...

 

Κυριακὴ τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Δ΄ Οἰκ. Συνόδου 

Εὐαγγελικὸ  καί Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα 

Κυριακῆς 14 Ἰουλίου 2024

Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 14 Ἰουλίου 2024, Τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Δ΄ Οἰκ. Συνόδου (Ματθ. ε΄ 14-19)

14 Ὑμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου. οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειμένη· 15 οὐδὲ καίουσι λύχνον καὶ τιθέασιν αὐτὸν ὑπὸ τὸν μόδιον, ἀλλ᾿ ἐπὶ τὴν λυχνίαν, καὶ λάμπει πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ. 16 οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς. 17 Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι, ἀλλὰ πληρῶσαι. 18 ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν, ἕως ἂν παρέλθῃ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ, ἰῶτα ἓν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου ἕως ἂν πάντα γένηται. 19 ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτω τοὺς ἀνθρώπους, ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν· ὃς δ᾿ ἂν ποιήσῃ καὶ διδάξῃ, οὗ-τος μέγας κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ

14 Ἐσεῖς εἶστε τό φῶς τοῦ κόσμου, διότι ἔχετε προορισμό μέ τό φωτεινό σας παράδειγμα καί μέ τά λόγια σας πού μεταδίδουν τό φῶς τῆς ἀλήθειας νά φωτίζετε τούς ἀνθρώπους πού βρίσκονται στό σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας καί τῆς πλάνης. Μιά πόλη πού βρίσκεται πάνω σέ βουνό δέν εἶναι δυνατόν νά κρυφτεῖ. Ἔτσι καί ἡ δική σας ζωή θά γίνεται ἀντιληπτή ἀπ’ ὅλους. 15 Οὔτε οἱ ἄνθρωποι ἀνάβουν λυχνάρι γιά νά τό βάλουν κάτω ἀπ’ τόν κάδο μέ τόν ὁποῖο μετροῦν τό σιτάρι. Ἀλλά τό τοποθετοῦν πάνω στό λυχνοστάτη κι ἔτσι φωτίζει μέ τή λάμψη του ὅλους ὅσους εἶναι μέσα στό σπίτι. 16 Ἔτσι σάν λυχνάρι πού εἶναι σωστά τοποθετημένο ἄς λάμψει τό φῶς τῆς ἀρετῆς σας μπροστά στούς ἀνθρώπους· γιά νά δοῦν τά καλά σας ἔργα καί νά δοξάσουν γιά τά ἐνάρετα καί ἅγια παιδιά του τόν Πατέρα σας, ὁ ὁποῖος εἶναι βέβαια παρών παντοῦ, ἀλλά κυρίως φανερώνει τήν παρουσία του στούς οὐρανούς. 17 Μή νομίσετε ὅτι ἦλθα γιά νά καταργήσω καί ν’ ἀκυρώσω τόν ἠθικό νόμο τοῦ Μωυσῆ ἤ τήν ἠθική διδασκαλία τῶν προφητῶν. Δέν ἦλθα νά τά καταργήσω αὐτά, ἀλλά νά τά συμπληρώσω καί νά σᾶς τά παραδώσω τέλεια. 18 Διότι ἀληθινά σᾶς λέω καί μέ κάθε ἐπισημότητα σᾶς διαβεβαιώνω ὅτι ὅσο παραμένει καί δέν καταστρέφεται ὁ οὐρανός καί ἡ γῆ, οὔτε ἕνα γιῶτα ἤ ἕνα κόμμα, οὔτε δηλαδή ἡ πιό μικρή ἀπό τίς ἐντολές δέν θά παραπέσει ἀπό τό Νόμο καί δέν θά χάσει τό κύρος της, μέχρι νά ἐπαληθευθοῦν καί νά ἐκπληρωθοῦν ὅλα ὅσα διατάζει ὁ Νόμος· καί θά ἐκπληρωθοῦν μέ τά γεγονότα τῆς ζωῆς μου ὅσα λέχθηκαν προφητικῶς, ἀλλά καί μέ τή ζωή τῶν γνήσιων μαθητῶν μου, οἱ ὁποῖοι θά τηροῦν ὅλες τίς ἐντολές τοῦ Νόμου μέ ἀκρίβεια. 19 Ἀφοῦ λοιπόν οἱ ἐντολές ἔχουν κύρος καί ἰσχύ ἀκα-τάλυτη, ὁποιοσδήποτε παραβεῖ μία κι ἀπό ἐκεῖνες ἀκόμη τίς ἐντολές μου πού φαίνονται πολύ μικρές καί διδάξει ἔτσι τούς ἀνθρώπους, νά τίς θεωροῦν δηλαδή μικρές κι ἀσήμαντες, θά κηρυχθεῖ ἐλάχιστος καί τελευταῖος στή βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Ἐκεῖνος ὅμως πού θά ἐφαρμόσει ὅλες ἀνεξαιρέτως τίς ἐντολές καί θά διδάξει καί τούς ἄλλους νά τίς τηροῦν, αὐτός θά ἀνακηρυχθεῖ μεγάλος στή βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Κι αὐτές λοιπόν τίς ἐντολές πού οἱ γραμματεῖς καί οἱ Φαρισαῖοι παραμερίζουν μέ τίς ἀνθρώπινες παραδόσεις τους, πρέπει νά τίς προσέχετε καί νά τίς ἐφαρμόζετε.

Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 14 Ἰουλίου 2024, Τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου (Τίτ. γ΄ 8-15)

Τέκνον Τίτε, πιστὸς ὁ λό­­γος· καὶ περὶ τούτων βούλομαί σε διαβε­βαι­­­­­οῦ­σθαι, ἵνα φροντίζωσι καλῶν ἔργων προΐστασθαι οἱ πε­­πι­­στευ­­κότες τῷ Θεῷ. ταῦτά ἐστι τὰ καλὰ καὶ ὠφέλιμα τοῖς ἀνθρώποις· μωρὰς δὲ ζη­­τήσεις καὶ γενεαλογίας καὶ ἔ­ρεις καὶ μά­χας νομικὰς περιίστασο· εἰ­σὶ γὰρ ἀνωφελεῖς καὶ μάται­οι. αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραι­τοῦ, εἰδὼς ὅτι ἐξέ­στραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατάκριτος. Ὅταν πέμψω Ἀρτεμᾶν πρός σε ἢ Τυχικόν, σπούδασον ἐλθεῖν πρός με εἰς Νικόπολιν· ἐκεῖ γὰρ κέκρικα παραχειμάσαι. Ζηνᾶν τὸν νομικὸν καὶ Ἀπολλὼ σπουδαίως πρόπεμψον, ἵνα μηδὲν αὐτοῖς λείπῃ. μανθανέτωσαν δὲ καὶ οἱ ἡμέτεροι καλῶν ἔργων προΐστασθαι εἰς τὰς ἀναγκαίας χρείας, ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι. Ἀσπάζονταί σε οἱ μετ᾿ ἐμοῦ πάντες. ἄσπασαι τοὺς φιλοῦντας ἡμᾶς ἐν πίστει. Ἡ χάρις μετὰ πάντων ὑμῶν· ἀμήν.

 

ΜΕ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΧΑΡΙΤΟΣ

«Ἡ χάρις μετὰ πάντων ὑμῶν»

Μὲ τὴν εὐχὴ αὐτὴ κλείνει τὴν ἐπιστολή του πρὸς τὸν μαθητή του Τίτο ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Ἀφοῦ προηγουμένως τοῦ εἶχε ἐπισημάνει τὶς ὑποχρεώσεις του ὡς ἐπισκόπου καὶ τοῦ εἶχε δώσει τὶς ἀπαραίτητες νουθεσίες, τοῦ παραθέτει τώρα καὶ τὸ σημαντικότερο ἐφόδιο, τὴ Χάρι τοῦ Θεοῦ. Ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ νὰ εἶναι μὲ ὅλους σας, τοῦ γράφει. Ὁ λόγος αὐτὸς τοῦ θείου Ἀποστόλου μᾶς δίνει σήμερα μιὰ καλὴ εὐκαιρία νὰ δοῦμε τί εἶναι ἡ θεία Χάρις καὶ πῶς θὰ τὴν ἀποκτήσουμε.

1. Τί εἶναι ἡ θεία Χάρις

Ἡ θεία Χάρις εἶναι ἡ λυτρωτικὴ ἐνέργεια ποὺ ἀπορρέει ἀπὸ τὴ σταυρικὴ θυσία τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἡ δωρεά του, ἡ θεία βοήθειά του. Προσφέρεται πλούσια ἀπὸ τὸν πολυεύσπλαχνο Θεὸ στὸν ἄνθρωπο. Ἐπισκιάζει τὸν πιστό, τὸν παρηγορεῖ, τὸν ἐνισχύει, τὸν ἐνθαρρύνει στὸν πνευματικό του ἀγώνα, τὸν ἀποσπᾶ ἀπὸ τὰ πρόσκαιρα τῆς ἐπίγειας ζωῆς καὶ τὸν στρέφει πρὸς τὰ οὐράνια. Τόν μεταβάλλει μὲ τρόπο μυστικὸ καὶ τὸν ἐξαγιάζει, ὥστε νὰ κληρονομήσει τὴν αἰώνια σωτηρία.

Μὲ τὴ συνδρομὴ τῆς Χάριτος ἑλκύεται ὁ ἄν­θρωπος στὸν Θεὸ καὶ ξεκινᾶ τὸν ἀγώνα του. Αὐτὴ τὸν ἐνισχύει νὰ παλέψει μὲ τὶς ἀδυναμίες του καὶ τοὺς πειρασμοὺς ποὺ τοῦ βάζει ὁ διάβολος. Στὴ θεία Χάρι ὀφείλεται καὶ ἡ τελείωσή του, ὁ ἐξαγιασμός του. «Ὁ Θεός ἐστιν ὁ ἐνεργῶν ἐν ὑμῖν καὶ τὸ θέλειν καὶ τὸ ἐνεργεῖν ὑπὲρ τῆς εὐδοκίας» (Φιλιπ. β΄ 13), γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Δηλαδή, ὁ Θεὸς μὲ τὴ Χάρι του μᾶς δίνει καὶ τὴν ἀγαθὴ θέληση γιὰ τὴ σωτηρία μας, ἀλλὰ καὶ τὴ δύναμη γιὰ νὰ τὴν ἐπιτύχουμε καὶ νὰ εὐαρεστήσουμε ἐνώπιόν Του.

Χωρὶς αὐτὴν ὁ ἄνθρωπος ἀδυνατεῖ νὰ ἐπικοινωνήσει μὲ τὸν Θεό, νὰ κατανοήσει τὶς θεῖες ἀλήθειες τοῦ Εὐαγγελίου του. Εἶναι ἀνίκανος ἀπὸ μόνος του νὰ ὑποτάξει τὰ πάθη του, νὰ ἀντισταθεῖ στὸν ἑαυτό του, ποὺ ρέπει πρὸς τὴν ἁμαρτία, νὰ κρατήσει τὴν καθαρότητά του, νὰ μετανοήσει γιὰ τὶς πτώσεις του. Κάθε καλὸ ποὺ συμβαίνει στὸν ἄνθρωπο εἶναι καρπὸς τῆς θείας Χάριτος. «Ἀμήχανον ἀνθρώπου ψυχὴν κατορθῶσαί τι τῶν ἀγαθῶν, μὴ τῇ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τετειχισμένην χάριτι» (PG 74, 264), ἐπισημαίνει ὁ ἅγιος Κύ­ριλλος Ἀλεξανδρείας. Δηλαδή, εἶναι ἀδύνατον γιὰ τὸν ἄνθρωπο νὰ κατορθώσει ἔστω καὶ ἕνα ἀγαθὸ ἔργο, ἂν δὲν εἶναι θωρακισμένος μὲ τὴ Χάρι τοῦ Θεοῦ. Πῶς λοιπὸν θὰ ἀποκτήσουμε τὸ οὐράνιο αὐτὸ δῶρο;

2. Πῶς θὰ τὴν ἀποκτήσουμε

Κοντά μας εἶναι ἡ πηγὴ τῆς θείας Χάριτος. Πλούσια μᾶς προσφέρεται μέσα στὴν ἁγία μας Ἐκκλησία. Αὐτὴ εἶναι ἡ ταμιοῦχος τῆς Χάριτος. Δωρεὰν μᾶς χαρίζεται, χωρὶς νὰ τὸ ἀξίζουμε. Ἀρκεῖ μόνο νὰ συνειδητοποιήσουμε τὴν ἀδυναμία μας, τὴ μικρότητά μας. Νὰ κατανοήσουμε ὅτι χωρὶς τὴ Χάρι τοῦ Θεοῦ δὲν μποροῦμε νὰ κατορθώσουμε τίποτε ἀπὸ μόνοι μας. «Χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν» (Ἰω. ιε΄ 5), βεβαιώνει ὁ Κύριος.

Αὐτὸ σημαίνει πιὸ πρακτικὰ νὰ ταπεινωθοῦμε ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ καταφύγουμε στὴ δική του βοήθεια. Νὰ σπεύσουμε στὴν Ἐκκλησία μας, νὰ μετέχουμε στὰ ἱερὰ Μυστήρια, στὴν ἱερὴ Ἐξομολόγηση καὶ μὲ τὴν ἄδεια τοῦ πνευματικοῦ καὶ τὴν κατάλληλη προετοιμασία στὴ θεία Εὐχαριστία, ὅπου ὄχι ἁπλῶς δεχόμαστε τὴ θεία Χάρι, ἀλλὰ ἑνωνόμαστε μὲ τὸν ἴδιο τὸν Χαριτοδότη Χριστό. Νὰ εἶναι ἀνελλιπὴς ἡ μετοχή μας στὴ θεία Λειτουργία, ὅπου ἀνοίγουν οἱ κρουνοὶ τῆς Χάριτος.

Νὰ ταπεινωθοῦμε ὅμως καὶ ἐνώπιον τῶν ἀδελφῶν μας. Ὅπου ὑπάρχει ἀλαζονεία καὶ ὑπερηφάνεια, ἀπωθεῖται ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ. «Ὁ Θεὸς ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δὲ δίδωσι χά­ριν» (Ἰακ. δ΄ 6). Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ταπεινώνεται, πλέει μέσα στὸ πέλαγος τῆς θείας Χάριτος. Σὲ κάθε του βῆμα αἰ­σθάνεται τὸ παντοδύναμο χέρι τοῦ Θεοῦ νὰ τὸν κρατεῖ καὶ νὰ τὸν ὁδηγεῖ, ἀκόμη κι ὅταν οἱ ἄνεμοι τοῦ κακοῦ εἶναι βίαιοι. Βλέπει τὴ θεία εὐλογία στὴν οἰκογένεια, στὴν ἐργασία, στὴν καθημερινή του ζωή.

Κατὰ τὴ σημερινὴ Κυριακὴ ἑορτάζουμε τὴ μνήμη τῶν ἁγίων Πατέρων ποὺ συγκρότησαν τὴν Δ΄ Οἰκουμενικὴ Σύν­οδο στὴ Χαλκηδόνα τῆς Μικρᾶς Ἀσίας τὸ 451, γιὰ νὰ καταπολεμήσουν τὶς φοβερὲς αἱρέσεις τοῦ Νεστοριανισμοῦ καὶ τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ. Οἱ θεοφόροι Πατέρες ἀγωνίσθηκαν βασισμένοι στὴ Χάρι τοῦ Θεοῦ. Αὐτὴ ἦταν ἡ μυστικὴ δύναμή τους. Σήκωσαν στοὺς ὤμους τους τὴν Ἐκκλησία. Διασφάλισαν τὸ ὀρθὸ δόγμα σ᾿ αὐτήν. Κράτησαν καθαρὴ καὶ ἀνόθευτη τὴν πηγὴ τῆς Χάριτος, ὥστε νὰ καταφεύγουμε κι ἐμεῖς στὴν πηγὴ αὐτή, στὴν ἁγία μας Ἐκκλησία, νὰ δεχόμαστε τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ καὶ μὲ τὴ βοήθειά του νὰ ἀξιωθοῦμε ν᾿ ἀπολαύσουμε τὴν αἰώνια σωτηρία.