Κυριακὴ ΙA΄ Λουκᾶ – Εὐαγγελικὸ και Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 15 Δεκεμβρίου 2024

 Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 15 Δεκεμβρίου 2024, ΙA΄ Λουκᾶ (Λουκ. ιδ΄ 16-24)

16 ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· ἄν­θρω­πός τις ἐποίησε δεῖ­πνον μέ­γα καὶ ἐκάλεσε πολλούς· 17 καὶ ἀπέστειλε τὸν δοῦλον αὐτοῦ τῇ ὥρᾳ τοῦ δείπνου εἰπεῖν τοῖς κεκλημένοις· ἔρ­χεσθε, ὅτι ἤδη ἕτοιμά ἐστι πάντα. 18 καὶ ἤρξαντο ἀπὸ μιᾶς παραιτεῖσθαι πάντες. ὁ πρῶτος εἶπεν αὐτῷ· ἀγ­ρὸν ἠγόρασα, καὶ ἔχω ἀ­­νάγκην ἐξελθεῖν καὶ ἰδεῖν αὐτόν· ἐρωτῶ σε, ἔχε με παρῃτημένον. 19 καὶ ἕτερος εἶπε· ζεύγη βο­­­ῶν ἠγόρασα πέντε, καὶ πο­­­­­­ρεύομαι δοκιμάσαι αὐτά· ἐρωτῶ σε, ἔχε με παρῃ­τημέ­νον. 20 καὶ ἕτερος εἶπε· γυναῖκα­ ἔγημα, καὶ διὰ τοῦτο οὐ δύ­­ναμαι ἐλθεῖν. 21 καὶ παραγενόμενος ὁ δοῦλος ἐκεῖνος ἀπήγγειλε τῷ κυρίῳ αὐτοῦ ταῦτα. τότε ὀργισθεὶς ὁ οἰκοδεσπότης εἶπε τῷ δούλῳ αὐτοῦ· ἔξ­ελθε ταχέως εἰς τὰς πλατείας καὶ ρύμας τῆς πόλεως,­ καὶ τοὺς πτωχοὺς καὶ ἀνα­πήρους καὶ χωλοὺς καὶ τυ­φλοὺς εἰσάγαγε ὧδε. 22 καὶ εἶπεν ὁ δοῦλος· κύριε, γέγονεν ὡς ἐπέταξας, καὶ ἔτι τόπος ἐστί. 23 καὶ εἶπεν ὁ κύριος πρὸς τὸν δοῦλον· ἔξελθε εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ φραγμοὺς καὶ ἀ­­­νάγκασον εἰσελθεῖν, ἵνα γε­μισθῇ ὁ οἶκός μου. 24 λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι οὐδεὶς τῶν ἀνδρῶν ἐκείνων τῶν κεκλημένων γεύσεταί μου τοῦ δείπνου.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ

16 Ὁ Ἰησοῦς τότε, προκειμένου νά διδάξει ποιές ἀρετές πρέπει νά ἔχει κανείς γιά νά συμμετάσχει στήν αἰώνια εὐφροσύνη τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ, τοῦ εἶπε: Κάποιος ἄνθρωπος ἔκανε μεγάλο βραδινό συμπόσιο καί κάλεσε πολλούς. Ἡ χαρά καί ἡ ἀπόλαυση δηλαδή τῆς αἰώνιας βασιλείας παρομοιάζεται μ’ ἕνα μεγαλοπρεπές δεῖπνο πού ἑτοί­μασε ὁ Θεός. Σ’ αὐτό δέν κάλεσε ἀρχικά ὅλους τούς ἀν­θρώπους, ἀλλά πολλούς, δηλαδή μόνο τούς Ἰου­δαί­ους. 17 Καί τήν ὥρα τοῦ δείπνου ἔστειλε τό δοῦλο του γιά νά πεῖ στούς καλεσμένους: Ἐλᾶτε καί μήν ἀνα­βάλλετε, διότι εἶναι πλέον ὅλα ἕτοιμα. (Σέ κάθε ἐποχή δηλαδή ὁ Θεός ἔστελνε τούς ἀπε­σταλ­μέ­νους του. Καί στό τέλος ἔστειλε τόν Ἰωάννη τόν Βα­πτιστή κι ἔπειτα τόν Υἱό του, ὁ ὁποῖος μέ τήν ἐν­­αν­­θρώπησή του ἔλαβε μορφή δούλου). 18 Τότε ἄρχισαν μεμιᾶς ὅλοι οἱ καλεσμένοι, ὁ ἕνας μετά τόν ἄλλον, σάν νά ἦταν συνεννοημένοι, νά δικαιολογοῦν τήν ἀπουσία τους ἀπό τό δεῖπνο. Ὁ πρῶτος τοῦ εἶπε: Ἔχω ἀγοράσει κάποιο χω­­ρά­φι καί πρέπει νά βγῶ ἔξω καί νά τό δῶ. Σέ πα­ρα­κα­λῶ, θεώρησέ με δικαιολογημένο καί ἀπαλ­λαγ­μέ­νο ἀπό τήν ὑποχρέωση νά ἔλθω. 19 Ἄλλος πάλι τοῦ εἶπε: Ἔχω ἀγοράσει πέντε ζευγάρια βόδια καί πηγαίνω νά τά δοκιμάσω. Σέ παρακαλῶ, συγχώρησε τή δικαιολογημένη ἀπουσία μου. 20 Κι ἕνας ἄλλος τοῦ εἶπε: Εἶμαι νιόπαντρος καί γι’ αὐ­τό δέν μπορῶ νά ἔλθω. Δηλαδή οἱ προσκεκλημένοι ὅλοι ἀπορ­ροφήθηκαν ἀπό τίς βιοτικές καί τίς σαρκικές τους μέριμνες καί ἀδιαφόρησαν γιά τήν πρόσκληση τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος τούς καλοῦσε νά γίνουν μέτοχοι καί κληρονόμοι τῆς βασιλείας του. 21 Ὅταν λοιπόν γύρισε ὁ δοῦλος ἐκεῖνος, διηγήθηκε στόν κύριό του τά ὅσα τοῦ εἶπαν οἱ καλεσμένοι. Τότε ὁ νοικοκύρης θύμωσε καί εἶπε στό δοῦλο του: Βγές γρήγορα στίς πλατεῖες καί στά στενά τῆς πόλεως καί φέρε ἐδῶ μέσα τούς φτωχούς, τούς σακάτηδες, τούς χωλούς καί τούς τυφλούς πού θά βρεῖς ἐκεῖ. Κάλεσε δηλαδή ὅσους εἶναι περιφρονημένοι μεταξύ τῶν Ἰσραηλιτῶν, ἀφοῦ οἱ ἐπίσημοι ἄρχοντες τοῦ Ἰσραήλ ἀρνοῦνται νά δεχθοῦν τή σωτηρία πού τούς προσφέρει ὁ Μεσσίας. 22 Ὕστερα ἀπό λίγο ἐπέστρεψε πάλι ὁ δοῦλος καί εἶπε: Κύριε, ἔγινε ὅπως διέταξες, καί ὑπάρχει ἀκόμη τόπος ἀδειανός στό σπίτι γιά νά προσκληθοῦν κι ἄλ­λοι. 23 Τότε εἶπε ὁ κύριος στό δοῦλο: Βγές ἔξω ἀπ’ τήν πό­­λη στούς δρόμους καί στούς φράχτες τῶν κτημάτων, ὅπου συνήθως μαζεύονται οἱ περιπλανώμενοι, πού δέν ἔχουν σπίτι καί μόνιμη κατοικία. Κι ἐπειδή αὐ­τοί θά δι­στάζουν ἀπό συστολή νά πάρουν μέρος στό δεῖ­πνο μου, παρακίνησέ τους ἐπίμονα νά μποῦν ἐδῶ, γιά νά γε­­μί­­σει τό σπίτι μου. Προσκάλεσε δηλαδή καί τούς ἐθνι­κούς νά πάρουν μέρος στά ἀγαθά τῆς βασιλεί­ας μου. 24 Διότι σᾶς βεβαιώνω ὅτι κανένας ἀπό τούς ἀν­θρώ­πους ἐκείνους πού κάλεσα καί ἀρνήθηκαν τήν πρό­σκλη­σή μου δέν θά καθίσει, ἀλλ’ οὔτε καί θά γευθεῖ τό δεῖ­πνο μου.

