Τετάρτη 13 Μαρτίου 2013

Έθιμα της Τυρινής Εβδομάδας.



Η εβδομάδα πριν από τη Δευτέρα της Καθαράς ονομάζεται της Τυρινής (Τυροφάγου) διότι στη διάρκεια της η Εκκλησία απαγορεύει την κατανάλωση κρέατος αλλά επιτρέπει την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων. Με τον τρόπο αυτό οι πιστοί εισέρχονται ομαλά στη μεγάλη περίοδο της νηστείας πριν από το Πάσχα.
Μετά την κρεατοφαγία, ακολουθεί η εβδομάδα της Τυρινής εβδομάδα, με αποκορύφωμα τον εορτασμό της Τυρινής Κυριακής. Την εβδομάδα αυτή εξαφανίζονται από τα σπίτια όλα τα κρεατικά. Οι τσομπάμπηδες, μοίραζαν παλιότερα, το γάλα στους χωριανούς για να φτιάχνουν τις ξυπόλιτες γαλοτόπιτες, τις μακαρονόπιτες και τυρόπιτες.
  • Το Σάββατο της Τυρινής οι γυναίκες φτιάχνουν τα ψυχούδια. Μικρά στρογγυλά ψωμάκια με τη σφραγίδα στη μέση, σαν πρόσφορο. Την ημέρα αυτή μαζεύονται και τα παιδιά στα νεκροταφεία κρατώντας ένα ψυχούδι και λένε:
  • «Είδαμε δεν είδαμε. Θεός συγχωρεί τα, του περσινούς, τους φετινούς και τους απολησμονημένους». «Νουνό προς Νουνό, Θεός συγχωρέσει».
«Κυράκα μας προς κυράκα μας Θεός συγχωρέσει».
Οι γυναίκες μαζί με τα ψυχούδια, έχουν ένα σίδερο (τα παλιά του σιδερώματος) με αναμμένα κάρβουνα, για να ρίξουν μαζί με λιβάνι, επάνω στο μνήμα. Στις ψυχές προτού φύγουν θα αφήσουν ψυχούδια μουσκεμένα με κρασί.
  • Ιδιαίτερη έμφαση δίνουν σε όλα την Κυριακή της Τυρινής. Το πρωί είναι ο καθιερωμένος εκκλησιασμός. Το μεσημέρι το τραπέζι περιλαμβάνει, πρώτα το τυροζούμι (αραιή άλμη για τους Χαβαραίους) βακαλάο, πλακί ή ψητό με σκορδαλιά. Συνοδευόταν από τη ξυπόλιτη γαλατόπιτα. Το βράδυ, ετοίμαζαν μακαρόνια με μπόλικη μυζήθρα και με χοιρινό λίπος που συνοδευόταν από τηγανητό βακαλάο και κρασί.
  • Το πρώτο μακαρόνι τα κορίτσια το έβαζαν κάτω από το μαξιλάρι τους για να δουν ποιον θα παντρευτούν.
  • Έτρωγαν την γαλατόπιτα ανάμεσα σε όλα, με ευχές «καλή Σαρακοστή» και «ανάπαυση στις ψυχές των πεθαμένων».
  • Το γλέντι τελειώνει με το ψήσιμο των αυγών στη θράκα ή στη χόβολη, ένα για τον καθένα αλλά και για κάθε ζωντανό στο σπίτι. Μερικά «ιδρώνουν» και μερικά σπάνε, κάθε τόπος όμως έχει δώσει τη δικιά του ερμηνεία γι αυτό. Το «ιδρωμένο» ήταν του Τεμπέλη και αυτό που έσκαγε ήταν «οι οχτροί του που σκάσανε από το κακό τους». Όσο πιο θόρυβος έκανε και διαλυόταν τόσο πιο τυχερός ήταν. Μια άλλη εκδοχή είναι, ότι το «ιδρωμένο» είναι του δυνατού ενώ το σκασμένο είναι του τεμπέλη, σ’ αυτόν που έσκαγε το αυγό λέγαν ότι θα παντρευτεί σε μέρη μακρινά.
  • Για να τηρήσουν την καθορισμένη νηστεία, μετά την Κυριακή της Απόκρεω οι νοικοκυρές έφτιαχναν πολλά φαγητά με βάση το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα και έτσι τις μέρες αυτές σχεδόν καθημερινά κατανάλωναν τα πιο κάτω είδη: τα «πουρέκκια» της αναρής ή του χαλουμιού, το «γαλότριν», τα «τουμάτσια», τις «ραβκιόλες» και το γιαούρτι από πρόβειο γάλα  Απαραίτητα αυτές τις μέρες ήταν και τα μακαρόνια που έφτιαχναν στο χέρι από πολύ καλής ποιότητας αλεύρι.
  • Από τα τραπέζια των ημερών αυτών δεν έλειπαν και τα διάφορα γλυκίσματα της εποχής, όπως γλυτζιστά, τσιππόπιττες, καττιμέρκα κ.ά 
περιβολάκι της παναγίας

Δεν υπάρχουν σχόλια: