...

 

Κυριακὴ τοῦ Ἀσώτου 

 Εὐαγγελικὸ καί Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα

 Κυριακῆς 3 Μαρτίου 2024

Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 3 Μαρτίου 2024, τοῦ Ἀσώτου (Λουκ. ιε΄ 11-32)

 Eἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην· ἄνθρωπός τις εἶχε δύο υἱούς. καὶ εἶπεν ὁ νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί· πάτερ, δός μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας. καὶ διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον. καὶ μετ᾿ οὐ πολλὰς ἡμέρας συναγαγὼν ἅπαντα ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακράν, καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως. δαπανήσαντος δὲ αὐτοῦ πάντα ἐγένετο λιμὸς ἰσχυρὸς κατὰ τὴν χώραν ἐκείνην, καὶ αὐτὸς ἤρξατο ὑστερεῖσθαι. 

 καὶ πορευθεὶς ἐκολλήθη ἑνὶ τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης, καὶ ἔπεμψεν αὐτὸν εἰς τοὺς ἀγροὺς αὐτοῦ βόσκειν χοίρους. καὶ ἐπεθύμει γεμίσαι τὴν κοιλίαν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν κερατίων ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι, καὶ οὐδεὶς ἐδίδου αὐτῷ. εἰς ἑαυτὸν δὲ ἐλθὼν εἶπε· πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύουσιν ἄρτων, ἐγὼ δὲ λιμῷ ἀπόλλυμαι! ἀναστὰς πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ ἐρῶ αὐτῷ· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου·

 οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου. καὶ ἀναστὰς ἦλθε πρὸς τὸν πατέρα αὐτοῦ. ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος εἶδεν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη, καὶ δραμὼν ἐ­­­­πέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ υἱός· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου, καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου. εἶπε δὲ ὁ πατὴρ πρὸς τοὺς δούλους αὐτοῦ· ἐξενέγκατε τὴν στολὴν τὴν πρώτην καὶ ἐνδύσατε αὐτόν, καὶ δότε δακτύλιον εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ καὶ ὑποδήματα εἰς τοὺς πόδας, καὶ ἐνέγκαντες τὸν μόσχον τὸν σιτευτὸν θύσατε, καὶ φαγόντες εὐφρανθῶμεν, ὅτι οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη. καὶ ἤρξαντο εὐφραίνεσθαι. ῏Ην δὲ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ὁ πρεσβύτερος ἐν ἀγρῷ· καὶ ὡς ἐρχόμενος ἤγγισε τῇ οἰκίᾳ, ἤκουσε συμφωνίας καὶ χορῶν, καὶ προσκαλεσάμενος ἕνα τῶν παίδων ἐπυνθάνετο τί εἴη ταῦτα. 

ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἥκει καὶ ἔθυσεν ὁ πατήρ σου τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν, ὅτι ὑγιαίνοντα αὐτὸν ἀπέλαβεν. ὠργίσθη δὲ καὶ οὐκ ἤθελεν εἰσελθεῖν. ὁ οὖν πατὴρ αὐτοῦ ἐξελθὼν παρεκάλει αὐτόν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε τῷ πατρί· ἰδοὺ τοσαῦτα ἔτη δουλεύω σοι καὶ οὐδέποτε ἐντολήν σου παρῆλθον, καὶ ἐμοὶ οὐδέποτε ἔδωκας ἔριφον ἵνα μετὰ τῶν φίλων μου εὐφρανθῶ· ὅτε δὲ ὁ υἱός σου οὗτος, ὁ καταφαγών σου τὸν βίον μετὰ πορνῶν, ἦλθεν, ἔθυσας αὐτῷ τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· τέκνον, σὺ πάντοτε μετ᾿ ἐμοῦ εἶ, καὶ πάντα τὰ ἐμὰ σά ἐστιν· εὐφρανθῆναι δὲ καὶ χαρῆναι ἔδει, ὅτι ὁ ἀδελφός σου οὗτος νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ

 11 Καί γιά νά κάνει σαφέστερη καί περισσότερο κατανοητή τήν ἀλήθεια αὐτή, εἶπε καί τήν ἑξῆς παραβολή: Ἕνας ἄνθρωπος, ὁ Θεός δηλαδή, εἶχε δύο γιούς. 12 Ὁ μικρότερος γιός εἰκο­νί­ζει τόν ἀποστάτη ἁμαρτω­λό, πού φεύγει ἀπό τήν ὑπακοή καί τήν προστασία τοῦ ἐπ­ουρανίου Πατρός. Εἶπε λοιπόν ὁ μικρότερος γιός στόν πατέρα του: Πατέρα, δῶσ’ μου τό μερίδιο τῆς περιουσίας πού μοῦ ἀνήκει. Καί ὁ πατέρας μοίρασε καί στούς δυό γιούς τήν περιουσία.