  

Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 15 Δεκεμβρίου 2024, ἁγίου Ἐλευθερίου (Β΄ Τιμ. α΄ 8-18)

Τέκνον Τιμόθεε, μὴ ἐπαισχυνθῇς τὸ μαρτύριον τοῦ Κυρίου ἡμῶν μηδὲ ἐμὲ τὸν δέσμιον αὐτοῦ, ἀλλὰ συγκακοπάθησον τῷ εὐαγγελίῳ κατὰ δύναμιν Θεοῦ, τοῦ σώσαντος ἡμᾶς καὶ καλέσαντος κλήσει ἁγίᾳ, οὐ κατὰ τὰ ἔργα ἡμῶν, ἀλλὰ κατ’ ἰδίαν πρόθεσιν καὶ χάριν, τὴν δοθεῖσαν ἡμῖν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ πρὸ χρόνων αἰωνίων, φανερωθεῖσαν δὲ νῦν διὰ τῆς ἐπιφανείας τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χρι­στοῦ, καταργήσαντος μὲν τὸν θάνατον, φωτίσαντος δὲ ζωὴν καὶ ἀφθαρσίαν διὰ τοῦ εὐαγγελίου, εἰς ὃ ἐτέθην ἐγὼ κήρυξ καὶ ἀπόστολος καὶ διδάσκαλος ἐθνῶν. δι’ ἣν αἰτίαν καὶ ταῦτα πάσχω, ἀλλ’ οὐκ ἐπαισχύ­νομαι οἶδα γὰρ ᾧ πεπίστευκα, καὶ πέπεισμαι ὅτι δυνατός ἐστι τὴν παραθήκην μου φυλάξαι εἰς ἐκείνην τὴν ἡμέραν. ὑποτύπωσιν ἔχε ὑγιαι­νόντων λόγων ὧν παρ’ ἐμοῦ ἤκουσας, ἐν πίστει καὶ ἀγάπῃ τῇ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τὴν καλὴν παραθήκην φύλαξον διὰ Πνεύματος Ἁγίου τοῦ ἐνοικοῦντος ἐν ἡμῖν. Οἶδας τοῦτο, ὅτι ἀπεστρά­φησάν με πάντες οἱ ἐν τῇ Ἀσίᾳ, ὧν ἐστι Φύγελλος καὶ Ἑρμογένης. δῴη ἔλεος ὁ Κύριος τῷ Ὀνησιφόρου οἴκῳ, ὅτι πολλάκις με ἀνέψυξε καὶ τὴν ἅλυσίν μου οὐκ ἐπαι­σχύνθη, ἀλλὰ γενόμενος ἐν Ρώμῃ σπουδαιότερον ἐζήτησέ με καὶ εὗρε δῴη αὐτῷ ὁ Κύριος εὑρεῖν ἔλεος παρὰ Κυρίου ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ καὶ ὅσα ἐν Ἐφέσῳ διηκόνησε, βέλτιον σὺ γινώσκεις.

Ο ΠΟΛΥΤΙΜΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ

«Τὴν καλὴν παραθήκην φύλαξον διὰ Πνεύματος Ἁγίου»

Ἡ ἑορτὴ τῶν ἁγίων Προπατόρων τοῦ Χριστοῦ συμπίπτει ἐφέτος μὲ τὴ μνήμη τοῦ ἁγίου ἔνδοξου ἱερομάρτυρα Ἐλευθερίου καὶ τῆς ἁγίας μητέρας του Ἀνθίας. Ἡ ἀποστολικὴ λοιπὸν περικοπὴ τῆς ἡμέρας ἀναγινώσκεται πρὸς τιμὴν τοῦ ἁγίου Ἐλευθερίου καὶ ἀποτελεῖ τμῆμα τῆς Β΄ πρὸς Τιμόθεον ἐπιστολῆς. Μεταξὺ ἄλλων ὁ ἀπόστολος Παῦλος προτρέπει ἐκεῖ τὸν πιστὸ μαθητή του Τιμόθεο νὰ διαφυλάξει «τὴν καλὴν παραθήκην»· τὸν καλὸ καὶ πολύτιμο θησαυρὸ ποὺ τοῦ παρέδωσε. Ἀντίστοιχη παραίνεση δίνει καὶ σ᾿ ἐμᾶς ὁ Ἀπόστολος. Ποιός εἶναι, ἀλήθεια, ὁ θησαυρὸς αὐτὸς καὶ πῶς μποροῦμε νὰ τὸν διαφυλάξουμε; Μὲ αὐτὰ θὰ ἀσχοληθοῦμε στὴ συνέχεια.

