὸ πλημμύρα φωτός!

Νίκησε ἡ ἠχηρὴ κραυγή του! Μᾶς διδάσκει δὲ μὲ τὸ παράδειγμά του ὅτι κι ἐμεῖς πρέπει νὰ ἐκφράζουμε τὰ αἰτήματά μας πρὸς τὸν Θεὸ μὲ θερμότητα καὶ ἐπιμονὴ κατὰ τὴν ἱερὴ ὥρα τῆς προσευχῆς.

1. Ἡ κραυγὴ τῆς ψυχῆς

Ἡ ἱκεσία τοῦ τυφλοῦ ζητιάνου ἦταν μιὰ κραυγὴ τῆς πονεμένης ψυχῆς του. Κάνουν ἐντύπωση τὰ δύο ρήματα ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ ἱερὸς Εὐαγγελιστὴς γιὰ νὰ περιγράψει τὴν ἔντασή της: «ἐβόησε» καὶ κατόπιν «ἔκραζε». Δηλαδή, μὲ ἰσχυρὴ φωνὴ κραύγαζε ὁ ταλαίπωρος· μὲ βοὴ ποὺ ἔβγαινε μέσα ἀπὸ τὴν καρδιά του.

Ἐκεῖ ἄλλωστε φαίνεται ἡ θερμότητα τῆς προσ­ευχῆς· στὴν ἔνταση τῆς καρδιᾶς κι ὄχι στὴ δύναμη τῆς φωνῆς. Ἂς θυμηθοῦμε ὅτι ὁ Κύριος ἀποδοκίμασε τοὺς Φαρισαίους, ποὺ ἔκαναν μεγαλόφωνες προσευχές, χωρὶς ὅμως τὴν ἀπαραίτητη συναίσθηση. Ἀντίθετα, ὅταν ὁ Μωυσῆς ἔφθασε μὲ τοὺς Ἰσραηλίτες στὴν Ἐρυθρὰ θάλασσα καὶ εἶδε τοὺς Αἰγύπτιους νὰ πλησιάζουν, προσευχήθηκε στὸν Θεὸ χωρὶς νὰ βγαίνει οὔτε λέξη οὔτε ψίθυρος ἀπὸ τὸ στόμα του. Καὶ ὁ Κύριος τοῦ ἀποκρίθηκε: «Τί βοᾷς πρός με;» (Ἐξ. ιδ΄ 15). Γιατί φωνάζεις σ᾿ Ἐμένα; Σὲ ἀκούω, παρόλο ποὺ δὲν μιλᾶς. Διότι τὴν ὥρα ἐκείνη ἡ καρδιὰ τοῦ Μωυσέως φλεγόταν.

Προσευχὴ λοιπὸν δὲν εἶναι ἡ νωθρὴ ἀπαρίθμηση αἰτημάτων στὸν Θεό, ἀλλὰ τὸ ξεχείλισμα τῆς πυρωμένης καρδιᾶς. «Οὐδὲν προσευχῆς δυνατώτερον πεπυρωμένης καὶ γνησίας» (PG 51, 320), ἐπισημαίνει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος. Δηλαδή, τίποτε δὲν εἶναι πιὸ δυνατὸ ἀπὸ μιὰ φλογερὴ προσευχή. Ἀκόμη κι ὅταν οἱ δυνάμεις τῆς ψυχῆς ἔχουν καμφθεῖ ἀπὸ τὶς δοκιμασίες καὶ τὰ ἀδιέξοδα, τὸ δὲ στόμα δὲν ἔχει τὴ δύναμη νὰ ἀρθρώσει οὔτε λέξη, ὁ Κύριος ἀκούει, ἀφουγκράζεται τὴν καρδιά, ἡ ὁποία κραυγάζει τὴ στιγμὴ ἐκείνη μὲ τοὺς σιωπηλοὺς ἀναστενα­γμούς της: βοᾶ «στεναγμοῖς ἀλαλήτοις» (Ρωμ. η΄ 26).

