...

 

Κυριακὴ τῆς Σταυροπροσκυνήσεως – Εὐαγγελικὸ καί Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα

 Κυριακῆς 7 Ἀπριλίου 2024

Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 7 Ἀπριλίου 2024, Κυριακή Γ΄ Νηστειῶν – Σταυροπροσκυνήσεως (Μάρκ. η΄ 34-θ΄1)

34 Καὶ προσκαλεσάμενος τὸν ὄχλον σὺν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ εἶπεν αὐτοῖς· ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι. 35 ὃς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυ­χὴν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν· ὃς δ᾿ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ἕνεκεν ἐ­­μοῦ καὶ τοῦ εὐαγγελίου, οὗ­τος σώσει αὐτήν. 36 τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρω­πον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; 37 ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀν­­­τάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ; 38 ὃς γὰρ ἐὰν ἐπαισχυνθῇ με καὶ τοὺς ἐμοὺς λόγους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ μοιχαλίδι καὶ ἁμαρτωλῷ, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυνθήσεται αὐτὸν ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀγγέλων τῶν ἁγί­ων.

1 Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι εἰσί τινες τῶν ὧδε ἑστηκότων, οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου ἕως ἂν ἴδωσι τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάμει.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ

34 Τότε ὁ Ἰησοῦς κάλεσε τά πλήθη τοῦ λαοῦ μαζί μέ τούς μαθητές του καί τούς εἶπε: Ἐκεῖνος πού θέλει νά γίνει δικός μου καί νά μέ ἀκολουθεῖ ὡς μαθητής μου, ἄς διακόψει κάθε φιλία καί σχέση μέ τόν διεφθαρμένο ἀπ’ τήν ἁμαρτία ἑαυτό του κι ἄς πάρει τή σταθερή ἀπόφαση νά ὑποστεῖ γιά μένα ὄχι μόνο κάθε θλίψη καί δοκιμασία, ἀλλά ἀκόμα καί θάνατο σταυρικό, καί τότε ἄς μέ ἀκολουθεῖ μιμούμενος τό παράδειγμά μου. 

35 Καί μή διστάσει κανείς νά κάνει τίς θυσίες αὐτές. Δι­ότι ὅποιος θέλει νά σώσει τή ζωή του, θά χάσει τήν πνευματική, εὐτυχισμένη καί αἰώνια ζωή. Ὅποιος ὅμως χάσει καί θυσιάσει τή ζωή του γιά τήν ὁμολογία καί τήν ὑπακοή του σέ μένα καί τό εὐαγγέλιό μου, αὐτός θά σώσει τήν ψυχή του στή μέλλουσα ζωή, ὅπου θά κερδίσει τήν αἰώνια εὐτυχία. 36 Κι ἐκείνη ἡ σωτηρία εἶναι τό πᾶν. Διότι τί θά ὠφελήσει τόν ἄνθρωπο, ἐάν κερδίσει ὅλον αὐτόν τόν ὑλικό κόσμο, καί στό τέλος χάσει τήν ψυχή του; Διότι ἡ ψυχή του, πού εἶναι πνευματική καί αἰώνια, δέν συγκρίνεται μέ κανένα ἀπ’ τά ὑλικά ἀγαθά τοῦ φθαρτοῦ κόσμου. 37 Ἤ, ἐάν ἕνας ἄνθρωπος χάσει τήν ψυχή του, τί μπο­ρεῖ νά δώσει ὡς ἀντάλλαγμα γιά νά τήν ἐξαγοράσει ἀπ’ τήν αἰώνια ἀπώλεια; 

38 Κι ἀσφαλῶς θά χάσει τήν ψυχή του ἐκεῖνος πού δέν θά ὑποστεῖ γιά μένα τίς θυσίες αὐτές. Διότι ὁποιοσδήποτε ντραπεῖ ἐμένα καί τά λόγια μου ἐπηρεασμένος ἀπ’ τίς περιφρονήσεις καί τούς χλευ­ασμούς τῶν ἀνθρώπων τῆς γενιᾶς αὐτῆς πού ἀποστά­τησε ἀπ’ τόν πνευματικό της νυμφίο καί εἶναι ἁμαρτωλή, αὐτόν θά τόν ντραπεῖ καί ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου καί θά τόν ἀποκηρύξει ὡς ξέ­νο, ὅταν θά ἔλθει μέ τούς ἁγίους ἀγγέλους περιβεβλημένος μέ τή δόξα τοῦ Πατρός του.