 Ὁ Θεός δηλαδή καί στόν ἁμαρ­τωλό πού θέ­λει νά ζεῖ μακριά ἀπ’ αὐτόν δίνει τά μέ­­σα τῆς συντηρήσεώς του καί ὅλα ἐκεῖνα τά πνευματικά καί ὑλικά χαρίσματα πού θά τόν ἔκαναν πνευματικά εὐτυ­χισμένο, ἐάν αὐτός δέν τά κατασπαταλοῦσε. 13 Ὕστερα ἀπό λίγες μέρες ὁ νεότερος γιός μά­ζεψε ὅλα ὅσα τοῦ ἔδωσε ὁ πατέρας του καί ταξίδεψε σέ χώ­­ρα μακρινή. Ἐκεῖ διασκόρπισε τήν περιουσία του κά­­­νο­­­ντας μιά ζωή ἄσωτη καί ἀκόλαστη. Ἔτσι καί κάθε ἁμαρτωλός ἐξαιτίας τῶν ἁμαρτιῶν του χωρίζεται ἀπό τόν Θεό καί ὁδηγεῖται πολύ μακριά ἀπ’ αὐτόν. Καί μέ τήν κατάχρηση τῶν χαρισμάτων πού τοῦ ἔδωσε ὁ ἐπου­ρά­­νιος Πατήρ ἐξα­χρει­ώ­νε­ται καί διαφθείρεται.

 14 Ὅταν ὁ νεότερος γιός ξόδεψε ὅλα ὅσα εἶχε, ἔ­πεσε με­­γάλη πείνα στή χώρα ἐκείνη, κι αὐτός ἄρχι­σε νά στε­ρεῖ­ται. Κάθε ἁμαρτωλός δηλαδή δέν ἔ­­­χει ἀπεριόριστες ἀ­πο­λαύσεις. Ἀργά ἤ γρήγορα θά αἰ­­­­­σθαν­θεῖ τήν ἀθλι­ό­­τητα καί τό κενό πού δημιουργεῖ στήν καρδιά του ἡ ἄσω­τη ζωή καί ἡ στέρηση τῆς θείας παρη­γοριᾶς.
15 Καί ὁ ἄσωτος γιός ἐξαιτίας τῶν στερήσεων καί τῆς πείνας του πῆγε σ’ ἕναν ἀπό τούς πολίτες ἐκείνης τῆς χώρας, ὁ ὁποῖος τόν προσέλαβε ὡς δοῦλο. Καί τόν ἔστειλε στά χωράφια του νά βόσκει χοίρους, ζῶα δη­­λαδή ἀκάθαρτα, πού προκαλοῦσαν τήν ἀηδία καί τήν ἀποστροφή σ’ ἕναν Ἰουδαῖο, ὅπως ἦταν ὁ νεότερος γιός. Σέ τί ἐξευτελισμό καταντᾶ καί πόσο χάνει τήν ἀξι­­­­­­ο­­πρέπειά του ὁ ταλαίπωρος ἁμαρτωλός! 16 Καί ἐπιθυμοῦσε ὁ νεότερος γιός νά γεμίσει τήν κοιλιά του μέ τά ξυλοκέρατα πού ἔτρωγαν οἱ χοῖροι. Μά κανείς δέν τοῦ ἔδινε, διότι οἱ ὑπηρέτες πού ἔκαναν τή διανομή παρατηροῦσαν μέ προσοχή νά μή μείνουν χωρίς τροφή οἱ χοῖροι.

 17 Σέ κάποια ὅμως στιγμή αὐτός ἦλθε στόν ἑαυτό του ἀπό τή μέθη καί τήν τρέλα τῆς ἁμαρτίας καί εἶπε: Πόσοι μισθωτοί ἐργάτες τοῦ πατέρα μου ἔχουν ἄφθονο καί πε­ρίσσιο ψωμί, ἐνῶ ἐγώ κινδυνεύω νά πεθάνω ἀπό τήν πείνα! Τό πρῶτο βῆμα δηλαδή τῆς μετανοίας τοῦ ἁμαρ­τωλοῦ εἶναι ἡ συναίσθηση τῆς ἀθλιότητός του. 18 Μετά τή συναίσθηση αὐτή ἀκολουθεῖ ἡ σωτηριώ­δης ἀπόφαση. Θά σηκωθῶ, λέει ὁ ἄσωτος, καί θά πάω στόν πατέρα μου καί θά τοῦ πῶ: Πατέρα, ἁμάρτησα στόν οὐρανό. (Διότι ἐκεῖ οἱ ἄγγελοι ἐκτελοῦν μέ εὐλά­βεια τό θεῖο θέλημα, καί ὅπως ὑπακοῦν αὐτοί, ἔτσι ἀξι­­ώνουν καί ὅλα τά κτίσματα νά ὑπακοῦν σ’ αὐτό, καί λυ­­ποῦνται γιά τήν ἀποστασία κάθε ἀνθρώπου). Ἁμάρ­τησα καί σέ σένα, διότι περιφρόνησα τή στοργή σου καί δέν λογάριασα τή λύπη πού δοκίμαζες ὅταν ἔφευ­γα μακριά σου. 19 Δέν εἶμαι πλέον ἄξιος νά ὀνομάζομαι γιός σου. Δέν ζητῶ νά προ­σ­λη­φθῶ οὔτε ὡς μόνιμος δοῦλος σου παραμένοντας διαρκῶς στό σπίτι σου. Κά­νε με σάν ἕναν ἀπό τούς μισθωτούς ἐργάτες σου. 20 Καί ἡ σωτηριώδης ἀπόφαση ἄρχισε νά ἐνεργοποι­εῖ­­ται. Ὁ ἄσωτος σηκώθηκε καί ξεκίνησε νά πάει στόν πα­­τέρα του. Κι ἐνῶ βρισκόταν ἀκόμη μακριά, τόν εἶδε ὁ πατέ­ρας του καί τόν σπλαχνίσθηκε. Ἔτρεξε τότε γιά νά τόν προ­ϋπαντήσει, ἔπεσε στόν τράχηλό του, τόν ἀγκά­λια­σε σφιχτά καί τόν καταφιλοῦσε μέ στοργή. Ὁ Θεός δη­λαδή ὄχι μόνο δέχεται τόν ἁμαρτωλό πού μετανοεῖ καί ἐπιστρέφει κοντά του, ἀλλά καί προτοῦ ἀκόμη πλη­­σι­άσει ὁ ἁμαρτωλός, σπεύδει νά τόν ἀνα­ζη­τή­σει, καί τόν ἀγκαλιάζει μέ στοργή. 21 Ἐνῶ λοιπόν ὁ Πατέρας ἔδειξε τέτοια στοργή κι ἐνῶ ἀκολούθησε μιά τόσο θερμή συνδιαλλαγή, ὁ γιός συ-ν­τε­­τριμμένος ἔκανε τήν ἐξομολόγησή του λέγοντας: Πατέρα, ἁμάρτησα στόν οὐρανό καί σέ σένα καί δέν εἶμαι πλέον ἄξιος νά ὀνομάζομαι γιός σου. 