2. Μέχρι τὴν τελικὴ νίκη

Κατὰ τὴν ἱερὴ ὥρα τῆς προσευχῆς, βέ­βαια, συναντοῦμε κάποτε καὶ ἐμπόδια. Ἴσως αὐτὰ νὰ εἶναι κάποιοι λογισμοὶ ἀμφιβολίας καὶ ἀπελπισίας ποὺ μᾶς ὑ­ποβάλλει ὁ ἐχθρὸς τῆς ψυχῆς: «Δὲν σὲ ἀκούει ὁ Θεός. Ἀδιαφορεῖ. Δὲν ἀξίζεις τὸ ἔλεός του. Σταμάτα νὰ ζητεῖς. Δὲν πρόκειται νὰ γίνει αὐτὸ ποὺ θέλεις». Ἄλλοτε, πάλι, μπορεῖ νὰ εἶναι ἡ σωματική μας κόπωση ἀπὸ τὶς ὑποχρεώσεις τῆς ἡμέρας. Ἡ ἀδυναμία τοῦ σώματος νὰ σταθεῖ ὄρθιο, τὰ μάτια ποὺ κλείνουν ἀπὸ τὸν κόπο, μᾶς παροτρύνουν νὰ ἀναβάλουμε τὴν προσευχή μας γιὰ κάποια ἄλλη στιγμή. Μήπως κι ὁ τυφλὸς τῆς Ἱεριχὼ δὲν συνάντησε ἐμπόδια στὴν προσπάθειά του νὰ ἐκφράσει τὴ φλογερὴ ἱκεσία του στὸν Κύριο; Οἱ παρευρισκόμενοι τοῦ ζήτησαν νὰ σιωπήσει, θεωρώντας ὅτι εἶναι ἀγενὲς ἕνας ζητιάνος νὰ ἀπασχολεῖ μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ τὸν Ἰησοῦ Χριστό. Ὅσο ὅμως ἐκεῖνοι τὸν ἐμπόδιζαν, τόσο ὁ τυφλὸς κραύγαζε μέ μεγαλύτερη ἔνταση.

Ἐδῶ λοιπὸν εἶναι τὸ κρίσιμο σημεῖο. Ὅταν τὰ ἐμπόδια πληθαίνουν καὶ μᾶς προτρέπουν νὰ ἀφήσουμε τὴν προσευχή μας, νὰ σιωπήσουμε, τότε πρέπει νὰ καταβάλλουμε ὅσες δυνάμεις ἔχουν ἀπομείνει στὴν ψυχή μας, νὰ παλεύουμε· καὶ μὲ ἐπιμονή, χωρὶς νὰ ἐγκαταλείπουμε τὴν ἱκεσία μας, μὲ περισσότερη ἔνταση νὰ κραυγάζουμε στὸν πανάγαθο Κύριό μας. Καὶ ὁ Θεὸς τοῦ ἐλέους ­περισσότερο τότε θὰ ἀκούει τὴν κραυ­γὴ τῆς ψυχῆς μας καὶ θὰ μᾶς ἐλεεῖ. Μᾶς τὸ ἔχει ὑποσχεθεῖ ἄλλωστε: «Αἰτεῖτε, καὶ δοθήσεται ὑμῖν, ζητεῖτε, καὶ εὑρήσετε, κρούετε, καὶ ἀνοιγήσεται ὑμῖν» (Ματθ. ζ΄ 7). Μὴν πάψετε δηλαδὴ νὰ ζητεῖτε ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ νὰ κρούετε τὴ θύρα τοῦ ἐλέους του, μέχρι νὰ ἀνοιχθεῖ ἡ θύρα καὶ νὰ ἐκπληρώσει ὁ Θεὸς τὸ αἴτημά σας.

Εἶναι πάλη ἡ προσευχή. Μία ἐναγώνια πάλη τοῦ ἀνθρώπου ποὺ πασχίζει νὰ ἐπικοινωνήσει μὲ τὸν Θεό, τὸν Δημιουργό του· νὰ Τοῦ ἐκφράσει ἄλλοτε τὸν πόνο του κι ἄλλοτε τὴ χαρά του. Κι ὅταν ἡ προσευχὴ τοῦ ἀνθρώπου γίνεται μὲ θερμότητα καὶ ἐπιμονή, τότε Ἐκεῖνος κάμπτει τὸ πλούσιο ἔλεός του. Τότε ἀνοίγουν τὰ μάτια τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου καὶ βλέπει τὸν Θεὸ νὰ ἐνεργεῖ στὴ ζωή του, νὰ συμπορεύεται στὸν δρόμο του.

Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 3 Δεκεμβρίου 2023, ΚΣΤ΄ Κυριακῆς (Ἐφεσ. ε΄ 8-19)

8 ἦτε γάρ ποτε σκότος, νῦν δὲ φῶς ἐν Κυρίῳ· ὡς τέκνα φωτὸς περιπατεῖτε· – 9 ὁ γὰρ καρπὸς τοῦ Πνεύματος ἐν πάσῃ ἀγαθωσύνῃ καὶ δικαιοσύνῃ καὶ ἀληθείᾳ· – 10 δοκιμάζοντες τί ἐστιν εὐάρεστον τῷ Κυρίῳ. 11 καὶ μὴ συγκοινωνεῖτε τοῖς ἔργοις τοῖς ἀκάρποις τοῦ σκότους, μᾶλλον δὲ καὶ ἐλέγχετε· 12 τὰ γὰρ κρυφῆ γινόμενα ὑπ’ αὐτῶν αἰσχρόν ἐστι καὶ λέγειν· 13 τὰ δὲ πάντα ἐλεγχόμενα ὑπὸ τοῦ φωτὸς φανεροῦται· πᾶν γὰρ τὸ φανερούμενον φῶς ἐστι. 14 διὸ λέγει· ἔγειρε ὁ καθεύδων καὶ ἀνάστα ἐκ τῶν νεκρῶν, καὶ ἐπιφαύσει σοι ὁ Χριστός. 15 Βλέπετε οὖν πῶς ἀκρι­βῶς περιπατεῖτε, μὴ ὡς ἄ­σοφοι, ἀλλ’ ὡς σοφοί, 16 ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσι. 17 διὰ τοῦτο μὴ γίνεσθε ἄφρονες, ἀλλὰ συνιέντες τί τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου. 18 καὶ μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ᾧ ἐστιν ἀσωτία, ἀλλὰ πληροῦσθε ἐν Πνεύματι, 19 λαλοῦντες ἑαυτοῖς ψαλ­μοῖς καὶ ὕμνοις καὶ ᾠ­δαῖς πνευματικαῖς, ᾄδον­τες καὶ ψάλλοντες ἐν τῇ καρδίᾳ ὑ­μῶν τῷ Κυρίῳ,

ΕΡΜΗΝΕΙΑ Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ

8 Σκεφθεῖτε τί ἤσασταν στό παρελθόν. Τόσο πολύ εἶχε εἰσχωρήσει μέσα σας ὁ σκοτισμός τῆς ἁμαρτίας, ὥστε εἴχατε μεταβληθεῖ σέ σκοτάδι. Τώρα ὅμως πού ἑνωθήκατε μέ τόν Κύριο γίνατε φῶς. Νά συμπεριφέρεστε λοιπόν σάν παιδιά τοῦ φωτός· σάν ἄνθρωποι πού ὅλη τους ἡ ζωή εἶναι φῶς, καί λάμπουν μέ τήν ἀρετή τους. 9 Ὀφείλετε λοιπόν, ἀφοῦ λάβατε τό Ἅγιον Πνεῦμα, νά ἔχετε φωτεινή διαγωγή. Διότι ὁ καρπός πού παράγει τό Ἅγιον Πνεῦμα στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων πού φωτίζει, φαίνεται ἐξωτερικά μέ κάθε εἴδους ἐκδηλώσεις καλοσύνης καί δικαιοσύνης καί εἰλικρίνειας. 10 Καί νά ἐξετάζετε νά μάθετε τί εἶναι εὐάρεστο στόν Κύριο. 11 Καί νά μή γίνεστε μέ τήν ἀνοχή σας συγκοινωνοί καί συνένοχοι στά ἁμαρτωλά σκοτεινά ἔργα, πού δέν φέρνουν κανέναν ὠφέλιμο καρπό. Ἀντί νά τά σκεπάζετε καί νά τά ἀνέχεσθε, ὀφείλετε μᾶλλον νά τά ἐλέγχετε καί νά τά βγάζετε στό φῶς, ἀποδεικνύοντας πόσο ὀλέθρια εἶναι. 12 Ὁ ἔλεγχος καί ἡ διαφώτιση αὐτή εἶναι ἐπιβεβλημένη καί ὠφέλιμη. Διότι τά ἔργα πού κάνουν κρυφά οἱ ἀπείθαρχοι αὐτοί ἄνθρωποι εἶναι τόσο αἰσχρά, ὥστε καί μόνο τό νά μιλᾶ κανείς γι’ αὐτά φέρνει ντροπή.