1 Τούς ἔλεγε ἀκόμη: Σᾶς λέω ἀληθινά ὅτι ὑπάρχουν μερικοί ἀπ’ αὐτούς πού στέκονται ἐδῶ, οἱ ὁποῖοι δέν θά γευθοῦν θάνατο προτοῦ νά δοῦν μετά τήν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος νά καταλύεται ἡ παλαιά θεία τάξη καί διαθήκη μέ τήν καταστροφή τῆς Ἱερουσαλήμ καί τοῦ ναοῦ της καί μέ τόν διασκορπισμό τοῦ Ἰσραήλ· γιά νά θεμελιωθεῖ μέ δύναμη ἀκαταγώνιστη καί ὑπερφυσική ἡ νέα θεία τάξη στόν κόσμο, τήν ὁποία θά ἐκπροσωπεῖ ἡ Ἐκκλησία ὡς ἄλλη βασιλεία τοῦ Θεοῦ πάνω στή γῆ.

Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 7 Ἀπριλίου 2024, Γ΄ Νηστειῶν (Τῆς Σταυροπροσκυνήσεως) (Ἑβρ. δ΄ 14 – ε΄ 6)

Ἀδελφοί, ἔχοντες ἀρχιερέα μέγαν διεληλυθότα τοὺς οὐρανούς, Ἰησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ, κρατῶμεν τῆς ὁμολογίας. οὐ γὰρ ἔχομεν ἀρχιερέα μὴ δυνάμενον συμπαθῆσαι ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν, πεπειρασμένον δὲ κατὰ πάντα καθ᾿ ὁμοιότητα χωρὶς ἁμαρτίας. προσερχώμεθα οὖν μετὰ παρρησίας τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος, ἵνα λάβωμεν ἔλεον καὶ χάριν εὕρωμεν εἰς εὔκαιρον βοήθειαν. Πᾶς γὰρ ἀρχιερεὺς ἐξ ἀνθρώπων λαμβανόμενος ὑπὲρ ἀνθρώπων καθίσταται τὰ πρὸς τὸν Θεόν, ἵνα προσφέρῃ δῶρά τε καὶ θυσίας ὑπὲρ ἁμαρτιῶν, μετριοπαθεῖν δυνάμενος τοῖς ἀγνοοῦσι καὶ πλανωμένοις, ἐπεὶ καὶ αὐτὸς περίκειται ἀσθένειαν· καὶ διὰ ταύτην ὀφείλει, καθὼς περὶ τοῦ λαοῦ, οὕτω καὶ περὶ ἑαυτοῦ προσφέρειν ὑπὲρ ἁμαρτιῶν. καὶ οὐχ ἑαυτῷ τις λαμβάνει τὴν τιμήν, ἀλλὰ καλούμενος ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, καθάπερ καὶ Ἀαρών. οὕτω καὶ ὁ Χριστὸς οὐχ ἑαυτὸν ἐδόξασε γενηθῆναι ἀρχιερέα, ἀλλ᾿ ὁ λαλήσας πρὸς αὐτόν· υἱός μου εἶ σύ, ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε· καθὼς καὶ ἐν ἑτέρῳ λέγει· σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ.

 

ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΕΙΩΔΗΣ ΠΡΟΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

«Σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ»

Κυριακὴ τῆς Σταυροπροσκυνήσε­ως σήμερα καὶ ἡ ἁγία μας Ἐκ­κλησία προβάλλει ἐνώπιόν μας τὸν Σταυρὸ τοῦ Κυρίου μας, τὸ ἱερὸ σύμβολο τῆς θυσίας τοῦ Θεανθρώπου. Στὸ πνεῦμα τῆς ἡμέρας εἶναι καὶ τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα τῆς θείας Λειτουργίας, ἀπὸ τὴν πρὸς Ἑβραίους Ἐπιστολή, ἡ ὁποία ἀποδεικνύει ὅτι στὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ ἑρμηνεύεται ὅλη ἡ Παλαιὰ Διαθήκη. Στὸ τέλος τῆς περικοπῆς ὁ θεῖος Ἀπόστολος ἀναφέρει μιὰ θαυμαστὴ προτύπωση τοῦ Κυρίου. Μᾶς λέει δηλαδὴ ὅτι ὁ Κύριος εἶναι Ἀρχιερέας αἰώνιος «κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ». Ποιός ἦταν, ἀλήθεια, ὁ Μελχισεδὲκ καὶ γιατί προεικονίζει τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό;

1. Τὸ μυστήριο τοῦ Μελχισεδὲκ

Ὁ Μελχισεδὲκ εἶναι μυστηριῶδες πρόσωπο. Βαθὺ μυστήριο καλύπτει τὸ πέρασμά του. Γνωρίζουμε μόνο ὅτι ἦταν «ἱερεὺς τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου» (Γεν. ιδ΄ 17), βασιλιὰς τῆς πόλεως Σαλήμ, δηλαδὴ τῆς Ἱερουσαλήμ, κι ὅτι τὸ ὄνομά του ἑρμηνεύεται ὡς βασιλιὰς δικαιοσύνης καὶ βασιλιὰς εἰρήνης. Παρουσιάζεται ξαφνικά, μία καὶ μοναδικὴ φορά, τότε ποὺ βγῆκε νὰ προϋ­παντή­σει τὸν Πατριάρχη Ἀβραάμ, ὅταν ἐκεῖνος ἐπέστρεφε νικητὴς ἀπὸ τὸν πό­λεμο γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τοῦ ἀνε­ψιοῦ του Λώτ. Ὁ Μελχισεδὲκ τότε πρόσφερε στὸν Ἀβραὰμ «ἄρτους καὶ οἶνον», ὡς τύπο θυσίας, καὶ τὸν εὐλόγησε. Μάλιστα ἦταν τόσο σημαντικὸ πρόσωπο, ὥστε ὁ Ἀβραὰμ γιὰ νὰ τὸν τιμήσει, τοῦ πρόσφερε τὸ ἕνα δέκατο ἀπὸ τὰ πιὸ ἐκλεκτὰ λάφυρά του, γεγονὸς ποὺ δείχνει ὅτι ὁ Μελχισεδὲκ ὡς ἱερέας ἦταν πολὺ ἀνώτερος ἀπὸ τὸν Ἀβραὰμ καὶ τοὺς μετέπειτα ἱερεῖς τοῦ Μωσαϊκοῦ νόμου, οἱ ὁποῖοι ἦταν ἀπόγονοι τοῦ Ἀβραάμ.

Στὸ σημεῖο αὐτὸ τὸ ἱερὸ κείμενο τῆς Γενέσεως σταματᾶ τὴ διήγηση γιὰ τὸν Μελχισεδέκ. Ἀποσιωπᾶ νὰ μᾶς δώσει ἄλλες πληροφορίες γιὰ ἐκεῖνον, καὶ ὄχι τυχαῖα. Δὲν κάνει λόγο γιὰ τοὺς προ­γόνους του. Δὲν γνωρίζουμε οὔτε ἂν εἶχε ἀπογόνους. Δὲν ὑπάρχει καμία ἀναφορὰ στὴ γέννησή του, οὔτε στὸν θάνατό του. Καὶ ἐνῶ ἡ Ἁγία Γραφὴ μᾶς καθιστᾶ πάντοτε γνωστὴ τὴν καταγω­γὴ καὶ τὴ γενεαλογία τῶν σημαντικῶν προσώπων, μνημονεύει μάλιστα καὶ τὸν θάνατό τους, ἐδῶ ἀποσιωπᾶ καὶ τὴν καταγωγὴ καὶ τὸν θάνατο τοῦ Μελχισεδέκ. Φαίνεται σὰν νὰ μὴν ἔχει πατέρα, οὔτε μητέρα, οὔτε γενεαλογία: «ἀ­πάτωρ, ἀμήτωρ, ἀγενεαλόγητος, μή­τε ἀρχὴν ἡμερῶν μήτε ζωῆς τέλος ἔχων… μένει ἱερεὺς εἰς τὸ διηνεκές» (Ἑβρ. ζ΄ 3). Σὰν νὰ μὴν ἔχει ἀρχὴ ἡμερῶν, οὔτε τέλος ζωῆς, μένει δὲ διαρκῶς ἱερέας.

Τί σημαίνουν ὅμως ὅλα αὐτὰ τὰ δυσ­ερμήνευτα στοιχεῖα καὶ τί σχέση ἔχουν μὲ τὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου;

2. Ὁ αἰώνιος Ἀρχιερέας

Ὁ Μελχισεδέκ, ὅπως ἀναφέραμε, προτυπώνει θαυμάσια τὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Εἶναι «ἀ­φωμοιωμένος τῷ υἱῷ τοῦ Θεοῦ», ὅπως ἀναφέρεται στὸ πιὸ πάνω σημεῖο τῆς πρὸς Ἑβραίους Ἐπιστολῆς· δηλαδή, ὅ­μοιος μὲ τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ. Ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ ἀληθινὸς Βασιλιὰς τῆς δικαιοσύνης καὶ τῆς εἰρήνης. «Τῆς εἰρήνης αὐτοῦ οὐκ ἔστιν ὅριον» (Ἡσ. θ΄ 7), ἀναφωνεῖ ὁ προφήτης Ἡσαΐας. Ἐπιπλέον δὲ ὁ Κύριος ὡς Θεάνθρωπος εἶναι «ἀπάτωρ ἐκ μητρός», κατὰ τὴν ἀνθρώπινη φύση του, ἀφοῦ γεννήθηκε ἀπὸ τὴν Παρθένο Μαρία. Εἶναι καὶ «ἀμήτωρ ἐκ πατρός», κατὰ τὴ θεία φύση του, καθὼς ὡς Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ γεννήθηκε μόνο ἀπὸ τὸν Πατέρα. Δὲν ἔχει ἀρχὴ ἡμερῶν, οὔτε τέλος ζωῆς. Εἶναι «ἀγενεαλόγητος», διότι εἶναι Θεὸς ἄναρχος καὶ «μένει ἱερεὺς εἰς τὸ διηνεκές», καθὼς εἶναι Θεὸς ἀΐδιος, παντοτινός· Ἀρχιερέας αἰώνιος.

Εἶναι μάλιστα ἀσυγκρίτως ἀνώτερος ἀπὸ τοὺς ἀρχιερεῖς τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Εἶναι Ἀρχιερέας «κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ». «Οὐ κατὰ τὴν Ἀαρών, τοῦ ἐν μόσχοις καὶ ἄρνασι λατρεύοντος· ἀλλὰ ἄρτῳ καὶ οἴνῳ τὴν τῶν προσκομιζόντων προσφορὰν εἰς τὸ διηνεκὲς προσάγων» (PG 56, 262), ἐπισημαίνει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Ὁ Κύριος δὲν θυσίασε ταύρους καὶ τράγους, ὅπως οἱ ἀρχιερεῖς τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἀλλὰ πρόσφερε τὴ μία ἀπολυτρωτικὴ θυσία γιὰ τὴ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Παρέδωσε τὸν ἴδιο τὸν Ἑαυτό του σὲ θάνατο σταυρικό. Ἔχυσε τὸ ἀτίμητο Αἷμα του ἐπάνω στὸ τιμωρητικὸ ξύλο τοῦ Σταυροῦ. Μάλιστα, πρὶν προσ­φέ­ρει τὴ θυσία αὐτή, παρέδωσε στοὺς Μαθητές του καὶ σὲ ὅλη τὴν Ἐκκλησία τὸ Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας. Ἐκτείνεται ἀπὸ τότε ἡ θυσία τοῦ Γολγοθᾶ στοὺς αἰῶνες, ὑπὸ τὰ εἴδη τοῦ ἄρτου καὶ τοῦ οἴνου, ὅπως προεικονίσθηκαν ἀπὸ τὸν Μελχισεδέκ.

Καθὼς σπεύδουμε σήμερα στοὺς ἱεροὺς ναούς μας νὰ προσκυνήσουμε τὸν Τίμιο Σταυρὸ τοῦ Κυρίου μας, ἐπάνω στὸν Ὁποῖο πρόσφερε τὴν ἀπολυτρωτικὴ θυσία του, ἂς ἀποθέσουμε ἐνώπιόν Του τὸ βάρος τῶν ἁμαρτιῶν μας μὲ τὴν εἰλικρινὴ μετάνοια. Ἂς σπεύσουμε μάλιστα γι’ αὐτὸ στὴν ἱερὰ Ἐξομολόγηση. Τότε θὰ λάβουμε ἀπὸ Ἐκεῖνον, ἀπὸ τὸν αἰώνιο ἀρχιερέα Χριστό, τὸν καθαγιασμένο Ἄρτο καὶ Οἶνο, τὸ Ἄχραντο Σῶμα καὶ τὸ Τίμιο Αἷμα του, «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ εἰς ζωὴν αἰώνιον».