22 Ὁ πατέρας τότε τόν διέκοψε καί εἶπε στούς δούλους του: Βγάλτε ἔξω τήν πιό καλή φορεσιά ἀπ’ ὅσες ἔχουμε, σάν αὐτή πού φοροῦσε πρίν φύγει ἀπ’ τό σπίτι μου. Κι ἐπειδή αὐτός, στήν κατάσταση πού εἶναι, θά ντρέπεται νά τήν φορέσει, ντύστε τον ἐσεῖς, γιά νά μήν εἶναι πλέον γυμνός καί κουρελιάρης. Καί δῶστε του δαχτυλίδι νά τό φοράει στό χέρι του, ὅπως φοροῦν οἱ κύριοι καί οἱ ἐλεύθεροι. Δῶστε του καί ὑποδήματα στά πόδια του, γιά νά μήν περπατᾶ ξυπόλυτος ὅπως οἱ σκλάβοι. Τόν ἀποκαθιστῶ δηλαδή ὁλοκληρω­τικά στή θέση καί στά δικαιώματα πού εἶχε πρίν ἀσω­τεύ­σει. 23 Καί φέρτε καί σφάξτε ἐκεῖνο ἀπό τά μοσχάρια πού τό τρέφουμε ξεχωριστά γιά κάποια χαρμόσυνη καί ἐξαι­ρε­τική περίσταση. Ἄς φᾶμε λοιπόν, ἄς χαροῦμε καί ἄς πανηγυρίσουμε μέ τραγούδια καί μέ χορούς, 24 διότι ὁ γιός μου αὐτός μέχρι πρίν ἀπό λίγο ἦταν νεκρός, καί ἀναστήθηκε· ἦταν χαμένος, καί βρέθηκε. Καί ἄρχισαν νά εὐφραίνονται. 

25 Ὁ μεγαλύτερος ὅμως γιός, μέ τόν ὁποῖο ἔμοιαζαν οἱ Φαρισαῖοι, ἦταν στό χωράφι. Καί καθώς ἐρ­χόταν καί πλησίαζε στό σπίτι, ἄκουσε ὄργανα καί τραγούδια καί χορούς. 26 Κάλεσε λοιπόν ἕναν ἀπό τούς ὑπηρέτες πού στεκό­ταν ἀπ’ ἔξω, καί ρωτοῦσε νά μάθει τί συμβαίνει, τί τάχα νά σήμαιναν ὅλα αὐτά. 27 Κι αὐτός τοῦ εἶπε: Γύρισε ὁ ἀδελφός σου, καί ὁ πατέρας σου ἔσφαξε τό καλοθρεμμένο μοσχάρι, διότι τοῦ γύρισε πάλι πίσω γερός καί ὑγιής. 28 Ὁ μεγαλύτερος ὅμως γιός θύμωσε καί δέν ἤθελε νά μπεῖ στό σπίτι. (Ἔτσι συμπεριφέρονταν καί οἱ Φαρισαῖοι, πού σκανδαλίζονταν ὅταν ἔβλεπαν τόν Κύριο νά συναναστρέφεται καί νά διδάσκει τούς ἁμαρτωλούς). Ὁ πατέρας του λοιπόν βγῆκε ἔξω καί τόν παρακαλοῦσε μέ τήν ἴδια στοργή πού δέχθηκε τό νεότερο γιό του. 29 Ἀλλά ὁ μεγαλύτερος γιός ἀποκρίθηκε στόν πατέρα του: Τόσα χρόνια εἶμαι στή δούλεψή σου καί ποτέ δέν παράκουσα κάποια προσταγή σου· καί παρόλα αὐτά δέν μοῦ ἔδωσες ποτέ οὔτε ἕνα κατσικάκι γιά νά διασκεδάσω μέ τούς φίλους μου. (Πόσο πλανᾶται ὁ με­γα­λύτερος γιός! Ἐάν ὑπῆρξε τόσο πειθαρχικός στόν πατέρα του, πῶς τώρα τόν παρακούει μέ τέτοιο πεῖσμα; Καί πότε ζήτησε κατσικάκι ἀπό τόν πατέρα του, κι ἐκεῖνος δέν τοῦ ἔδωσε;). 30 Ὅταν ὅμως ἦλθε ὁ προκομμένος αὐτός γιός σου, πού κατασπατάλησε τήν περιουσία σου μέ πόρνες, ἔσφαξες γι’ αὐτόν τό καλύτερο μοσχάρι πού τό εἴχα­με θρε­φτάρι. (Ὁ μεγαλύτερος γιός μεταχειρίστη­κε τήν ἀλαζονική γλώσσα τῶν Φαρισαίων, πού περιφρο­νοῦ­σαν τούς ἁ­μαρτω­λούς καί νόμιζαν ὅτι μόνο αὐτοί ἦταν δίκαιοι καί γι’ αὐτό εἶχαν ἀποκλειστικά δικαιώματα στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ). 