 13 Μέ τόν ἔλεγχο ὅμως τά ἔργα αὐτά πού γίνονται κρυφά φανερώνονται. Γίνεται δηλαδή γνωστός ὁ αἰσχρός τους χαρακτήρας καί οἱ ὀλέθριες συνέπειές τους. Κι ὅσοι ἔχουν καλή διάθεση διορθώνονται. Σταματοῦν πλέον νά τά κάνουν καί ἐργάζονται στό ἑξῆς φανερά. Διότι κάθε τι πού δέν φοβᾶται τόν ἔλεγχο καί δέν δυσκολεύεται νά φανερωθεῖ εἶναι φῶς. 14 Ἐπειδή λοιπόν πραγματικά μέ τόν ἔλεγχο ἐπέρχεται διόρθωση στούς καλοδιάθετους, γι’ αὐτό καί τό Ἅγιον Πνεῦμα χρησιμοποιεῖ τόν ἔλεγχο καί φωνάζει σέ κάθε ἁμαρτωλό μέ τό στόμα τῶν προφητῶν τῆς Καινῆς Διαθήκης: Σήκω ἐπάνω ἐσύ πού κοιμᾶσαι τόν ὕπνο τῆς ἁμαρτίας, καί ἀναστήσου ἀπό τή νέκρα καί τό θάνατο στόν ὁποῖο σέ ἔριξε ἡ ἁμαρτία. Καί θά σέ φωτίσει ὁ Χριστός. 

15 Ἔχετε δεχθεῖ κι ἐσεῖς τόν φωτισμό αὐτόν ἀπό τόν Χριστό. Λοιπόν προσέχετε πῶς νά συμπεριφέρεστε μέ κάθε ἀκρίβεια, ὄχι σάν ἄσοφοι καί ἀσύνετοι, ἀλλά ὡς σοφοί καί συνετοί. 16 Νά ἀξιοποιεῖτε πνευματικά κάθε εὐκαιρία καί νά τήν ἁρπάζετε ἀμέσως· ἔτσι θά φαίνεται ἡ σύνεση καί ἡ σοφία σας. Δέν πρέπει νά χάνετε καμία εὐκαιρία, διότι ἐξαιτίας τοῦ κακοῦ πού ἐπικρατεῖ, οἱ ἡμέρες εἶναι γεμάτες σκάνδαλα, καί γι’ αὐτό, ἐνῶ οἱ εὐκαιρίες γιά τό καλό εἶναι σπανιότερες, οἱ ἀφορμές γιά τό κακό εἶναι πολύ περισσότερες. 17 Γι’ αὐτό λοιπόν προσέχετε νά μή γίνεστε ἀνόητοι, ἀλλά νά ἐξετάζετε καί νά κατανοεῖτε σέ κάθε περίπτωση ποιό εἶναι τό θέλημα τοῦ Κυρίου. Κι ἔτσι, ἄν τό ἐφαρμόζετε αὐτό στή ζωή σας, θά γίνεστε πράγματι σοφοί καί συνετοί. 

18 Καί μή μεθᾶτε μέ κρασί. Στή μέθη ὑπάρχει διαφθορά καί ἀσωτία. Ἀλλά νά γεμίζετε μέσα σας μέ Ἅγιον Πνεῦμα. 19 Καί τότε ὁ θεῖος ἐνθουσιασμός πού θά γεμίζει τίς καρ­­διές σας θά ἐξωτερικεύεται. Καί θά λέτε μεταξύ σας ψαλμούς καί ὕμνους καί ὠδές πνευματικές. Θά τρα­­­γουδᾶτε καί θά ψάλλετε στόν Κύριο ὄχι μόνο μέ τό στόμα σας, ἀλλά καί μέ τήν καρδιά σας, πού θά αἰσθάνεται καί θά συμμετέχει σ’ αὐτά πού ψάλλετε.