1. Ἡ «παραθήκη»

Ἡ καλὴ αὐτὴ «παραθήκη» δὲν εἶναι θησαυρὸς ὑλικός, ἀλλὰ πνευματικός· ἀσυγκρίτως ἀκριβότερος καὶ ὑπεροχότερος ἀπὸ κάθε ὑλικὸ πλοῦτο. Εἶναι ἡ θεία διδασκαλία, τὴν ὁποία ὁ ἀπόστολος Παῦλος παρέδωσε στὸν Τιμόθεο· τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο, ἡ ἀληθινὴ πίστη στὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό· ἡ μόνη ἀλήθεια, ἡ ὁποία ὁδηγεῖ τὸν ἄνθρωπο στὴν αἰώνια σωτηρία. Μὲ τὸν πνευματικὸ αὐτὸ θησαυρὸ δὲν ἀγοράζει κανεὶς τὴ γῆ, οἰκόπεδα καὶ σπίτια, ποὺ ἔχουν ἀξία γιὰ 20, 40 ἢ 80 χρόνια. Μὲ τὸν θησαυρὸ αὐτὸ ἐξαγοράζει κανεὶς τὸν οὐρανό, τὴν αἰωνιότητα. Μέσα στὴν «παραθήκην» αὐτὴ δὲν βρίσκει κανεὶς χρυσάφι, οὔτε ἀκριβὰ μαργαριτάρια. Ἀνακαλύπτει ἐκεῖ τὸν «πολύτιμον μαργαρίτην» (Ματθ. ιγ΄ 46), τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ ἑνώνεται μαζί Του.

Αὐτὸ τὸν ἀτίμητο θησαυρὸ ἔπρεπε νὰ διαφυλάξει ὁ Τιμόθεος. Εἶχε μάλιστα εὐθύνη μεγάλη νὰ τὸν διαφυλάξει ἀσφαλή, διότι ὁ Τιμόθεος εἶχε τοποθετηθεῖ Ἐπίσκοπος στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἐφέσου. Δὲν ἦταν δὲ λίγοι τότε αὐτοὶ ποὺ ἐπιβουλεύονταν τὴν ἀληθινὴ πίστη καὶ ἐπιζητοῦσαν νὰ συλήσουν καὶ νὰ σκορπίσουν τὸν θησαυρὸ αὐτό, ὅπως γιὰ παράδει­γμα οἱ ψευδοδιδάσκαλοι καὶ οἱ εἰδωλολάτρες. Γι᾿ αὐτὸ ἀντίστοιχη προτροπὴ τοῦ ἀπευθύνει καὶ ἀλλοῦ ὁ θεῖος Ἀπόστολος: «Ὦ Τιμόθεε, τὴν παρακαταθήκην φύλαξον» (Α΄ Τιμ. ϛ΄ 20). Κράτησε μὲ κάθε θυσία, Τιμόθεε, ἀκέραιο τὸν πολύτιμο θησαυρὸ τῆς ἀληθινῆς πίστεως ποὺ σοῦ παρέδωσα.

2. Ἄνθρωποι τοῦ Πνεύματος

Τὸν πολύτιμο αὐτὸ θησαυρὸ ἔχει ἐμπιστευθεῖ καὶ σ’ ἐμᾶς ὁ Κύριος. Μᾶς ἔχει κάνει τὸ ἀκριβὸ αὐτὸ δῶρο, νὰ γνωρίσουμε τὴν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου. Μᾶς ἀξίωσε δὲ νὰ γίνουμε μέλη τῆς ἁγίας του Ἐκκλησίας, τὴ στιγμὴ ποὺ οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι πορεύονται στὰ τυφλά, στὴν ἔρημο τῆς ἄγνοιας καὶ τῆς πλάνης. Μᾶς χάρισε λοιπὸν τὸν θησαυρὸ τῆς ἀληθινῆς γνώσεως· τῆς ἀληθινῆς πίστεως.