31 Ὁ πατέρας τότε τοῦ ἀπάντησε: Παιδί μου, ἐσύ εἶ­σαι πάντοτε μαζί μου. Κι ὅλα ὅσα ἔχω, δικά σου εἶ­ναι. 32 Ἔπρεπε λοιπόν κι ἐσύ νά εὐφρανθεῖς καί νά χαρεῖς, διότι ὁ ἀδελφός σου αὐτός, γιά τόν ὁποῖο μέ τόση περιφρόνηση μιλᾶς, ἦταν νεκρός, καί ἀναστήθηκε. Ἦταν χαμένος, καί βρέθηκε.

Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 3 Μαρτίου 2024, τοῦ Ἀσώτου (Α΄ Κορ. ς΄ 12-20)

Ἀδελφοί, πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐ πάντα συμφέρει· πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐκ ἐγὼ ἐξουσιασθήσομαι ὑπό τινος. τὰ βρώματα τῇ κοιλίᾳ καὶ ἡ κοιλία τοῖς βρώμασιν· ὁ δὲ Θεὸς καὶ ταύτην καὶ ταῦτα καταργήσει. τὸ δὲ σῶμα οὐ τῇ πορνείᾳ, ἀλλὰ τῷ Κυρίῳ, καὶ ὁ Κύριος τῷ σώματι· ὁ δὲ Θεὸς καὶ τὸν Κύριον ἤγειρε καὶ ἡμᾶς ἐξεγερεῖ διὰ τῆς δυνάμεως αὐτοῦ. οὐκ οἴδατε ὅτι τὰ σώματα ὑμῶν μέλη Χριστοῦ ἐστιν; ἄρας οὖν τὰ μέλη τοῦ Χριστοῦ ποιήσω πόρνης μέλη; μὴ γένοιτο. ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι ὁ κολλώμενος τῇ πόρνῃ ἓν σῶμά ἐστιν; ἔσονται γάρ, φησίν, οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν· ὁ δὲ κολ­λώμενος τῷ Κυρίῳ ἓν πνεῦμά ἐστι. φεύγετε τὴν πορνείαν. πᾶν ἁμάρτημα ὃ ἐὰν ποιήσῃ ἄνθρωπος ἐκτὸς τοῦ σώ­ματός ἐστιν, ὁ δὲ πορνεύων εἰς τὸ ἴδιον σῶμα ἁμαρτάνει. ἢ οὐκ οἴ­δατε ὅτι τὸ σῶμα ὑμῶν ναὸς τοῦ ἐν ὑμῖν Ἁγίου Πνεύματός ἐστιν, οὗ ἔχετε ἀπὸ Θεοῦ, καὶ οὐκ ἐστὲ ἑαυ­τῶν; ἠγοράσθητε γὰρ τιμῆς· δοξά­σατε δὴ τὸν Θεὸν ἐν τῷ σώματι ὑ­μῶν καὶ ἐν τῷ πνεύματι ὑμῶν, ἅτι­νά ἐστι τοῦ Θεοῦ.

 

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Η ΑΣΥΔΟΣΙΑ;

«Πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐκ ἐγὼ ἐξουσιασθήσομαι ὑπό τινος»

Ἡ ἐλευθερία εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ μεγα­λύτε­ρα δῶρα τοῦ Θεοῦ στοὺς ἀνθρώπους. Ἕνα δῶρο ὅμως τὸ ὁποῖο εὔκολα μποροῦμε νὰ στερηθοῦμε, ἂν δὲν κάνουμε σωστὴ χρήση του. Αὐ­τὸ μᾶς τονίζει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὴν ἀποστολικὴ περικοπὴ ποὺ ἀκούσαμε σήμερα: Ὅλα εἶναι στὴν ἐξουσία μου νὰ τὰ κάνω, λέει, ἀλλὰ ἐγὼ δὲν θὰ ἐξουσιασθῶ καὶ δὲν θὰ γίνω δοῦλος σὲ τίποτα.

Ὁ λόγος αὐτὸς μᾶς δίνει μιὰ καλὴ ἀφορμὴ νὰ ἀσχοληθοῦμε μὲ τὸ ἀγαθὸ τῆς ἐλευθερίας καὶ νὰ δοῦμε συγκεκριμένα ποιά εἶναι ἡ ἀληθινὴ ἐλευθερία καὶ πῶς θὰ τὴν ἀπολαμβάνουμε.

1. Ψυχικὴ ἐλευθερία

Ὁ Θεὸς μᾶς χάρισε τὸ μοναδικὸ προνόμιο ποὺ ὀνομάζεται ἐλευθερία, αὐτεξούσιο, καθὼς μᾶς ἔπλασε «κατ᾿ εἰκόνα» του. Μᾶς ἔδωσε τὴ δυνατότητα νὰ ἐπιλέγουμε κατὰ τὴ θέλησή μας, ὄχι μόνο τοὺς ἀνθρώπους ποὺ μᾶς περιβάλλουν, ποὺ μᾶς κυβερνοῦν, ἢ τὸ φαγητὸ ποὺ θὰ φᾶμε, ἀλλὰ κυρίως νὰ ἐπιλέγουμε τὸ ἀγαθὸ ἢ τὸ κακό, τὴν ἀρετὴ ἢ τὴν ἁμαρτία. «Παρέθηκέ σοι πῦρ καὶ ὕδωρ· οὗ ἐὰν θέλῃς, ἐκτενεῖς τὴν χεῖρά σου» (Σ. Σειρ. ιε΄ 16), σημειώνει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ στὴν Παλαιὰ Διαθήκη. Ὁ Θεός ἔβαλε ἐνώπιόν σου φωτιὰ καὶ νερὸ. Ὅπου θέλεις ἐσύ, θὰ ἁπλώσεις τὸ χέρι σου. Μᾶς καλεῖ νὰ Τὸν ἀκολουθήσουμε χωρὶς νὰ μᾶς ἐξαναγκάζει σ᾿ αὐτό. «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν», μᾶς λέει. Σέβεται ἀπόλυτα τὴν ἐλευθερία ποὺ Ἐκεῖνος μᾶς ἔχει χαρίσει.

Τὸ πολύτιμο ὅμως αὐτὸ προνόμιο εὔκολα μποροῦμε νὰ τὸ χάσουμε, ἂν δὲν τὸ χρησιμοποιήσουμε σωστά, ὅπως συνέβη μὲ τὸν ἄσωτο υἱὸ τῆς παραβολῆς τοῦ σημερινοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου, ὁ ὁποῖος ἔκανε κατάχρηση τῆς ἐλευθερίας του καὶ ἀπὸ ἐλεύθερο βασιλόπουλο κατάντησε ἕνας στερημένος δοῦλος. Ἐκεῖ ὁδηγεῖται ὁ ἄνθρωπος ποὺ δὲν ἀξιοποιεῖ σωστὰ τὴν ἐλευθερία του. Ἐξουσιάζεται τελικὰ ἀπὸ αὐτὰ ποὺ νομίζει ὅτι ἔχει δικαίωμα νὰ πράξει. «Πᾶς ὁ ποιῶν τὴν ἁμαρτίαν δοῦλός ἐστι τῆς ἁμαρτίας» (Ἰω. η΄ 34), τονίζει ὁ Κύριος. Ὅποιος ἁμαρτάνει, αἰχμαλωτίζεται στὰ πάθη του, γίνεται δέσμιος τῶν δαιμόνων, δοῦλος τῆς φθορᾶς.

Ἀληθινὰ ἐλεύθερος ἑπομένως εἶναι ὁ ἄνθρωπος ποὺ δὲν εἶναι ὑποδουλωμένος στὴν ἁμαρτία, στὰ πάθη, στὶς ἄσχημες ἕξεις, σὲ κατώτερες ἐξαρτήσεις. Ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς βιώνει τὴ Χάρι τοῦ Θεοῦ, τὴν παρουσία του στὴ ζωή του. Ζεῖ μέσα στὴν πνευματικὴ ἀτμόσφαιρα τοῦ Θεοῦ. «Οὗ τὸ Πνεῦμα Κυρίου, ἐκεῖ ἐλευθερία» (Β΄ Κορ. γ΄ 17), ἐπισημαίνει ὁ θεῖος Ἀπόστολος. Ὅπου εἶναι παρὼν ὁ Θεός, ἐκεῖ ὑπάρχει ἀληθινὴ ἐλευθερία. Πῶς λοιπὸν θὰ ἀπολαμβάνουμε τὸ ὑ­πέροχο αὐτὸ ἀγαθό;