Ὑπάρχει ὅμως ὁ κίνδυνος νὰ χάσουμε τὸν θησαυρὸ αὐτό. Διότι προσπαθεῖ νὰ μᾶς τὸν κλέψει ὁ διάβολος. Τὸν διασκορπίζει μὲ τὸ κοσμικὸ φρόνημα. Δυστυχῶς παρατηρεῖται αὐτὸ στὶς ἡμέρες μας. Πολλοὶ ἄνθρωποι ἐπηρεάζονται ἀπὸ τὴν ἐκκοσμίκευση καὶ νοθεύουν τὸν αἰώνιο λόγο τοῦ Κυρίου, προκειμένου νὰ μὴν τοὺς δυσκολεύει ἡ ἐφαρμογή του· νὰ μὴν ἐλέγχει τὶς ἄνομες πράξεις τους. Φέρνουν ἔτσι τὸ Εὐαγγέλιο στὰ μέτρα τους· περιφρονοῦν τὴν «παραθήκην» τοῦ Χριστοῦ.

Γιὰ νὰ διαφυλάξουμε λοιπὸν ἀσφαλὴ τὸν θησαυρὸ αὐτό, πρέπει νὰ εἴμαστε ἄνθρωποι τοῦ Πνεύματος· νὰ κατοικεῖ μέσα μας τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Μᾶς τὸ εἶπε ξεκάθαρα σήμερα ὁ θεόπνευστος Ἀπόστολος: «τὴν καλὴν παραθήκην φύλαξον διὰ Πνεύματος Ἁγίου τοῦ ἐνοικοῦντος ἐν ἡμῖν». Φύλαξε, δηλαδή, τὸν θησαυρὸ τῆς εὐαγγελικῆς διδασκαλίας μὲ τὴ Χάρι, τὴν ἐνίσχυση καὶ τὸν φωτισμὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τὸ Ὁποῖο κατοικεῖ μέσα σου. Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀνίκητη δύναμή μας: ἡ Χάρις τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Αὐτὸ μᾶς φωτίζει καὶ μᾶς καθοδηγεῖ. Ἑπομένως εἶναι ἀπαραίτητο νὰ εἶναι τέτοιες οἱ πράξεις μας, τέτοια ἡ ζωή μας, ὥστε νὰ κατοικεῖ μέσα μας τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Ὅταν, ἀντίθετα,Π μὲ τὶς ἐπιλογές μας ἀπομακρύνουμε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ὅταν χαλαρώνουμε στὸ ἦθος μας, τότε ὑπάρχει ὁ κίνδυνος νὰ παρεκκλίνουμε καὶ στὰ θέματα τῆς πίστεως, νὰ νοθεύσουμε σταδιακὰ καὶ τὸ δόγμα. Δόγμα καὶ ἦθος εἶναι ἀλληλένδετα στὴν πνευματικὴ ζωή.

Αὐτὴ τὴν «καλὴν παραθήκην», αὐτὸ τὸν ἀκριβὸ θησαυρὸ κράτησε ἀκέραιο ὁ ἅγιος Ἐλευθέριος ποὺ σήμερα ἑορτάζουμε. Ὡς Ἐπίσκοπος Ἰλλυρικοῦ ἐργάσθηκε ἀκάματα στὸν ἀμπελώνα τοῦ Κυρίου καὶ προσείλκυσε πολλοὺς εἰδωλολάτρες στὴν ἀληθινὴ πίστη. Ἡ φήμη τῆς ἀρετῆς του ἔφθασε μέχρι τὴ Βρετανία, στὴν ὁποία ὁ Ἅγιος ἀπέστειλε ἱεραποστόλους, γιὰ νὰ κατηχήσουν καὶ νὰ βαπτίσουν πολλοὺς ἀνθρώπους. Ὅταν δὲ ἔγινε γνωστὴ ἡ δράση του, συνελήφθη καὶ ὁδηγήθηκε στὸν αὐτοκράτορα Σεπτίμιο Σεβῆρο, σκληρὸ διώκτη τῶν Χριστιανῶν. Ἐκεῖ ὁ Ἐλευθέριος, χωρὶς νὰ ὑποχωρήσει, ὁμολόγησε τὸν Χριστό, ὑπέμεινε φρικτὰ βασανιστήρια καὶ ἀξιώθηκε νὰ στεφθεῖ μὲ τὸ στεφάνι τοῦ Μάρτυρος μαζὶ μὲ τὴ μητέρα του ἁγία Ἀνθία. Εἴθε μὲ τὶς πρεσβεῖες τους νὰ διαφυλάξουμε κι ἐμεῖς «τὴν καλὴν παραθήκην», τὴν ὁποία μᾶς ἐμπιστεύθηκε ὁ Κύριος, καὶ ν᾿ ἀπολαύσουμε τὴν αἰώνια χαρὰ τῆς Βασιλείας του.