2. Ὁ δρόμος γιὰ τὴν ἐλευθερία

Ὁ δρόμος ποὺ ὁδηγεῖ στὴν ἀληθινὴ ἐλευθερία περνᾶ ἀπὸ τὴ βαθιά μετάνοια. Ὁ ἄσωτος υἱὸς τῆς παραβολῆς ἐλευθερώθηκε πραγματικά, ὅταν μὲ μετάνοια ἐπέστρεψε στὸν σπλαχνικὸ πατέρα του. Καὶ μᾶς διδάσκει μὲ τὸ παράδειγμά του νὰ καταφεύγουμε μὲ μετάνοια στὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, τὸν Ἐλευθερωτὴ τῶν ψυχῶν μας, κάθε φορὰ ποὺ βλέπουμε τὶς ἁλυσίδες τῶν παθῶν νὰ μᾶς πνίγουν. Σ᾿ Ἐκεῖνον ποὺ συνέτριψε τὸν ζυγὸ τῆς δουλείας τοῦ διαβόλου καὶ μᾶς χάρισε τὴν ἀληθινὴ ἐλευθερία τῆς ψυχῆς. «Ἐὰν ὁ υἱὸς ὑμᾶς ἐλευθερώσῃ, ὄντως ἐλεύθεροι ἔσεσθε» (Ἰω. η΄ 36), ἐπιβεβαίωσε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος. Θὰ ἐπισφραγίζεται δὲ ἡ μετάνοιά μας μὲ τὸ ἱερὸ Μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως. Ἐκεῖ ἀπαλλα­σ­­σό­μαστε ἀπὸ τὰ δεσμὰ τῆς ἁμαρτίας, τὴν ἐνοχή, τοὺς ἐλέγχους τῆς συνειδήσεως, τὴν τυραννία τοῦ διαβόλου. Ἀπὸ δοῦλοι γινόμαστε καὶ πάλι ἐλεύθεροι· παιδιὰ τοῦ οὐράνιου Πατέρα.
Ἡ μετάνοια ὅμως εἶναι μόνο ἡ ἀρχή. Χρειάζεται στὴ συνέχεια καὶ ἀγώνας γιὰ νὰ διασφαλίσουμε τὴν ἐλευθερία μας. Ἀπαιτεῖται πόλεμος, πάλη πνευματική. Θὰ ζοῦμε πραγματικὰ ἐλεύθεροι, ὅταν εἴμαστε δοῦλοι τοῦ Θεοῦ· ὑπήκοοι τοῦ οὐράνιου Βασιλιᾶ. «Οὐκ ἔστιν ἐλεύθερος, ἀλλ᾿ ἢ μόνος ὁ Χριστῷ ζῶν» (PG 47, 314), ἐπισημαίνει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Ἐλεύθερος τελικὰ εἶναι μόνο ἐκεῖνος ποὺ ζεῖ κατὰ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ ὑποτάσσεται στὶς θεῖες ἐντολές του. Γιὰ τὴν ἀντίληψη τοῦ κόσμου, βέβαια, ἡ ὑποταγὴ αὐτὴ εἶναι αἰχμαλωσία, περιορισμός, δουλεία. Μέσα ὅμως ἀπὸ αὐτὴ τὴ φαινομενικὴ δουλεία ὁ πιστὸς ζεῖ τὴν ἀληθινή, τὴν «ἐν Χριστῷ» ἐλευθερία.
Ἐλευθερία· ὑπέροχο ἀγαθό! Ἀκριβὸ προνόμιο ποὺ ἀποδεικνύει ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Πολύτιμο δῶρο πού, ἂν δὲν καταλάβει τὴν ἀξία του, τὸ πουλᾶ πολὺ φθηνά. Ἂν ὅμως τὸ συνδυάσει μὲ τὴ λογική, ποὺ ἐπίσης τοῦ ἔχει χαρίσει ὁ Θεός, τότε μπορεῖ νὰ δια­κρίνει τί εἶναι πραγματικὰ ὠφέλιμο γιὰ τὴν ψυχή, τί τελικὰ τὸν συμφέρει, ὥστε νὰ ἐλευθερωθεῖ ἀπὸ κάθε τὶ ποὺ τὸν κρατεῖ δέσμιο στὴ γῆ· νὰ μείνει ἀδούλωτος «ἀπὸ τοῦ νόμου τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου» (Ρωμ. η΄ 2)· ἀδούλωτος ἀκόμη κι ἀπὸ τὸν θάνατο!